Sardina pilchardus

Genel Özellikler

Sardina pilchardus, halk arasında “Avrupa sardalyası” veya “Akdeniz sardalyası” olarak bilinen, Clupeidae familyasına ait küçük pelajik bir balık türüdür. Vücudu ince ve silindirik, yanlardan hafifçe basıktır; sırtı mavi-yeşil, karın kısmı gümüşi renktedir. Boyu genellikle 15–20 cm arasında değişir. Plankton ve küçük kabuklularla beslenir ve ekonomik olarak Akdeniz ve Kuzey Atlantik’te önemli bir türdür.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Clupeiformes
Familya: Clupeidae
Cins: Sardina
Tür: Sardina pilchardus (Keşfeden: Walbaum, 1792)

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Sardina pilchardus
Eski Adları / Sinonimler:
Clupea pilchardus (bazı eski kaynaklarda)

Dağılım ve Habitat

Sardina pilchardus, Doğu Atlantik ve Akdeniz boyunca yaygındır. Türkiye’de özellikle Ege ve Marmara kıyılarında yoğun olarak bulunur. Sığ kıyı suları, lagünler ve açık deniz bölgelerinde sürüler hâlinde yaşar.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Halk arasında uzun yıllardır sofralık balık olarak değer görür. Akdeniz mutfağında geleneksel yemeklerde kullanılır ve kültürel önemi yüksektir.

Ekoloji ve Davranış

Sürü hâlinde yaşar ve planktonik organizmalarla beslenir. Küçük boyu nedeniyle predatör balıklar, kuşlar ve deniz memelileri için önemli bir besin kaynağıdır. Göçmen bir türdür; mevsimsel olarak dağılımını değiştirir.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Sardina pilchardus, ekonomik ve ekolojik açıdan değerli bir pelajik balık türüdür.
Yanlış: Halk arasında zehirli olduğu düşünülebilir; bu doğru değildir.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan tüketimi açısından güvenlidir.

Ekonomi ve İnsan Kullanımı

Ticari Önemi: Sardina pilchardus, Akdeniz ve Kuzey Atlantik’te önemli bir ticari türdür. Küçük pelajik ağlarla sürüler hâlinde avlanır. Türkiye’de Ege ve Marmara kıyılarında geleneksel balıkçılığın temel balıklarından biridir.
Yetiştiricilik: Şu an kültürü yaygın değildir; ancak araştırmalar ve denemeler mevcuttur. Yetiştiricilik potansiyeli orta düzeydedir.
Tüketim ve İşleme: Taze tüketim, tuzlama, konserve ve dondurulmuş ürünlerde kullanılır. Özellikle Akdeniz mutfağında yaygın olarak sofralık tüketilir.
Pazar ve Ekonomik Katkı: Türkiye ve Avrupa’da küçük balıkçılık gelirleri için önemli bir kaynak sağlar. Kilogram başına fiyatla değerlendirilir ve ihracat potansiyeli taşır.
Sürdürülebilirlik ve Yönetim: Av sezonu ve kota uygulamaları ile stokların korunması sağlanır. Yoğun avlanma türün popülasyonunda dalgalanmalara yol açabilir; sürdürülebilir balıkçılık uygulamaları önemlidir.