Araniella proxima

Araniella proxima: Yakın Yeşil Küre Ağ Örümceği

Araniella proxima, Araneidae familyasına (Küre Ağ Örümcekleri) ait, Holarktik bölgede (Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın bazı bölgeleri) yaygın olarak bulunan küçük boyutlu bir örümcek türüdür. "Proxima" adı Latince'den gelir ve "yakın" veya "benzer" anlamına gelir, muhtemelen Araniella cucurbitina gibi diğer Araniella türlerine olan benzerliğine atıfta bulunur. Kulczyński tarafından 1885 yılında tanımlanmıştır. Genellikle ağaç ve çalılıkların yaprakları üzerinde, özellikle huş, kavak ve kozalaklı ağaçlarda bulunur.

Araniella proxima Hakkında Detaylı Bilgiler

Araniella proxima, Kulczyński tarafından 1885 yılında tanımlanmıştır. Tüm örümcekler gibi zehirli olmasına rağmen, genellikle uysal kabul edilir ve ısırıkları insanlar için tıbbi olarak önemsizdir, genellikle hafif bir rahatsızlığa neden olur. Kuzey Amerika, Avrupa, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar), Türkiye, İran ve Kazakistan gibi geniş bir coğrafyada dağılım gösterir. Genellikle yaprak döken ve iğne yapraklı ağaçların yaprakları üzerinde, ormanlık alanlarda ve bahçelerde bulunur. Küçük ve belirgin küre ağları örer. Yetişkinler genellikle ilkbahardan yaz sonuna kadar (Mayıs-Ağustos) gözlemlenir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum Araniella proxima'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf: Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım: Araneae (Örümcekler)
• Familya: Araneidae Clerck, 1757 (Küre Ağ Örümcekleri / Çark Ağ Örümcekleri)
• Cins: Araniella Chamberlin & Ivie, 1942
• Tür: Araniella proxima (Kulczyński, 1885)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu World Spider Catalog, araneae - Spiders of Europe ve diğer kaynaklara göre Araniella proxima, Holarktik bölgede geniş bir dağılıma sahiptir. Kuzey Amerika (Alaska'dan Newfoundland'a kadar), Avrupa, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya), Türkiye, İran ve Kazakistan'da bulunur. Avrupa'da da çeşitli ülkelerde (örn. İsviçre) yeni kayıtları bildirilmiştir.

Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer almaktadır. Özellikle Batı Anadolu'dan (Aydın, Balıkesir, Bursa ve Manisa) ve İç Anadolu'dan yeni kayıtları bulunmaktadır. Türkiye için "yeni tür" olarak belirtilmiştir, bu da daha önce kaydedilmemiş olduğunu gösterir. Bu da türün Türkiye'deki yayılımını ve çeşitli ormanlık ve çalılık habitatlara adaptasyonunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

Araniella proxima, genellikle yeşilimsi veya sarımsı renkte olan, küçük boyutlu bir örümcektir. Araniella cinsinin diğer üyeleri gibi, genellikle "küçük yeşil örümcekler" olarak anılırlar. Boyut:

• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 4.0 ila 6.0 mm civarındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 3.0 ila 4.5 mm civarındadır. Erkekler dişilere göre daha küçüktür.

Renk ve Morfoloji:

• Karapaks (Prosoma): Sarımsı kahverengidir. Erkeklerde genellikle karapaksın kenarlarında belirgin, geniş ve koyu şeritler bulunur. Dişilerde ise bu şeritler daha az belirgindir veya yoktur.
• Bacaklar: Açık renkli (sarımsı-yeşil) olup, belirsiz koyu halkalarla süslenmiştir.
• Karın (Opisthosoma): En belirgin özelliğidir. Genellikle canlı yeşil renktedir (ancak alkolde saklandığında soluklaşabilir veya sarımsı kahverengiye dönebilir). Dorsalinde (sırt kısmında) genellikle üç çift (toplam altı adet) belirgin siyah yan nokta bulunur. Karnın ventral kısmı (alt tarafı) koyu gridir. Karnın şekli ovaldir ve genellikle parlak bir görünüme sahiptir.

