Microchirus variegatus
Microchirus variegatus, Yassı Balıklar takımı Pleuronectiformes içinde, gerçek dil balıklarının (Soleidae) küçük bir üyesidir. Halk arasında Alacalı Dil Balığı veya Çizgili Dil Balığı olarak bilinir. Adını, vücudunun üst kısmındaki (gözlü taraf) belirgin koyu bantlardan alır. Diğer dil balıklarına göre daha derin sularda bulunma eğilimindedir.
1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum
Alacalı Dil Balığı, Doğu Atlantik Okyanusu'nun kuzeyinden Fas'a kadar olan kıyı şeridinde ve tüm Akdeniz'de yayılmış geniş bir dağılım alanına sahiptir. Türkiye'nin Ege ve Akdeniz kıyılarındaki kıta sahanlığı ve üst yamaç sularında bulunan bentik bir türdür. Vücudundaki bantlar, kamuflajında etkili bir rol oynar.
Taksonomik sınıflandırması şöyledir:
- Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
- Sınıf (Class):: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
- Takım (Order):: Pleuronectiformes (Yassı Balıklar)
- Aile (Family):: Soleidae (Dil Balığıgiller)
- Cins (Genus):: Microchirus
- Tür (Species):: Microchirus variegatus (Donovan, 1808)
2. Fiziksel Özellikler ve Morfoloji
- Boyut: Küçük bir yassı balıktır; genellikle 20–30 cm uzunluğa ulaşır.
- Vücut: Vücudu oval ve yassıdır.
- Gözler: Her iki göz de başın sağ tarafında yer alır.
- Renk ve Bantlar (Ayırt Edici Özellik): Gözlü tarafın zemin rengi kahverengi veya grimsi kahverengidir. Bu zemin üzerinde, balığın gövdesini dikey olarak kesen, belirgin 4 veya 5 adet koyu, dikey enine bant (şerit) bulunur. Bu alacalı desen, türün en belirgin ayırıcı özelliğidir.
- Pektoral Yüzgeç: Gözlü taraftaki pektoral yüzgecin ucunda genellikle bir koyu leke bulunur.
- Burun ve Ağız: Burnu yuvarlaktır.
3. Ekolojik ve Biyolojik Davranışlar
- Habitat: Kıta sahanlığı ve üst yamacın kumlu, çamurlu ve çakıllı deniz diplerini tercih eder. Sığ sulardan başlayarak 400 metreye kadar olan derinliklerde bulunabilir, ancak en yaygın olarak 20 ila 150 metre arasında görülür.
- Davranış: Kesinlikle bentik (dipte yaşayan) ve gececil bir türdür. Gündüzleri renkli ve çizgili deseni sayesinde deniz tabanında çok iyi kamufle olarak dinlenir.
- Diyet: Diyeti, yaşadığı yumuşak deniz tabanında bulunan küçük bentik omurgasızlardan (deniz kurtları ve küçük kabuklular) oluşur.
- Üreme: Yumurtlayarak çoğalır.
4. Ticari Önemi ve Koruma Durumu
- Ticari Değer: Küçük boyutu nedeniyle büyük ticari balıkçılıkta doğrudan hedef değildir. Ancak, eti lezzetli olduğundan, özellikle dip trolü avcılığında yakalandığında diğer dil balıklarıyla birlikte satışa sunulur ve yerel pazarlarda ticari değeri vardır.
- Koruma Durumu: Geniş coğrafi dağılımı ve genel olarak sağlıklı popülasyonları nedeniyle küresel olarak IUCN tarafından "Asgari Endişe" (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
- Tehditler: Yaşam alanının trol avcılığı bölgeleriyle çakışması nedeniyle, avlanma baskısı ve habitat bozulması tehdidi altındadır.
Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi
- Kaynaklar:
- Froese, R. and D. Pauly. Editors. (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication.
- Quéro, J.-C., D. F. G. A. L. N. N. M. B. C. V. L. S. D. N. P. (2001). Soleidae. In P. J. P. Whitehead et al. (eds.), Fishes of the North−eastern Atlantic and the Mediterranean, Vol. 3. UNESCO.
- Tous, P., Harrison, L. & A. F. G. S. M. Serena. (2015). Microchirus variegatus. The IUCN Red List of Threatened Species 2015.
- Serena, F. (2005). Field Identification Guide to the Sharks and Rays of the Mediterranean and Black Sea. FAO.
