Raveniola micropa

Raveniola micropa: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Raveniola micropa için henüz yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasına ve yaşam tarzına atıfta bulunarak "Küçük Ayaklı Tuzak Kapılı Örümcek" veya "Bursa Tuzak Kapılı Örümceği" gibi isimler önerilebilir, zira "micropa" Latince'de "küçük ayaklı" anlamına gelir ve ilk tanımlandığı yerlerden biri Türkiye'dir.

Raveniola micropa, Nemesiidae familyasına ait, Türkiye'de yayılış gösteren bir ilkel örümcek türüdür. İlk kez 1871 yılında Anton Ausserer tarafından Brachythele micropa adı altında tanımlanmış, daha sonra 1987 yılında Sergei Zonstein tarafından Raveniola cinsine aktarılmıştır. Bu tür, özellikle Türkiye'nin Batı ve Kuzeybatı Anadolu bölgelerinde, Marmara ve İç Anadolu bölgelerinde bulunmaktadır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konumu

Taksonomik Sınıflandırma

Raveniola micropa'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Alt Takım (Suborder): Mygalomorphae (İlkel Örümcekler veya Ortognath Örümcekler)
• Açıklama: Bu alt takım, keliserleri (zehir dişleri) aşağıya doğru veya paralel bir şekilde hareket eden örümcekleri içerir. Tarantulalar ve tuzak kapılı örümcekler bu gruba dahildir.
• Familya (Family): Nemesiidae
• Açıklama: Genellikle yeraltında tüneller kazan ve kapaklı veya açık yuvalar oluşturan örümcekleri içeren bir familyadır.
• Cins (Genus): Raveniola
• Tür (Species): Raveniola micropa (Ausserer, 1871)
• Açıklama: Tür, 1871 yılında Anton Ausserer tarafından tanımlanmıştır. Orijinal adı Brachythele micropa olup, 1987 yılında Raveniola cinsine aktarılmıştır.

