Catocala nympaea

Catocala nymphaea, halk arasında Kermes Meşesi Kelebeği olarak bilinen, Erebidae ailesine ait gösterişli bir güve türüdür. Bu tür de, diğer Catocala cinsi üyeleri gibi, dinlenme halindeyken kendisini mükemmel şekilde gizleyen ön kanatlara ve tehdit anında ortaya çıkan parlak renkli arka kanatlara sahiptir. Adını, tırtılının ana besin bitkisi olan kermes meşesinden alır.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Kermes Meşesi Kelebeği, 60-70 mm kanat açıklığına sahip, iri boyutlu bir güvedir. Ön kanatları, ağaç kabuğuna benzeyen, gri ve kahverengi tonlarında karmaşık desenlere sahiptir. Bu, onu gündüzleri ağaç gövdelerinde mükemmel şekilde gizler. Arka kanatları ise, geniş bir siyah bantla çevrelenmiş canlı sarı bir renktedir. Bu özellik, onu diğer Catocala türlerinden ayırır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Erebidae
Cins (Genus): Catocala
Tür (Species): Catocala nymphaea (Esper, 1787)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu güve, Güney Avrupa, Kuzey Afrika ve Yakın Doğu'da yayılış gösterir. Özellikle Akdeniz ikliminin görüldüğü bölgelerde bulunur. Türkiye'de de başta Ege ve Akdeniz bölgelerinde olmak üzere, Kermes meşesinin yetiştiği yerlerde yaygın olarak görülür.

Habitat Tercihi: Ana besin bitkisi olan kermes meşesinin yoğun olduğu çalılık alanları, makilikleri ve kurak ormanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Catocala nymphaea'nın yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan ağaçlarla uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi güveler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan kermes meşesi (Quercus coccifera) yapraklarına bırakır. Tırtıl, bu ağacın yapraklarıyla beslenerek gelişir.
Davranış: Gece aktif olan bir türdür. Geceleri ışığa gelirken sıkça gözlemlenebilir. Gün içinde ise ağaç gövdelerinde veya yaprakların arasında kamuflajını kullanarak dinlenir.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Kermes Meşesi Kelebeği, yaşadığı orman ekosisteminin önemli bir parçasıdır. Larvaları, ağaçlar için bir besin kaynağı olurken, yetişkinleri de diğer hayvanlar için bir besin kaynağıdır. Özellikle ana besin bitkisi olan kermes meşesine olan bağımlılığı, onu bu tür ormanların sağlığının bir göstergesi yapmaktadır.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Catocala nymphaea, geniş bir coğrafi dağılıma sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle kermes meşesi ormanlarının tahrip edilmesi ve yangınlar gibi çevresel bozulmalardan olumsuz etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi