Acrididae

Acrididae – Kısa Antenli Çekirgeler

(Tarımda zararlı olabilen, sıçrama yetenekleriyle bilinen, kısa antenli çekirgeleri kapsayan büyük bir familya.)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Orthoptera (Düz kanatlılar)
• Alt Takım: Caelifera (Kısa antenli çekirgeler)
• Familya: Acrididae (MacLeay, 1821)

Genel Özellikler

• Vücutları genellikle silindirik ve sert yapılıdır.
• Antenleri kısa ve genellikle gövdeden daha kısa yapıdadır.
• Arka bacakları güçlüdür, sıçrama yeteneği çok gelişmiştir.
• Erkek bireyler kanatlarını ya da bacaklarını birbirine sürterek ses çıkarabilir (stridulasyon).
• Bazı türlerde arka kanatlar uçuş sırasında parlak mavi, kırmızı veya sarı olabilir.

Habitat ve Yayılım

• Çoğu tür açık alanlarda, çayırlarda, meralarda, yarı kurak bölgelerde yaşar.
• Küresel dağılıma sahiptir; Türkiye’nin neredeyse tüm bölgelerinde farklı türleri bulunur.
• Göçmen türleri (örneğin Locusta migratoria) yüz binlerce bireyden oluşan sürüler oluşturabilir.

Beslenme

• Otçuldur; başta buğday, arpa, mısır gibi tarım ürünleri olmak üzere çok çeşitli bitkilerle beslenirler.
• Bazı türler çok oburdur ve kısa sürede büyük alanlarda tahribata neden olabilir.

Üreme ve Yaşam Döngüsü

• Dişiler yumurtalarını genellikle toprağa bırakır.
• Yumurtalar birkaç hafta ile birkaç ay içinde açılabilir.
• Nimf evrelerinden geçerek ergin forma ulaşırlar (eksopterygota – başkalaşım geçirmez).

Latince Anlamı

• Acrididae: Latince acridus kelimesi “sert, keskin” anlamına gelir. Türlerin zararlı ve istilacı davranışlarına atıfta bulunabilir.

Bilimsel ve Endüstriyel Notlar

• Kas yapısı ve sıçrama hareketleri biyomekanik çalışmalarda örnek model olarak kullanılır.
• Biyoenerji ve entomofaji (böcek yeme) araştırmalarında bazı türler (özellikle Schistocerca gregaria) yüksek protein içeriğiyle dikkat çeker.

İnsana Zararlılık Durumu

• Doğrudan zararlı değillerdir (ısırmazlar veya sokmazlar).
• Ancak tarımsal üretimde çok ciddi ekonomik kayıplara neden olabilirler.
• Kütlesel istilalarda çevresel dengesizlik ve gıda krizlerine yol açabilirler.

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

• Zehirli değildir.
• Deriyle temas veya temas sonucu bir risk oluşturmaz.
• Bazı insanlarda alerjik reaksiyonlar (tozlaşma, kitin parçacıkları yoluyla) görülebilir.
• Tüketim durumunda sindirim sisteminde sorun yaratmaz; bazı kültürlerde gıdadır.
• Alerjik tepki görülen bireylerde antihistaminik yeterlidir; tıbbi müdahale genellikle gerekmez.

Türkiye’de Görülen Önemli Türler

Bilimsel AdTürkçe AdNotLocusta migratoriaGöçmen çekirgeEn tehlikeli türlerden biri; toplu istilalar yapabilir.Calliptamus italicusİtalyan çekirgesiİç Anadolu'da yaygın; tarımda zararlıdır.Oedipoda caerulescensMavi kanatlı çekirgeBozkırlarda sık görülür.Aiolopus thalassinusYeşil sıçrayan çekirgeSulak alanlara yakın bölgelerde yaşar.