Genel Bilgiler

• Familya: Nemesiidae
• Tip: İlkel örümcek, tuzak kapılı örümceklerin bir akrabasıdır.
• Coğrafi Dağılım: Türkiye'ye özgü bir türdür (endemik). Özellikle Bursa çevresi (Uludağ, Oylat) ve genel olarak Kuzeybatı ve Batı Anadolu'da, geniş yapraklı dağ ormanlarında bulunmuştur.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta büyüklükte bir örümcektir. Erkeklerin karapaks (sırt kabuğu) uzunluğu yaklaşık 4.34 ila 4.85 mm arasında değişirken, dişilerde bu uzunluk yaklaşık 3.97 ila 4.69 mm arasında değişebilir.
• Renk: Karapaks, palpler ve bacaklar genellikle açık kahverengi tonlarındadır. Keliserler açık kırmızımsı kahverengi, sternum soluk sarımsı kahverengi olabilir. Abdomen (karın) üstten kahverengi desenlere sahip sarımsı gri renktedir. Genel olarak, prosoma (birleşik baş ve göğüs) sırt kısmında kahverengimsi turuncu, göz tüberkülü koyu kahverengidir.
• Morfoloji: Mygalomorphae alt takımına özgü sağlam yapılı bir vücuda ve belirgin keliserlere sahiptir. Tibia ve metatarsus I üzerinde skopula (yapışkan tüy yastıkçıkları) bulunur. Dişilerin spermathecae (dişi üreme organı) yapısı, belirgin şekilde daha geniş spermathecal tabanlara ve daha kısa medyan ve daha küçük lateral alıcılara sahip olmasıyla diğer bazı Raveniola türlerinden ayrılır. Erkeklerin palpal organı (üreme organı) morfolojisi tür teşhisinde önemlidir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Raveniola micropa da Nemesiidae familyasının diğer üyeleri gibi tünel kazıcı (fossorial) bir yaşam tarzına sahiptir. Toprakta yuvalar inşa ederler. Bu yuvalarını genellikle ipek ipliklerle astarlayarak güçlendirirler ve girişleri bazen küçük bir kapakla kapatılabilir veya basit bir ipek ağıyla çevrelenir.
• Habitat Tercihi: Bursa çevresindeki Oylat ve Baraklı Gölü yakınlarındaki geniş yapraklı dağ ormanlarında, özellikle Quercus (meşe) türlerinin hakim olduğu alanlarda, taşların altındaki toprak oyuklarında bulunmuştur. Bu, nemli ve ormanlık habitatları tercih ettiğini göstermektedir.
• Yaşam Tarzı: Büyük ölçüde yeraltında yaşar ve geceleri avlanmak için yuvasından çıkar.
• Avlanma Davranışı: Pusu kurarak avlanırlar. Yuvalarının girişinde bekleyerek geçen böcekleri ve diğer küçük omurgasızları hızla yakalarlar.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) bir türdür. Başlıca besinlerini böcekler ve diğer küçük omurgasızlar oluşturur. Zehirlerini kullanarak avlarını felç ederler.
• Avlanma Tekniği: Zehirlerini enjekte ederek avlarını felç ederler. Ardından, avın iç dokularını sıvılaştırarak emerler.
• Üreme: Dişiler genellikle yuvalarında kalıcıdır ve uzun ömürlü olabilirler. Erkekler ise erginleştiklerinde çiftleşme amacıyla yuvalarından ayrılarak dişi arayışına çıkarlar. Erkekleri uzun süre bilinmezken, 2018 yılında tanımlanmıştır.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm örümcekler gibi Raveniola micropa da zehirlidir ve avını etkisiz hale getirmek için zehir kullanır.
• Zehir Türü: Nemesiidae familyasındaki örümceklerin zehirleri genellikle nörotoksik ve/veya proteolitik (protein sindirici) bileşenler içerir. Bu zehir, avın sinir sistemini etkileyerek felce neden olur ve iç dokularını sıvılaştırarak sindirimini kolaylaştırır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Genel olarak, Raveniola micropa gibi Nemesiidae familyasına ait türlerin zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırıkları genellikle lokal etkilerle sınırlıdır ve hayati tehlike yaratmaz. Bu örümcekler genellikle agresif değillerdir ve sadece tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Nadiren görülen bir ısırık durumunda, genellikle şu lokal semptomlar beklenir:
• Hafif ila orta derecede ağrı
• Kızarıklık ve şişlik
• Kaşıntı veya hafif bir yanma hissi Bu semptomlar genellikle kısa sürede kendiliğinden düzelir. Ciddi sistemik etkiler (örneğin, nefes darlığı, şiddetli kas spazmları veya anafilaktik şok gibi ağır alerjik reaksiyonlar) tarantula veya benzeri ilkel örümcek ısırıklarında nadiren görülür, ancak alerjik bünyeye sahip kişilerde dikkatli olunmalıdır.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Raveniola micropa ısırığı için özel bir antidot veya karmaşık bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Uygulanacak ilk yardım genellikle semptomatik tedaviden ibarettir:

1. Sakin Kalın: Panik, kalp atış hızını artırarak zehrin yayılmasını hızlandırabilir.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın (doğrudan cilde buz değdirmeyin).
4. Yükseltme: Mümkünse ısırılan uzvu kalp seviyesinin üzerinde tutmak, şişliği azaltmaya yardımcı olabilir.
5. Ağrı Kesici: Ağrı için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
6. Doktor Başvurusu: Genellikle tıbbi müdahale gerekmese de, ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri (şiddetli kızarıklık, irin, ateş), alerjik reaksiyon (nefes darlığı, kurdeşen, yüz şişmesi gibi) veya semptomların kötüleşmesi durumunda bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.

Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).

• Zonstein, S., Kunt, K. B., & Yağmur, E. A. (2018). A revision of the spider genus Raveniola (Araneae, Nemesiidae). I. Species from Western Asia. European Journal of Taxonomy, 399, 1-93. (Bu makale, türün yeniden tanımını ve erkek bireyinin ilk kez detaylı tarifini içermektedir.)
• araneae - Spiders of Europe: Avrupa'daki örümcek türleri hakkında detaylı bilgi ve görseller sunan bir veritabanı.

Kaynağa Erişim: araneae - Spiders of Europe. Raveniola micropa. https://araneae.nmbe.ch/data/4785/Raveniola_micropa (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).

• Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (Spiders of Turkey): Türkiye'deki örümcek türlerinin güncel listesini sunan veritabanı.

Kaynağa Erişim: Danışman, T., Kunt, K. B., Özkütük, R. S., & Coşar, İ. (2024). The checklist of the spiders of Turkey. Version 2024 [last updated 21 February 2024], online at http://www.spidersofturkey.info. (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).