Kateretidae

Kateretidae – Çiçek Poleni Böcekleri

(Çiçeklerin içinde ve çevresinde bulunan, polenle beslenen, bazı türleri tarımsal açıdan zararlı olabilen, kısa elytralı ve küçük yapılı kınkanatlılar.)

Bilimsel Sınıflandırma

Alem: Animalia – Hayvanlar
Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
Sınıf: Insecta – Böcekler
Takım: Coleoptera – Kınkanatlılar
Alt Takım: Polyphaga
Üst Familya: Nitiduloidea
Familya: Kateretidae Erichson, 1843

Morfolojik Özellikler

Boyut: 1.5–5 mm arasında değişir.
Vücut: Oval veya silindirik yapıdadır; kısa ve sert kınkanatları (elytra) vücudun ucunu tam örtmez.
Renk: Genellikle siyah, bronz, morumsu veya yeşilimsi metalik parlaklıktadır.
Anten: 11 segmentlidir, uç kısmında 2–3 segmentli topuz (klavus) bulunur.
Kanatlar: Elytra kısa kalır ve abdominal segmentlerin bir kısmı açıkta görünür; bu yapı onları Nitidulidae familyasından ayırt etmeyi kolaylaştırır.
Bacaklar: Kısa ve güçlü; çiçek yüzeylerinde gezinmeye uygundur.
Larva: Solucanımsı, sarımsı renkli ve genellikle tohum veya meyve içinde gelişir.

Ekoloji ve Yaşam Alanı

Habitat: Çiçekli bitkilerin açıkta kaldığı çayırlık alanlar, tarla kenarları, meyve bahçeleri ve orman açıklıkları.
Beslenme (ergin): Polinivordur; çiçeklerden polen tüketir. Bazı türlerde nektar da alınır.
Beslenme (larva): Meyve içinde gelişebilir; meyve çekirdekleri ve tohumla beslenerek zarar verebilir.
Davranış: Genellikle gündüz aktiftirler ve çiçeklerin merkezinde hareket hâlinde görülürler. Uçma kabiliyetleri iyidir.

Bilimsel ve Ekolojik Rol

Tozlaşma katkısı: Çiçek üzerinde gezinmeleri sırasında polen taşıyarak tozlaşmaya dolaylı katkı sağlarlar.
Zararlı etkiler: Meyve içi larvalar (özellikle üzüm, elma, armut ve bazı yabani türlerde) ürün kalitesini bozar.
Flora-fauna etkileşimi: Bitki–böcek etkileşimleri ve tohum zararlılığı konularında model organizma olarak kullanılırlar.

İnsana Zararlılık Durumu

Doğrudan zararsızdır.
Isırma, sokma veya alerjiye neden olmazlar.
Tarımsal ürünlerde larvaları dolaylı zarar oluşturabilir.

İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi

Temas sonrası müdahale gerekmez.
Ciltte tahrişe neden olmaz.
Ürün temasında hijyen açısından yıkama yeterlidir.

İlginç Bilgiler

Çiçeklerin merkezine yerleşip orada gün boyu saklanabilirler; bu nedenle gözle tespiti zor olabilir.
Elytra’nın kısa olması, karın segmentlerini havalandırmalarına ve daha fazla hareket kabiliyeti kazanmalarına olanak tanır.
Kateretes pusillus, Avrupa ve Türkiye’de yaygın olarak görülen türlerdendir ve üzüm salkımlarında da tespit edilmiştir.

Latince Adın Anlamı

Kateretidae, tip cins Kateretes’ten türemiştir. “Kata-” (aşağı) ve “-eretos” (titreyen/hareketli) köklerinden gelir; çiçek yüzeyinde aktif ve sürekli hareketli olan bireyleri tanımlar.

Bilimsel Araştırmalarda Kullanımı

Polinasyon biyolojisi: Polen aktarımı üzerine dolaylı katkıların analizi
Tarımsal entomoloji: Meyve içi larvaların ekonomik zarar düzeyleri ve biyolojik kontrol araştırmaları
Ekolojik izleme: Çiçekli bitki çeşitliliğinin göstergesi olarak popülasyonları incelenir

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı

Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:

Jelínek, J., & Audisio, P. (2007). Taxonomic review of the Kateretidae (Coleoptera: Nitiduloidea) of the Western Palearctic.
Leschen, R. A. B., & Lawrence, J. F. (2010). Coleoptera Volume 2: Morphology and Systematics.
Audisio, P. (1993). Fauna Europaea: Kateretidae.