Erebia ligea
Erebia ligea, Nymphalidae familyasının Erebia cinsine ait, koyu renkleriyle bilinen bir kelebek türüdür. İngilizce adıyla "Arran Brown" olarak da bilinir. Bu kelebek, özellikle Kuzey Yarımküre'nin geniş ormanlık ve dağlık alanlarında yaşar.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Erebia ligea, orta ila büyük boyutlu bir kelebek olup, kanat açıklığı yaklaşık 40-50 mm civarındadır. Kanat üst yüzeyi, koyu kahverengi bir zemin üzerinde belirgin kırmızımsı-turuncu bantlar ve bu bantların içinde yer alan siyah göz benekleri (ocelli) içerir. Bu desenler, türün en belirgin ayırt edici özelliklerinden biridir.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
- Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
- Aile (Family): Nymphalidae (Fırça ayaklı kelebekler)
- Cins (Genus): Erebia
- Tür (Species): Erebia ligea (Linnaeus, 1758)
Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları
Bu tür, Avrupa'dan Japonya'ya kadar uzanan geniş bir Palearktik yayılıma sahiptir. Türkiye'de özellikle Doğu Anadolu ve Kuzeydoğu Anadolu'daki ormanlık alanlarda bulunur.
- Habitat Tercihi: Genellikle iğne yapraklı ormanların kenarlarını, orman içi açıklıkları, nemli çayırları ve bataklıkları tercih eder.
2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar
Erebia ligea kelebekleri, uçuş dönemi olarak genellikle yaz aylarında, yani Temmuz ve Ağustos arasında görülür. Yıl içinde tek nesil verirler.
- Yaşam Döngüsü: Tırtılları, Poaceae (Buğdaygiller) familyasından çeşitli ot türleriyle beslenir.
- Davranış: Uçuşları hızlıdır ancak genellikle alçak ve zigzaglar çizerek seyrederler. Sık sık çiçekler üzerinde beslenirken görülebilirler.
3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi
- Ekolojik Rolü: Yaşadığı orman ekosisteminde tozlaşmaya katkıda bulunur. Geniş yayılış alanına rağmen, belirli habitatlara olan bağımlılığı nedeniyle yerel habitat bozulmalarına karşı hassastır.
4. Koruma Durumu ve Tehditleri
- Koruma Durumu: Erebia ligea, geniş yayılış alanı nedeniyle küresel düzeyde asgari endişe (Least Concern) verisiyle listelenmektedir. Ancak, yerel popülasyonlar habitat kaybından etkilenebilir.
- Tehditler:
- Habitat Kaybı: Ormanlık alanların kesilmesi ve doğal arazilerin tarım veya yapılaşmaya açılması, türün yaşam alanlarını ciddi şekilde daraltır.
- İklim Değişikliği: Yüksek rakımlı habitatların iklim değişikliğinden etkilenerek yok olması.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Tolman, T., Lewington, R. (2008). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
- Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
- European Environment Agency.
- Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
Fotoğraf:(c) Sergey Pershin – bazı hakları saklıdır (CC BY-NC)
