Hersiliola turcica

Türkçe Adlandırma: Hersiliola turcica için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Ancak, familyasına (Hersiliidae - Uzun Arka Örümcekleri veya Ağaç Kabuğu Örümcekleri) ve tür adına atıfta bulunarak "Türkiye Uzun Arka Örümceği" veya "Türk Ağaç Kabuğu Örümceği" gibi bir adlandırma kullanılabilir. "Turcica" adı, bu türün Türkiye'den tanımlanmasına atıfta bulunur.

Hersiliola turcica, Hersiliidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. Bu familya üyeleri, özellikle uzun arka örü memeleri (spinnerets) ve ağaç kabukları veya kayalar üzerinde kamufle olabilen yassı vücut yapılarıyla dikkat çekerler. Genellikle ağaç kabukları, duvarlar veya kayalar üzerinde avlarını pusuya düşürerek avlanırlar. İlk kez 2011 yılında Lehtinen ve Marusik tarafından bilim dünyasına tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Hersiliola turcica'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Hersiliidae Thorell, 1869 (Uzun Arka Örümcekleri / Ağaç Kabuğu Örümcekleri)
• Açıklama: Bu familya, iki adet uzun, dışa doğru uzayan arka örü memesi ile karakterize edilen örümcekleri içerir. Genellikle yassı ve kamufle edici bir görünüme sahiptirler.
• Cins (Genus): Hersiliola Thorell, 1870
• Açıklama: Hersiliola cinsi, eski dünya tropikal ve subtropikal bölgelerinde yayılış gösterir.
• Tür (Species): Hersiliola turcica Lehtinen & Marusik, 2011
• Açıklama: Tür, 2011 yılında Pekka T. Lehtinen ve Yuri M. Marusik tarafından tanımlanmıştır. Tür adı, Türkiye'ye atıfta bulunur.

