Hexacorallia

Hexacorallia – Altı Kemerli Polipler Alt Sınıfı

(Bu grup, deniz tabanında sabit olarak yaşayan, genellikle tentakül sayıları 6 veya katları şeklinde düzenlenmiş, çoğunlukla polip formlu, resif oluşumundan simbiyotik ilişkilere kadar birçok temel ekolojik işlev üstlenen canlıları içerir.)

Latince Adın Kökeni ve Anlamı

• Hexacorallia:
• hexa- (Yunanca: altı) + corallia (Latince: mercan)
• Anlamı: “Altı ışınlı/altılı simetrili mercan tipi canlılar”

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia
• Şube: Cnidaria
• Sınıf: Anthozoa (Deniz anemonları ve mercanlar)
• Alt sınıf: Hexacorallia

➤ Dahil olan önemli takımlar:

• Scleractinia – Taş mercanlar (resif oluşumunun temel taşı)
• Actiniaria – Deniz anemonları
• Zoantharia (Zoanthidea) – Koloni polipleri
• Corallimorpharia – Yumuşak mercan benzeri anemonlar
• Antipatharia – Siyah mercanlar
• Ceriantharia – Tüp anemonları (bazen ayrı sınıf olarak da kabul edilir)

Yayılış ve Habitat

• Yayılım:
• Tüm denizlerde, tüm derinliklerde
• Tropikal resiflerden kutup altı okyanuslarına kadar
• Habitat:
• Sert substratlara bağlı yaşam
• Kayalık alanlar, mağaralar, derin deniz dağları, batık yapılar
• Sığ sulardan 6000 m derinliğe kadar tür çeşitliliği gösterir

Morfolojik Özellikler

• Polip yapısı:
• Tek ya da koloni hâlinde olabilir
• Ağız çevresinde 6 veya 6’nın katı şeklinde tentakül dizilimi
• İskelet:
• Scleractinia gibi gruplarda kalsiyum karbonat temelli sert iskelet
• Anemonlar gibi gruplarda iskelet yok, yumuşak gövde
• Renk ve yapı:
• Canlı renklerde, yarı saydam ya da opak
• Radial simetrili; tentaküller çevresel dizilim gösterir
• Yakıcı hücreler (cnidocyte):
• Av yakalamak ve savunmak için özelleşmiş hücreler

Ekosistem Rolü ve Beslenme

• Beslenme tipi:
• Heterotrof: zooplankton, küçük balık, partikül madde
• Simbiyotik: bazı türlerde zooxanthellae algleriyle mutualistik ilişki
• Ekolojik işlev:
• Resiflerin inşasında görev alırlar (Scleractinia)
• Diğer organizmalara barınak, koruma ve substrat sağlarlar
• Okyanus karbon döngüsüne katkı sunarlar
• Derin deniz biyoçeşitliliği için omurga görevindedirler

Tıbbi ve Bilimsel Potansiyel

• Yumuşak dokulu Hexacorallia üyeleri (anemonlar):
• Sinir sisteminde etkili nörotoksinler ve iyon kanalı düzenleyiciler üretir
• Kanser tedavisi, ağrı yönetimi ve sinirsel hastalıklarda araştırma konusu
• Mercan iskeletleri:
• Kemik grefti, diş dolgusu ve doku mühendisliğinde kullanılır
• Biyolojik saat mekanizmaları:
• Zooxanthellae simbiyozu, fotosentetik uyum, stres toleransı çalışmaları için modeldir

Zehirlilik Durumu

• Bazı Hexacorallia üyeleri toksik olabilir:
• Anemonlar (Actiniaria) dokunulduğunda ciltte kaşıntı/yanma yapabilir
• Zoanthidler (özellikle Palythoa), palitoksin içerebilir → tehlikelidir
• Çoğu tür doğrudan insan sağlığı için tehlikeli değildir
• Akvaryum bakımında dikkatli ayrım yapılmalıdır

Koruma ve Tehdit Durumu

• Mercan beyazlaması:
• Sıcaklık artışı, simbiyotik alglerin kaybına yol açar → ölüm
• Okyanus asitlenmesi:
• pH düşüşü kalsiyum karbonat üretimini zorlaştırır
• Aşırı turizm, kirlilik, yapılaşma:
• Özellikle Scleractinia türleri habitat kaybına uğramaktadır
• Derin deniz Hexacorallia türleri, balıkçılık ve madencilik tehdidi altındadır

Kültürel ve İlginç Bilgiler

• Hexacorallia, mercan resiflerinin “mimarları ve heykeltıraşları” olarak tanımlanır
• Antik çağlardan beri taş mercanlar takı, süs eşyası ve tılsım olarak kullanılmıştır
• Bazı türler (özellikle deniz anemonları), çizgi filmler ve popüler kültürde simgesel yer edinmiştir
• Akdeniz’de Cladocora caespitosa gibi Hexacorallia üyeleri, binlerce yıllık koloni oluşturabilir