Allophyes oxyacanthae

Allophyes oxyacanthae, halk arasında Yeşil Ağaç Güvesi olarak bilinen, Noctuidae familyasına (Baykuş Güveleri) ait bir güve türüdür. Latince adındaki "oxyacanthae" kelimesi, tırtıllarının ana besin bitkilerinden biri olan alıç (Crataegus) bitkisine atıfta bulunur.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Allophyes oxyacanthae, orta ila büyük boyda bir güve olup, kanat açıklığı 35-45 mm civarındadır. Yetişkin bireylerin ön kanatları, üzerinde koyu lekeler ve dalgalı çizgiler bulunan, yeşilimsi gri veya gri-kahverengi tonlardadır. Arka kanatları ise soluk gri renktedir. Tırtılları genellikle yeşil veya kahverengi olup, konak bitkilerinin üzerinde kamufle olmalarını sağlayan bir yapıya sahiptir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum):: Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class):: Insecta (Böcekler)
Takım (Order):: Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family):: Noctuidae (Baykuş güveleri)
Cins (Genus):: Allophyes
Tür (Species):: Allophyes oxyacanthae (Linnaeus, 1758)

Coğrafi Dağılım ve Yayılış Alanları

Bu tür, Avrupa'nın büyük bir bölümünde, Kuzey Afrika ve Batı Asya'ya kadar uzanan geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Türkiye'de de yaygın olarak bulunur.

Habitat Tercihi: Genellikle ağaçlık alanlar, orman kenarları ve çalılıkların bulunduğu ekosistemlerde yaşar. Konak bitkilerinin bulunduğu alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Allophyes oxyacanthae güveleri, uçuş dönemi olarak genellikle sonbahar aylarında, yani eylül ve ekim aylarında görülür.

Yaşam Döngüsü: Tırtılları, ana besin bitkileri olan alıç (Crataegus), erik (Prunus) ve elma (Malus) türlerinin yaprakları ile beslenirler.
Davranış: Tırtıllar, gündüzleri konak bitkisinin yaprakları arasında saklanır ve geceleri beslenirler. Pupa evresi, genellikle toprağın altında geçirilir.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Yaşadığı ekosistemlerde, özellikle konak bitkilerinin bulunduğu alanlarda, besin zincirinin bir parçasıdır. Tırtılları, kuşlar ve diğer böcekler için önemli bir besin kaynağıdır.
Biyolojik Önemi: Doğal döngü içinde yer alan ve habitatlarının sağlığı hakkında bilgi veren bir türdür.

4. Tarım Ziraatına Etkisi ve Mücadele Yöntemleri

Allophyes oxyacanthae'nin tırtılları, konak bitkisi olan elma ağaçlarında nadiren de olsa yaprak kaybına neden olabilir. Ancak, bu tür genellikle ekonomik öneme sahip büyük çaplı bir tarım zararlısı olarak kabul edilmez.

Mücadele Yöntemleri: Popülasyon yoğunluğunun yüksek olduğu durumlarda, biyolojik mücadele yöntemleri veya hedefli kimyasal ilaçlar kullanılabilir.

5. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Allophyes oxyacanthae, yaygın bir tür olduğu için nesli tehlike altında değildir. Küresel düzeyde asgari endişe (Least Concern) kategorisinde listelenmektedir.
Tehditler: Yaşam alanlarının tahrip edilmesi ve zirai ilaç kullanımı gibi tehditlere maruz kalabilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:
Tolman, T., Lewington, R. (2020). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
European Environment Agency.
Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
Fptpğraf: https://www.inaturalist.org/photos/4990005