Ayırt Edici Özellikler:

• Canlı Yeşil Renk: Özellikle canlı bireylerde görülen yeşil vücut rengi.
• Karındaki Üç Çift Siyah Nokta: Karnın sırt kısmında yer alan belirgin altı adet siyah nokta.
• Erkeklerde Karapaks Kenarındaki Koyu Şeritler: Erkeklerde bu şeritler, özellikle A. displicata gibi benzer türlerden ayırmada yardımcı olur.
• Habitat Tercihi: Huş, kavak ve kozalaklı ağaçların yaprakları üzerinde bulunması.

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Araniella proxima, özellikle yaz aylarında ağaçların ve çalılıkların yaprakları arasında rastlayabileceğimiz zarif bir türdür. Parlak yeşil rengi ve karnındaki o küçük siyah noktalar, onu doğada ayırt etmeyi kolaylaştırır. Bu küçük örümcekler, böcek popülasyonlarının dengesini sağlamada önemli bir rol oynarlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yuva Yapısı (Küre Ağı): Araniella proxima, küçük ila orta büyüklükte, dikey veya hafif eğimli küre ağları örer. Bu ağlar genellikle yaprak döken ve iğne yapraklı ağaçların ve çalılıkların yaprakları arasına kurulur. Ağlar genellikle gündüzleri örümceğin avlanması için kullanılır ve yapışkan sarmal ilmeklerle doludur. Örümcek genellikle ağının merkezinde veya yakındaki bir yaprağın altında gizlenerek avını bekler.

Habitat Tercihi: Bu türler çeşitli ormanlık ve bahçe habitatlarını tercih eder:

• Ağaç ve Çalılık Yaprakları: Özellikle huş (Birch), kavak (Poplar) ve kozalaklı ağaçların (Coniferous) yaprakları üzerinde.
• Boreal Ormanlar: Kuzey enlemlerdeki kozalaklı ormanlarda.
• Bahçeler ve Parklar: Kentsel ve yarı kentsel yeşil alanlarda da bulunabilirler.

Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan sinekler, sivrisinekler, yaprak bitleri ve diğer küçük uçan böceklerle beslenen pasif avcılardır. Yetişkinler genellikle ilkbahar sonundan yaz sonuna kadar (Mayıs'tan Ağustos'a kadar) aktif olarak gözlemlenebilirler. Erkekler çiftleşme mevsiminde dişileri aramak için dolaşır.

Beslenme ve Üreme

Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca diyetleri çeşitli küçük uçan böceklerdir. Ağları, avını yakalamak için etkili bir tuzaktır.

Üreme: Eşleşme genellikle ilkbahar ve yaz aylarında gerçekleşir. Dişi, yumurtalarını ipekten yapılmış yumurta keselerinin içine bırakır. Bu keseleri genellikle ağın yakınındaki bitki örtüsüne veya korunaklı bir yere gizler. Yavru örümcekler ilkbaharda yumurtadan çıkar ve dağılırlar. Çoğu Araniella türü gibi, A. proxima'nın da bir yıllık yaşam döngüsü vardır.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Araniella proxima da zehirlidir. Zehirlerini avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanırlar. Örümcek zehirleri genellikle karmaşık proteinler ve peptitler içerir.

İnsanlar İçin Tehlikesi: Araniella proxima'nın insanlar için tehlikesi son derece düşüktür ve tıbbi olarak önemsiz kabul edilir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi etkilere yol açmaz. Küçük boyutları ve genellikle uysal doğaları nedeniyle, insanları ısırmaları çok nadirdir ve sadece sıkıştırıldıklarında veya ciddi şekilde tahrik edildiklerinde gerçekleşir. Araniella türlerinin genel olarak insanlara karşı agresif olmadığı ve ısırıklarının etkisinin minimal olduğu belirtilmiştir.

Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Araniella proxima gibi küçük ve faydalı örümcekler, ekosistemdeki böcek dengesini korumada kritik bir role sahiptir. Zehirleri, sadece avları için etkili olup insanlar için bir tehdit oluşturmaz. Isırık durumunda ortaya çıkan semptomlar genellikle hafif ve geçicidir, en fazla hafif bir tahriş veya kaşıntıya neden olabilir."

Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:

• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kaşıntı veya kızarıklık ve lokalize şişlik.
• Belirtiler genellikle lokalize kalır ve kısa sürede kendiliğinden geçer (birkaç saat veya gün içinde). Ciddi alerjik reaksiyonlar (anafilaksi) teorik olarak mümkün olsa da, küre ağ örümcekleri ısırıklarında son derece nadirdir ve genellikle genetik yatkınlık ve tekrarlanan ısırıklarla ilişkilidir.

Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

• Isırık bölgesini sabun ve su ile temizleyin.
• Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
• Gerekirse, reçetesiz satılan ağrı kesiciler veya antihistaminikler (kaşıntı için) kullanılabilir.
• Semptomlar şiddetlenirse veya alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Araniella proxima Kayıtları

Araniella proxima, Türkiye örümcek faunasında kayıtlı bir türdür. Özellikle Batı Anadolu'dan (Aydın, Balıkesir, Bursa ve Manisa) ve İç Anadolu'dan bilimsel çalışmalarla varlığı doğrulanmıştır. Türkiye için "yeni kayıt" olarak belirtilen bu tür, ülkenin çeşitli bölgelerindeki ormanlık ve çalılık habitatlarda yayılım göstermektedir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog - Araniella proxima (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. araneae - Spiders of Europe: Avrupa örümcekleri hakkında detaylı bilgiler içeren bir kaynak, türün habitat ve dağılım bilgileri için kullanılmıştır.
4. Kaynağa Erişim: araneae - Araniella proxima (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: GBIF Species: Araniella proxima (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
7. NWT Species Search - Araniella proxima: Kanada'daki dağılım ve habitat bilgileri.
8. Kaynağa Erişim: Araniella proxima | NWT Species Search (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. BugGuide.Net - Araniella proxima: Fiziksel özellikler ve tanımlama ipuçları.
10. Kaynağa Erişim: spider, green & amber in Alaska - Araniella proxima - BugGuide.Net (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
11. New Faunistic Data for the Family Araneidae (Araneae) in West Anatolia (Turkey) - ResearchGate: Türkiye'den Araniella proxima kaydını içeren bilimsel bir makale.
12. Kaynağa Erişim: New Faunistic Data for the Family Araneidae (Araneae) in West Anatolia (Turkey) | Request PDF (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
13. On Araniella and Neoscona (Araneae, Araneidae) of the Caucasus, Middle East and Central Asia - ZooKeys: Kafkasya, Orta Doğu ve Orta Asya'daki Araniella türleri hakkında bilgi, morfolojik detaylar.
14. Kaynağa Erişim: On Araniella and Neoscona (Araneae, Araneidae) of the Caucasus, Middle East and Central Asia - ZooKeys (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
15. Harmful Effects of Cucumber green spider (Araniella cucurbitina) - Picture Insect: Araniella cinsinin genel olarak insanlar üzerindeki zehir etkileri hakkında bilgi (A. cucurbitina örneği üzerinden).
16. Kaynağa Erişim: Harmful Effects of Cucumber green spider - Picture Insect (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
17. Reddit - Araniella Displicata I believe, taken just outside my front door : r/spiders: Kullanıcı yorumları, örümcek zehirlerinin insanlar için tehlikesi hakkında genel bilgiler.
18. Kaynağa Erişim: Is it venomous? Yes --- only net throwing spiders are non-venomous ... However, their venom is far too mild to be dangerous to humans. (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
19. Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a) The checklist of the spiders of Turkey.: Türkiye örümceklerinin güncel kontrol listesi. (Bu kaynak uluslararası indeksli dergilerde yayınlanır ve yabancı bilim insanları tarafından atıf alır, ancak kendisi Türkçe bir kaynattır. Burada, varlığını doğrulayan bilimsel bir referans olarak belirtilmiştir.)
20. Fotoğraf:Markku A. Huttunen