Habrocestum nigristernum

Harika bir örümcek türü olan Habrocestum nigristernum, Salticidae familyasına yani **"Zıplayan Örümcekler"**e ait bir türdür. Bu örümcekler, adından da anlaşılacağı gibi, avlarını yakalamak için zıplama yeteneklerini kullanan, keskin görüşlü ve çevik avcılardır. "Nigristernum" tür adı Latince'de "kara sternum" anlamına gelir ve muhtemelen örümceğin sternum (göğüs plakası) bölgesindeki belirgin koyu renge atıfta bulunur.

Habrocestum nigristernum, Salticidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1871 yılında Carl Ludwig Koch tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Habrocestum nigristernum'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Salticidae Blackwall, 1841 (Zıplayan Örümcekler)
• Cins (Genus): Habrocestum Simon, 1876
• Tür (Species): Habrocestum nigristernum (Dalmas, 1920) (Not: Koch tarafından 1871'de tanımlanan "nigristernum" terimi daha sonra Dalmas tarafından 1920'de Habrocestum cinsine dahil edilmiştir.)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Habrocestum nigristernum, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre öncelikle Avrupa'nın güney bölgeleri ve Kuzey Afrika'da (örneğin İtalya, Yunanistan, Libya, Cezayir) yayılış gösterir.

Türkiye'de bu türün varlığına dair güncel bilimsel bir kayıt bulunmamaktadır. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde Habrocestum cinsine ait başka türler bulunsa da, Habrocestum nigristernum'un Türkiye'de yaşadığına dair kesin bir bilgi mevcut değildir. Bu, ya henüz keşfedilmemiş olduğu ya da Türkiye coğrafyasında doğal olarak bulunmadığı anlamına gelebilir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük boyutlu bir zıplayan örümcektir. (Spesifik ölçüler kaynaklarda detaylı olarak belirtilmemiştir, ancak Habrocestum cinsinin geneli 2-6 mm civarındadır.)
• Gövde Yapısı ve Renk: Kompakt ve sağlam bir vücut yapısına sahiptir. Tür adına uygun olarak, sternumunun (göğüs plakası) belirgin şekilde koyu veya siyah renkte olması beklenir. Genel renklenmesi grimsi-kahverengi tonlarda olup, üzerinde belirsiz desenler bulunabilir.
• Gözler: Salticidae familyasının en karakteristik özelliği olan güçlü gözlere sahiptirler. Ön ortadaki iki büyük göz, avı hassas bir şekilde takip etmelerini sağlayan üç boyutlu görme yeteneği sunar. Diğer altı göz çevresel hareketleri algılar ve geniş bir görüş alanı sağlar.
• Ayırt Edici Özellikler:Koyu renkli sternum, türün en belirgin morfolojik özelliğidir ve adından da anlaşılacağı gibi ayırt edici bir işaret olabilir.
• Bu türün ayırt edici özellikleri, erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylarında gizlidir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Habrocestum nigristernum gibi zıplayan örümcekler, genellikle yer seviyesindeki bitki örtüsünde ve taşlık alanlarda yaşarlar. Küçük boyutlarına rağmen keskin görüşleri sayesinde etkili avcılardır ve ekosistemdeki küçük böcek popülasyonlarının dengesinde önemli bir rol oynarlar. İnsanlar için kesinlikle tehlikeli değillerdir; zehirleri sadece avları üzerinde etkilidir ve insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Habrocestum nigristernum da diğer zıplayan örümcekler gibi aktif ve gezgin avcılardır. Avlarını yakalamak için ağ kurmazlar. Genellikle gündüz aktiftirler ve güneşli saatlerde avlanırlar.
• Avlanma Davranışı: Mükemmel görme yeteneklerini kullanarak avlarını (küçük böcekler, sinekler ve diğer eklembacaklılar) tespit ederler. Avlarına gizlice yaklaşır, ardından hızlı ve güçlü bir zıplamayla üzerlerine atlayarak yakalarlar. Zıplamadan önce kendilerini bir güvenlik ipliğiyle (ipek iplik) sabitlemeleri, olası bir düşüşte veya avı kaçırmaları durumunda geri dönmelerini sağlar.
• Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, yumurta keselerini (kokon) genellikle taşların altına, bitki kalıntılarının arasına veya diğer korunaklı yerlere, ipekten yapılmış koruyucu bir yuvaya bırakır ve yavrular çıkana kadar onları korurlar.
• Habitat Tercihi: Güney Avrupa ve Kuzey Afrika'daki yayılışı göz önüne alındığında, genellikle kurak ve yarı kurak habitatları, taşlık alanları, kireçtaşı tepelerini ve açık bitki örtüsüne sahip bölgeleri tercih ettiği tahmin edilebilir. Toprak seviyesine yakın bitki örtüsü üzerinde veya taşların arasında avlanırken veya saklanırken görülebilirler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Habrocestum nigristernum da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Salticidae familyasındaki hiçbir tür insan için tehlikeli değildir. Habrocestum nigristernum'un da ısırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Isırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Zıplayan örümceklerin zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir arı sokması veya sinek ısırığı gibi lokal, geçici semptomlar dışında bir sağlık riski oluşturmazlar. Bu küçük avcılar, doğanın biyoçeşitliliğinin önemli bir parçasıdır ve zararlı böceklerin kontrolünde değerli bir görev üstlenirler. Rahatsız edilmedikleri sürece insanlara saldırmazlar."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
3. araneae - Habrocestum nigristernum - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/1077/Habrocestum_nigristernum (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2177728 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).
7. Global Species Database of Salticidae: Türün taksonomik durumu, dağılımı ve ilgili yayınlar.
8. Kaynağa Erişim: https://salticidae.pl/salticidae.php?adres=specimen.php?id=1506 (Erişim tarihi: 18 Haziran 2025).