Lampanyctus crocodilus

Genel Özellikler

Lampanyctus crocodilus, Türkçede “Timsah Fener Balığı” olarak bilinen, Myctophidae (fener balıkları) familyasına ait bir derin deniz balığıdır. Gövdesi ince ve silindirik olup baş kısmı vücuda oranla biraz daha büyük görünebilir. Ortalama boyu 10–15 cm civarındadır; bazı bireyler daha büyük olabilir. Vücudu gümüşi mavi veya koyu tonlarda olup biyolüminesans sağlayan belirgin fotoforlar taşır. Etçil bir türdür ve plankton, küçük kabuklular ile larvalarla beslenir. Türkiye’de özellikle Ege ve Akdeniz’in derin deniz ekosistemlerinde bulunur.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Myctophiformes
Familya: Myctophidae
Cins: Lampanyctus
Tür: Lampanyctus crocodilus (Keşfeden: Risso, 1810)

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Lampanyctus crocodilus
Eski Adları / Sinonimler: Myctophum crocodilus (bazı eski kaynaklarda).

Dağılım ve Habitat

Lampanyctus crocodilus, Atlantik Okyanusu ve Akdeniz’de geniş bir dağılıma sahiptir. Türkiye’de özellikle Ege ve Akdeniz kıyılarında 200–1000 metre derinliklerde görülür. Gece ve gündüz göçleri ile dikkat çeker; gündüzleri derinlerde kalırken geceleri daha yüzeye yakın sulara çıkar.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Fener balıkları, derin denizlerin “ışıklı balıkları” olarak bilinmiş ve denizcilerin anlatılarında gizemli canlılar arasında yer almıştır. Halk arasında bilinmeyen bir türdür ve kültürel bir değeri yoktur.

Ekoloji ve Davranış

Pelajik bir türdür. Fotoforları sayesinde hem iletişim kurar hem de avlarını çekebilir. Küçük planktonik canlılarla beslenerek okyanus besin zincirinde önemli bir rol üstlenir. Gündüzleri derinlerde saklanır, geceleri ise yüzeye çıkarak aktif şekilde avlanır.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Lampanyctus crocodilus biyolüminesans yeteneği olan, derin deniz yaşamına uyum sağlamış bir türdür.
Yanlış: Ticari bir balık değildir, halk arasında büyük fener balıkları ile karıştırılabilir.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan sağlığı için tehlike oluşturmaz; ticari olarak avlanmaz.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.
Sutton, T.T. (2013). The Biology of Deep-sea Fishes. Cambridge University Press.