Genel Bilgiler

• Familya: Hersiliidae
• Tip: Yassı vücutlu, uzun arka örü memeli, pusu kurarak avlanan ve zehirli bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Türkiye'ye özgü (endemik) bir türdür. Türkiye'de özellikle Gaziantep ve Diyarbakır gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden kayıtları bulunmaktadır. Bu tür, genellikle kuru ve taşlık habitatlarda bulunur.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta boyutlu bir örümcektir. Dişi bireylerin vücut uzunluğu genellikle 5-7 mm civarındadır. Erkekler de benzer boyutlarda veya biraz daha küçük olabilir.
• Vücut Şekli: Vücutları oldukça yassıdır ve genellikle ağaç kabukları veya kayaların rengine ve dokusuna uyum sağlayacak şekilde kamufle olmuştur. Bu yassı yapı, dar çatlaklara gizlenmelerini sağlar.
• Renk: Genellikle gri, kahverengi veya krem tonlarında olup, üzerinde ağaç kabuğu deseni gibi düzensiz koyu lekeler ve benekler bulunur. Bu renk ve desen, onları yaşadıkları ortamda neredeyse görünmez kılar.
• Arka Örü Memeleri (Posterior Lateral Spinnerets - PLS): Hersiliidae familyasının en belirgin özelliği, çok uzun ve belirgin arka örü memelerine sahip olmalarıdır. Bu örü memeleri, örümceğin vücut uzunluğunun bazen yarısı kadar olabilir. Hersiliola turcica'da da bu özellik belirgindir.
• Gözler: Tipik olarak sekiz gözü vardır ve bunlar, prosomanın ön kısmında, öne doğru uzanan bir göz "kuleciği" veya yükselti üzerinde düzenlenmiştir.
• Ayırt Edici Özellikler:Uzun Arka Örü Memeleri: Türün en ayırt edici özelliğidir ve familya düzeyinde de önemlidir.
• Yassı ve Kamufle Edici Vücut: Ağaç kabukları veya kaya yüzeylerinde mükemmel bir kamuflaj sağlar.
• Endemik Olması: Türkiye'ye özgü bir tür olması onu benzersiz kılar.
• Cinsel Organ Morfolojisi: Tür teşhisi için en güvenilir yöntem, erkeklerin palpal organlarının ve dişilerin epigynlerinin morfolojik özelliklerinin incelenmesidir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Hersiliola turcica, karmaşık ağlar örmek yerine, avlarını yakalamak için kısa, düzensiz ipek iplikçiklerinden oluşan dağınık ağlar ve saklanma yerleri oluştururlar. Bu ağlar genellikle bir taşın veya ağaç kabuğunun altına veya bir duvarın çatlağına yapıştırılır.
• Habitat Tercihi: Kuru, taşlık alanlar, kayalık yamaçlar, ağaç kabukları ve binaların dış duvarları gibi yerleri tercih ederler. Kamufle olabildikleri her yerde bulunabilirler. Türkiye'deki kayıtlar, bu türün genellikle ılıman iklim bölgelerindeki karasal ortamlarda yaşadığını göstermektedir.
• Yaşam Tarzı: Büyük ölçüde gececil (noktürnal) avcılardır. Gündüzleri kamufle oldukları yerlerde hareketsiz durarak kendilerini gizlerler. Avlarını beklerken, vücutlarını yüzeye yassıltırlar ve uzun arka örü memeleriyle etrafı tarayarak avın varlığını tespit ederler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Ana besinlerini genellikle küçük böcekler ve diğer küçük eklembacaklılar oluşturur. Özellikle duvarlarda veya ağaç kabuklarında yürüyen karıncalar, sinekler ve diğer böceklerle beslenirler.
• Avlanma Tekniği: Avlarını pusuya düşürerek avlarlar. Uzun arka örü memeleriyle avın konumunu algıladıktan sonra, hızla hareket ederek avın etrafında dönerler ve kribellumlarından (eğer varsa) salgıladıkları yapışkan ipekleri avın üzerine fırlatırlar. Bu ipekler avı hareketsiz hale getirir ve ardından örümcek zehir enjekte ederek avını tüketir.
• Üreme: Üreme davranışları hakkında spesifik bilgiler sınırlıdır. Dişiler yumurta keselerini (kocoon) genellikle yuvalarının içine veya korunaklı bir yere bırakır ve onları korurlar.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm örümcekler gibi Hersiliola turcica da zehirlidir. Zehir bezlerine sahiptir ve avlarını etkisiz hale getirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Hersiliola turcica ısırıkları hakkında spesifik bir tıbbi rapor bulunmamaktadır. Ancak, familyanın genel özelliklerine ve diğer Hersiliidae türlerinin davranışlarına bakıldığında, insanlar için tıbbi açıdan önemsiz veya çok düşük tıbbi öneme sahip olduğu düşünülmektedir. Bu örümcekler genellikle insanlarla doğrudan temastan kaçınırlar ve ısırık vakaları son derece nadirdir. Küçük boyutları ve sakin doğaları nedeniyle insanlara karşı agresif değillerdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Küçük boyutlu örümceklerin zehirlerinin insan için genellikle tıbbi sorun yaratmadığı genel kabul gören bir bilgidir. Bu familyadaki türlerin zehir miktarı çok küçük olduğundan insan için tıbbi sorun yaratması beklenmez.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda, küçük boyutu ve zehir miktarının azlığı nedeniyle hissedilmeyecek kadar hafif veya çok hafif, lokal bir reaksiyon beklenir:
• Hafif bir kaşıntı veya karıncalanma hissi.
• Gözle görülür bir şişlik, kızarıklık veya ağrı genellikle beklenmez. Bu semptomlar kendiliğinden kısa sürede düzelir ve tıbbi müdahale gerektirmez. Ciddi sistemik etkiler (genel zehirlenme belirtileri, anafilaktik şok gibi ağır alerjik reaksiyonlar) veya nekroz bu tür örümceklerin ısırıklarında beklenmez ve bildirilmemiştir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Hersiliola turcica ısırığı için özel bir antidot veya karmaşık bir tıbbi tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Uygulanacak ilk yardım genellikle semptomatik tedaviden ibarettir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Varsa hafif şişliği veya rahatsızlığı azaltmak için soğuk kompres uygulanabilir.
4. Doktor Başvurusu: Çok nadiren de olsa, ısırık bölgesinde alerjik bir reaksiyon veya anormal bir semptom gözlemlenirse bir sağlık profesyoneline başvurmak önemlidir. Ancak bu durum, Hersiliola turcica gibi küçük ve zararsız türler için pek olası değildir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
3. ResearchGate - On Hersiliola Thorell, 1870 (Araneae, Hersiliidae) from Turkey and Iran, with descriptions of two new species: Hersiliola turcica'nın bilimsel tanımını ve dağılımını içeren orijinal makale.
4. Kaynağa Erişim: Lehtinen, P. T., & Marusik, Y. M. (2011). On Hersiliola Thorell, 1870 (Araneae, Hersiliidae) from Turkey and Iran, with descriptions of two new species. Arthropoda Selecta, 20(3), 209-218. https://www.researchgate.net/publication/232709292_On_Hersiliola_Thorell_1870_Araneae_Hersiliidae_from_Turkey_and_Iran_with_descriptions_of_two_new_species (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
5. Türkiye Yaban Hayatı (Hersiliidae Familyası Sayfası): Hersiliidae familyasının genel özellikleri ve Türkiye'deki varlığı hakkında bilgi verir.
6. Kaynağa Erişim: Türkiye Yaban Hayatı. Hersiliidae. https://turkiyeyabanhayati.org/species/detail/hersiliidae (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
7. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
8. Kaynağa Erişim: GBIF. Hersiliola turcica. https://www.gbif.org/species/7449554 (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
9. Naturspb - Hersiliola turcica: Türün görselleri ve genel bilgileri.
10. Kaynağa Erişim: Hersiliola turcica Lehtinen & Marusik, 2011. http://naturspb.ru/taxonomy/hersiliola_turcica (Erişim tarihi: 14 Haziran 2025).
11. Fotoğraf:Gergin Blagoev, Biodiversity Intitute of Ontario