Erigonoplus spinifemuralis

Türkçe Adlandırma: Erigonoplus spinifemuralis için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Cüce Ağ Örümceği" veya "Levha Ağ Örümceği" kullanılabilir. Tür adı "spinifemuralis" Latince "dikenli uyluklu" anlamına gelir ve örümceğin uyluk (femur) segmentlerinde bulunan diken benzeri çıkıntılara atıfta bulunur. Bu, tür teşhisinde önemli bir morfolojik özelliktir.

Erigonoplus spinifemuralis, Linyphiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Güney ve Doğu Avrupa'da, özellikle Balkanlar ve Doğu Akdeniz'de yayılış gösterir. Habitat olarak kuru alanları, taşların altını, fundalıkları ve bazen de orman kenarlarını tercih edebilirler. İlk kez 2003 yılında Dimitar Dimitrov tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Erigonoplus spinifemuralis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Linyphiidae Blackwall, 1859 (Cüce Ağ Örümcekleri / Levha Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Erigonoplus Simon, 1884
• Tür (Species): Erigonoplus spinifemuralis Dimitrov, 2003

Genel Bilgiler

• Familya: Linyphiidae
• Tip: Küçük boyutlu, zehirli, levha ağ ören bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Balkan Yarımadası ve Doğu Akdeniz çevresinde yayılış gösterir. Bulgaristan, Yunanistan (Girit dahil), Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Ukrayna, Rusya (Avrupa kısmı) ve Türkiye'de kayıtları bulunmaktadır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Linyphiidae familyasının diğer üyeleri gibi genellikle küçük boyutludur. Boyut bilgileri türün orijinal tanımından veya detaylı faunistik çalışmalardan elde edilebilir. Genel olarak 2-3 mm civarında olması beklenir.
• Renk: Genellikle koyu kahverengi veya siyahtır. Karapaks (baş-göğüs) koyu ve parlak olabilir. Karın (opisthosoma) koyu gri veya siyahımsı, belirgin bir deseni yoktur. Bacaklar daha açık renkte, sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişebilir.
• Ayırt Edici Özellikler:Bacak Femurları Üzerindeki Dikenler: Tür adından da anlaşılacağı gibi, bacakların femur (uyluk) segmentlerinde belirgin diken benzeri yapılar bulunur. Bu özellik, diğer Erigonoplus türlerinden ayırt edilmesinde önemli bir morfolojik ipucu sağlar.
• Erkek palp yapısı ve dişi epigynesi: Cinsin ve türün kesin teşhisi, erkeklerin pedipalpleri (çiftleşme organları) ve dişilerin epigynesi (dış üreme organı) gibi genital yapıların mikroskop altında incelenmesini gerektirir. Bu yapılar, Erigonoplus türleri arasında ayırt edici morfolojik detaylar sunar.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Levha Ağı): Erigonoplus spinifemuralis, ait olduğu Linyphiidae familyasının birçok türü gibi, genellikle küçük ve düzensiz levha ağları (sheet web) kurar. Bu ağlar, alçak bitki örtüsü, yaprak döküntüleri veya yere yakın diğer bitki kalıntıları arasına gerilir.
• Habitat Tercihi: Çeşitli kuru ve yarı-kuru habitatlarda bulunabilir.
• Kuru tarlalar ve otlaklar: Taşların altında veya kuru otlar arasında yaşayabilirler.
• Çalılıklar ve fundalıklar: Alçak bitki örtüsünün olduğu alanlar.
• Şehrin dışındaki kırsal veya yarı doğal alanlar: Araştırma kaynakları, bu türün özellikle kuru alanları ve taşlık arazileri tercih ettiğini göstermektedir. Yunanistan'ın Sakız Adası'nda kuru bir tarlanın altındaki taşlar altında ve gölgeli bir geçitteki çalılıklarda kaydedilmiştir.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Kriptik bir yaşam tarzına sahiptirler ve genellikle gizli kalmayı tercih ederler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böcekler (sinekler, midges, kollembollar) ve diğer küçük toprak eklembacaklılarıdır.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına veya korunaklı bir yere gizlerler. Yetişkin bireylerin aktif olduğu dönemler, yaşadıkları bölgenin iklim koşullarına bağlı olarak değişebilir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Erigonoplus spinifemuralis de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Erigonoplus spinifemuralis'in insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük olduğu ve insanlarla temasları nadir olduğu için ısırık vakaları oldukça seyrektir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Linyphiidae familyasındaki bu kadar küçük türlerin zehir bezleri, genellikle avlarını etkisiz hale getirmek için yeterli güçtedir, ancak insan için önemli bir tıbbi tehdit oluşturmaz. Isırık belirtileri genellikle lokalize ve hafiftir, arı sokmasına benzer semptomlarla sınırlı kalır. Ayrıca, bu örümcekler genellikle gizli habitatlarda yaşadıkları için insanlarla karşılaşma olasılıkları da oldukça düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Erigonoplus spinifemuralis ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Erigonoplus spinifemuralis Kayıtları

Erigonoplus spinifemuralis, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş bir türdür. Türkiye'nin Güney ve Batı bölgeleri gibi daha sıcak ve kuru iklime sahip bölgelerden kayıtları bulunmaktadır. Özellikle kırsal alanlarda, taşlık arazilerde ve kuru otlaklarda bulunması muhtemeldir. İstanbul gibi bir şehirde, özellikle şehrin daha kırsal veya bozulmamış doğal alanlara yakın kesimlerinde bulunma potansiyeli olabilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

1. Kaynaklar
2. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
3. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
4. araneae - Erigonoplus spinifemuralis - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
5. Kaynağa Erişim: araneae - Erigonoplus spinifemuralis - Spiders of Europe. https://araneae.nmbe.ch/data/4022/Erigonoplus_spinifemuralis (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
6. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
7. Kaynağa Erişim: GBIF. Erigonoplus spinifemuralis. https://www.gbif.org/species/2135089 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
8. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Linyphiidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ve arazi raporları (Örn: Kunt, Özkütük, Danışman gibi araştırmacıların çalışmaları) Erigonoplus spinifemuralis'e dair kayıtlar ve dağılım bilgileri sunmaktadır.