Berinda hakani

Berinda hakani, "Yer Örümcekleri" olarak bilinen Gnaphosidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak hızlı hareket eden, gece avlanan ve ipeksi yuvalar veya sığınaklar inşa eden türleri barındırır. Berinda cinsi, 1928 yılında Roewer tarafından tanımlanmış olup, başlıca Doğu Akdeniz bölgesinde yayılış gösteren türleri içerir.

Berinda hakani, Gnaphosidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 2017 yılında Chatzaki tarafından tanımlanmıştır. Tür adının, muhtemelen bu türün keşfine veya incelenmesine katkıda bulunan bir kişiye (örn. "Hakan") atfen verildiği düşünülmektedir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Berinda hakani'nin bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Gnaphosidae Pocock, 1898 (Yer Örümcekleri)
• Cins (Genus): Berinda Roewer, 1928
• Tür (Species): Berinda hakani Chatzaki, 2017

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Berinda hakani, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre bilinen dağılımı Türkiye ile sınırlıdır. Bu nispeten yeni tanımlanmış bir tür olduğu için, dağılımı hakkında ek araştırmalar yapıldıkça daha fazla bilgi ortaya çıkabilir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve bazı bölgelerde bulunur. Berinda hakani, 2017 yılında yeni bir tür olarak tanımlanmıştır ve örnekleri Türkiye'den toplanmıştır. Türün bilinen tek yayılış alanı Türkiye'dir, bu da onu endemik bir tür yapmaktadır (şu anki bilgilere göre). Tanımlandığı makalede, Antalya ve Mersin illerinden toplandığı belirtilmiştir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Berinda hakani küçük ila orta boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 5.2 ila 5.8 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 4.8 ila 5.3 mm arasındadır.
• Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel morfolojisi ve renklenmesi, Gnaphosidae familyasının diğer üyelerine benzerdir, ancak spesifik detaylar tür ayrımında önemlidir.
• Genel Görünüm: Vücut genellikle koyu kahverengi veya siyahımsı renkte, hafif parlak bir görünüme sahiptir.
• Karapaks (Baş-Göğüs Kısmı): Koyu renkte, genellikle tekdüze kahverengi veya siyahımsıdır.
• Bacaklar: Genellikle vücutla aynı renkte veya hafifçe daha açık tonlarda, sağlam ve hızlı koşmaya adapte olmuşlardır.
• Karın (Opisthosoma): Karın oval şekillidir ve genellikle tekdüze koyu renkte olup, belirgin desenler içermez. Bazı durumlarda üzerinde hafif bir kalp işareti veya daha soluk lekelenmeler görülebilir.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel renklenmesi ve vücut yapısı tipik bir yer örümceği görünümündedir. Ancak, diğer Berinda türlerinden ayrımı genellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle yapılır. Bu yapılar, türler arasında en güvenilir ayırt edici özelliklerdir. Özellikle erkek palpindeki tibial apofiz ve embolus yapısı, dişinin epigyne'indeki sklerotize yapılar ve kopulasyon kanallarının seyri bu türü diğerlerinden ayırır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Berinda hakani, Türkiye'ye özgü (endemik) bir yer örümceği türüdür ve Gnaphosidae familyasının önemli bir üyesidir. Koyu renkli ve hızlı hareket eden bu örümcek, özellikle geceleri aktif avlanır. Doğada böcek popülasyonlarının kontrolünde kilit bir rol oynar ve zehri insanlar için herhangi bir tehlike arz etmez. Bu türün Türkiye'deki dağılımı ve ekolojisi hakkında daha fazla araştırma yapılması, biyoçeşitliliğimizin anlaşılması açısından büyük önem taşımaktadır."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Berinda hakani, diğer Gnaphosidae üyeleri gibi aktif ve gececil avcılardır. Ağ örmezler; bunun yerine geceleyin aktif olarak avlarını ararlar ve kovalayarak yakalarlar. Gündüzleri genellikle taşların altında, kaya çatlaklarında, kuru yaprakların veya bitki kalıntılarının arasında yaptıkları ipekten sığınaklarda gizlenirler.
• Avlanma Davranışı: Küçük böcekleri ve diğer omurgasızları avlarlar. Hızlı hareket edebilme yetenekleri, avlarını etkili bir şekilde yakalamalarına olanak tanır.
• Üreme: Üreme döngüsü diğer örümceklerinkine benzerdir. Dişiler, yumurtalarını genellikle bir ipek keseye sarar ve bu keseyi sığınaklarında korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde, makiliklerde, çalılıklarda, orman altı zeminlerinde, taşlık ve açık arazilerde bulunurlar. Toprak seviyesine yakın yerlerde, taşların veya diğer objelerin altında yaşarlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Berinda hakani de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gnaphosidae familyasının genel olarak insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerdiği kabul edilir. Berinda hakani'nin zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı düşüktür çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve tehdit altında hissetmedikçe ısırmazlar. Çeneleri insan derisini delebilecek kadar güçlü olsa da, zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Gnaphosidae familyasındaki diğer türler gibi, Berinda hakani de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekosistemdeki böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir ve nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu örümcekler, biyoçeşitliliğin ve ekolojik dengenin önemli birer parçasıdır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
• Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• The genus Berinda (Araneae, Gnaphosidae) in the East Mediterranean: how many species will there be? - ResearchGate: Berinda hakani'nin bilimsel olarak tanımlandığı ve dağılım bilgileri içeren temel yayın.
• Kaynağa Erişim: https://www.researchgate.net/publication/320191084_The_genus_Berinda_Araneae_Gnaphosidae_in_the_East_Mediterranean_how_many_species_will_there_be (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
• Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/9659357 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunasını içeren güncel bir kaynak.
• Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).