Chalcoscirtus infimus

Harika bir örümcek türü olan Chalcoscirtus infimus, Salticidae familyasına yani **"Zıplayan Örümcekler"**e ait bir türdür. Bu örümcekler, adından da anlaşılacağı gibi, avlarını yakalamak için zıplama yeteneklerini kullanan, keskin görüşlü ve çevik avcılardır. Chalcoscirtus cinsi, genellikle küçük boyutları ve metalik parıltılı, koyu renklenmeleriyle bilinir. "Infimus" tür adı Latince'de "en aşağıda" veya "en altta" anlamına gelir.

Chalcoscirtus infimus, Salticidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1868 yılında Eugène Simon tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Chalcoscirtus infimus'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Salticidae Blackwall, 1841 (Zıplayan Örümcekler)
• Cins (Genus): Chalcoscirtus Simon, 1875
• Tür (Species): Chalcoscirtus infimus (Simon, 1868)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Chalcoscirtus infimus, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Güney ve Orta Avrupa, Akdeniz Bölgesi, Kafkasya, Orta Asya ve Rusya'nın Avrupa kısmı gibi geniş bir Palearktik bölgede yayılış gösterir. Bu yayılış alanı, Portekiz'den Kazakistan ve Türkmenistan'a kadar uzanır. Almanya gibi daha kuzeydeki ülkelere kadar da dağılımı mevcuttur.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer almakta ve çeşitli bölgelerden gözlem kayıtları bulunmaktadır. Özellikle doğu ve güneydoğu Anadolu bölgelerindeki araştırmalarda tespit edilmiştir, ancak diğer bölgelerde de potansiyel yayılışı olabilir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük boyutlu bir zıplayan örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 2.5 ila 3.5 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 2 ila 3 mm arasındadır.
• Gövde Yapısı ve Renk: Chalcoscirtus cinsinin tipik özelliklerini taşır; kompakt ve genellikle parlak, metalik bir görünüm sergilerler.
• Genel Görünüm: Hem dişi hem de erkekte karapaks (baş-göğüs kısmı) ve karın (opisthosoma) parlak siyah renktedir. Karın yüzeyi bazen pürüzlü olabilir.
• Dişi: Bacaklar genellikle sarı-turuncu renkte olup, bazen uyluk (femora) kısımları siyah olabilir. Palpler (ön ayak benzeri duyu organları) sarı renkte olup, yine uyluk kısımları siyah olabilir.
• Erkek: Erkeklerin renk ve desenleri dişilerinkine oldukça benzerdir, ancak bacakları genellikle tamamen siyah olup sadece tarsus (ayak ucu) kısımları sarımsı kahverengidir. Karında parlak bir skutum (sertleşmiş plak) bulunur. Erkeklerin pedipalpleri dar ve uzundur.
• Gözler: Salticidae familyasının en karakteristik özelliği olan güçlü gözlere sahiptirler. Ön ortadaki iki büyük göz, avı hassas bir şekilde takip etmelerini sağlayan üç boyutlu görme yeteneği sunar. Diğer altı göz çevresel hareketleri algılar ve geniş bir görüş alanı sağlar.
• Ayırt Edici Özellikler:Vücudun genelindeki parlak siyah, metalik görünüm.
• Dişilerdeki sarı-turuncu bacaklar ve erkeklerdeki tamamen siyah bacaklar (sarımsı kahverengi tarsuslar hariç).
• Küçük boyutu ve kompakt yapısı.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Chalcoscirtus infimus gibi zıplayan örümcekler, metalik parlaklıkları ve kompakt yapılarıyla dikkat çekerler. Özellikle taşlık ve kayalık yamaçlar gibi sıcak ve açık alanlarda avlanırken görülebilirler. Bu küçük avcılar, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal dengesinde önemli bir rol oynarlar. İnsanlar için herhangi bir tehlike arz etmezler, zehirleri yalnızca küçük avları üzerinde etkilidir."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Chalcoscirtus infimus da diğer zıplayan örümcekler gibi aktif ve gezgin avcılardır. Avlarını yakalamak için ağ kurmazlar. Genellikle gündüz aktiftirler ve güneşli saatlerde avlanırlar.
• Avlanma Davranışı: Mükemmel görme yeteneklerini kullanarak avlarını (küçük böcekler, sinekler ve diğer eklembacaklılar) tespit ederler. Avlarına gizlice yaklaşır, ardından hızlı ve güçlü bir zıplamayla üzerlerine atlayarak yakalarlar. Zıplamadan önce kendilerini bir güvenlik ipliğiyle (ipek iplik) sabitlemeleri, olası bir düşüşte veya avı kaçırmaları durumunda geri dönmelerini sağlar.
• Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, yumurta keselerini (kokon) genellikle taşların altına, küçük çatlaklara veya bitki kalıntıları arasına, ipekten yapılmış koruyucu bir yuvaya bırakır ve yavrular çıkana kadar onları korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle sıcak, açık, güneşli ve taşlık alanları, kayalık yamaçları, bozkırlar ve dağlık bölgelerdeki açık yamaçları tercih ederler. Toprak seviyesine yakın yerlerde, taşların veya diğer doğal oluşumların arasında avlanırken veya saklanırken görülebilirler. İlkbahar ve yaz aylarında aktif olurlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Chalcoscirtus infimus da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Salticidae familyasındaki hiçbir tür insan için tehlikeli değildir. Chalcoscirtus infimus'un da ısırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Isırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Zıplayan örümceklerin zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir arı sokması veya sinek ısırığı gibi lokal, geçici semptomlar dışında bir sağlık riski oluşturmazlar. Bu küçük avcılar, doğanın biyoçeşitliliğinin önemli bir parçasıdır ve zararlı böceklerin kontrolünde değerli bir görev üstlenirler. Rahatsız edilmedikleri sürece insanlara saldırmazlar."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
3. ArachnoPhoto - Chalcoscirtus infimus (Simon, 1868): Türün fiziksel özellikleri, habitatı ve dağılımı hakkında detaylı bilgiler ve fotoğraflar.
4. Kaynağa Erişim: https://www.arachnophoto.com/en/salticidae-2/chalcoscirtus-infimus/ (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
5. araneae - Chalcoscirtus infimus - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
6. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/590/Chalcoscirtus_infimus (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
7. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
8. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2171286 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
9. The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
10. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
11. Türkiye Yaban Hayatı - Salticidae: Zıplayan örümceklerin genel özellikleri ve tehlikeleri hakkında bilgiler.
12. Kaynağa Erişim: https://turkiyeyabanhayati.org/species/detail/salticidae (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
13. Fotoğraf:https://www.inaturalist.org/observations/287644612