Sylvia communis
Sylvia communis
Bilimsel Sınıflandırma
- Alem: Animalia (Hayvanlar)
- Şube: Chordata (Kordalılar)
- Sınıf: Aves (Kuşlar)
- Takım: Passeriformes (Ötücü kuşlar)
- Familya: Sylviidae (Ötleğengiller)
- Cins: Sylvia
- Tür: Sylvia communis
Latince Adın Anlamı
- Sylvia: Latince silva (orman) kökünden gelir → “ormana ait olan” anlamında.
- communis: Latince “yaygın, sıradan, genel” demektir. Bu türün çok yaygın ve sık karşılaşılan bir ötücü olduğuna işaret eder.
Tanım ve Morfoloji
- Boyut: 13–15 cm
- Kanat açıklığı: 17–21 cm
- Erkek bireyler:
- Gri baş
- Kahverengimsi sırt ve kanatlar
- Soluk gri-gül kurusu göğüs ve beyaz karın
- İnce ve belirgin beyaz boğaz
- Dişi bireyler: Daha açık renkli ve başta gri ton daha azdır
- Kuyruk uzun, dış tüyleri beyaz uçlu → karakteristik bir kuyruk sallama davranışı sergiler
- Gaga sivri ve ince, böcekçilliğe uygundur
- Sesi: Yüksek tempolu, titrek ve tekrarlayan “çırıl çırıl çirr-cirr” melodileriyle tanınır
Habitat ve Yayılım
- Yayılım: Avrupa’nın büyük kısmı, Kuzey Afrika, Batı Asya ve Orta Doğu
- Türkiye’de tüm bölgelerde yaygındır, özellikle:
- İç Anadolu bozkırlarında
- Marmara ve Ege çalılıklarında
- Doğu Anadolu’nun taşlık-yamaç alanlarında
- Habitatlar:
- Çalılıklar
- Tarla kenarları
- Orman açıklıkları ve dikenlikler
- Yol kenarındaki otlaklar
- Göçmendir:
- İlkbaharda (Mart–Mayıs) gelir
- Yaz boyunca ürer
- Sonbaharda (Ağustos–Ekim) Afrika’ya göç eder
Ekolojik Rolü
- Ana besin kaynakları: Böcekler, örümcekler, tırtıllar ve diğer küçük omurgasızlar
- Yetişkinler meyve de tüketebilir (özellikle sonbaharda)
- Çalılıklarda yoğun olarak bulunmaları sayesinde zararlı böcekleri doğal olarak kontrol ederler
- Yavru bireyler hızla büyür, bu da ekosistemde çok sayıda böceğin tüketilmesi anlamına gelir
İnsana Zararlılık Durumu
- İnsana tamamen zararsızdır.
- Tarım için faydalı bir türdür
- Ne saldırır ne de parazit taşıyıcı olarak risklidir
- Yaklaşılınca uçar; insanlardan uzak durur
İlk Yardım ve Tıbbi Tedavi
- Kuşun doğrudan teması risk oluşturmaz
- Eldiven kullanılarak tutulmalı; yaralıysa karanlık bir kutuda sakinleştirilerek rehabilitasyona gönderilmelidir
- Gaga darbesi tehlikeli değildir, ama stres altındaki birey kolayca ölebilir → hızlı müdahale önemlidir
Tıbbi / Endüstriyel / Bilimsel Kullanım
- Doğrudan bir endüstriyel veya tıbbi kullanımı yoktur
- Ancak:
- Kuş göç rotalarının takibinde model tür olarak kullanılır
- Avrupa kuş izleme ağlarında, çalı habitatlarının sağlığını izlemek için referans türdür
- Biyolojik çeşitliliği ölçen indekslerde yer alır
İlginç Bilgiler ve Kültürel Notlar
- Baharın geldiğini haber veren ilk ötücülerden biridir
- Yuvasını genellikle dikenli çalılara yapar – bu, yırtıcılardan korunma stratejisidir
- Yüksek sesli ve tempolu ötüşüyle, kendi bölgesini işaretler
- Halk arasında genelde “ötleğen” ya da “çalı bülbülü” gibi adlarla bilinir
- Türkiye’de sık gözlenen ama çoğu zaman fark edilmeyen türlerden biridir
Bilimsel Kaynaklar ve Referanslar
- Shirihai, H. & Svensson, L. (2018). Handbook of Western Palearctic Birds
- Kirwan, G.M. et al. (2008). The Birds of Turkey
- BirdLife International (2023). Species Factsheet: Sylvia communis
- eBird, Xeno-Canto (ses kayıtları), DADALİST
- Türkiye Kuşları Gözlem Raporları


