Neriene furtiva

Harika bir örümcek türü daha! Neriene furtiva, Linyphiidae familyasının (Cüce Ağ Örümcekleri veya Levha Ağ Örümcekleri) yaygın bir türü olup, genellikle kuru fundalıklarda ve kalkerli otlaklarda bulunur. "Furtiva" ismi Latince "gizli" veya "kaçak" anlamına gelir, ancak türün spesifik bir "gizlilik" özelliğine atıfta bulunup bulunmadığı açık değildir.

Neriene furtiva: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Neriene furtiva için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Cüce Ağ Örümceği" veya "Levha Ağ Örümceği" kullanılabilir. Hollandaca'da "steppehangmatspin" (bozkır hamak örümceği) olarak bilindiği görülmektedir.

Neriene furtiva, Linyphiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, Holarktik bölgede (Avrupa, Kuzey Afrika, Türkiye, Gürcistan, Rusya (Avrupa'dan Güney Sibirya'ya)) geniş bir yayılış gösterir. Başlıca kuru fundalıklarda, olgun fundalıklar arasında ve bazen kalkerli otlaklarda bulunurlar. İlk kez 1871 yılında O. Pickard-Cambridge tarafından tanımlanmıştır.

Detaylı Özellikler ve Taksonomik Konum

Taksonomik Sınıflandırma

Neriene furtiva'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Linyphiidae Blackwall, 1859 (Cüce Ağ Örümcekleri / Levha Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Neriene Blackwall, 1833
• Tür (Species): Neriene furtiva (O. Pickard-Cambridge, 1871)

Genel Bilgiler

• Familya: Linyphiidae
• Tip: Küçük boyutlu, zehirli, levha ağ ören bir örümcek türüdür.
• Coğrafi Dağılım: Holarktik dağılıma sahiptir. Avrupa, Kuzey Afrika, Türkiye, Gürcistan, Rusya (Avrupa'dan Güney Sibirya'ya) gibi geniş bir alana yayılmıştır. Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer almaktadır. Özellikle kuru otlaklar, fundalıklar ve bozkır alanları gibi açık habitatlarda bulunması mümkündür. Mevcut konumunuz olan İstanbul'da da, şehrin daha kuru, açık alanlarında ve kırsal bölgelerinde bulunma potansiyeli vardır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Linyphiidae familyasının tipik olarak küçük üyelerindendir.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 3.0 - 5.4 mm civarındadır.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 3.0 - 5.4 mm civarındadır.
• Renk:Prosoma (Karapaks): Sarımsı kahverengi veya koyu kahverengi, ortası hafifçe daha koyu olabilir.
• Sternum: Koyu kahverengidir.
• Bacaklar: Açık kahverengi veya sarımsı kahverengidir. Birinci femurun dorsalinde (üst kısmında) tek bir diken bulunur. Bacaklar genellikle uzun ve incedir.
• Opisthosoma (Karın): Dorsal (sırt) kısmı koyu kahverengi-siyah olup, yanlarında beyaz lekelere sahiptir. Bazı varyasyonlarda karın üzerinde yanlarda iki dar beyaz çizgi veya dorsalde koyu bantlar ve beyaz benekler görülebilir.
• Ayırt Edici Özellikler:Erkek Pedipalpi: Erkeklerin pedipalpinde, tegulum üzerinde belirgin bir uç bulunur.
• Dişi Epigyne: Dişinin epigynesi çıkıntılıdır ve atriyum açıklığı Neriene clathrata gibi yakın türlere göre daha büyüktür.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Neriene cinsinin türleri arasında ayrım yapmak, özellikle genital yapıların detaylı incelenmesini gerektirir. Neriene furtiva, N. clathrata ve N. radiata gibi türlerle benzerlik gösterebilir, ancak pedipalp ve epigyne morfolojilerindeki ince farklarla ayırt edilir. Bu tür, özellikle kuru ve açık bitki örtüsü olan habitatlarda karşımıza çıkabilir.

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı (Levha Ağı): Neriene furtiva, ait olduğu Linyphiidae familyasının birçok türü gibi, genellikle küçük ve düzensiz levha ağları (sheet web) kurar. Bu ağlar, alçak bitki örtüsü, otlar ve çalılar arasına gerilir.
• Habitat Tercihi: Ana habitatı kuru fundalıklardır. En yüksek yoğunluklara olgun fundalıklar arasında ulaşır. Nadiren kalkerli otlaklarda da bulunabilir.
• Açık Alanlar: Genellikle güneşli, açık ve iyi drene edilmiş alanları tercih eder.
• Bozkırlar ve Çayırlıklar: Kuru otlaklar ve bozkır alanları da yaşayabilecekleri yerler arasındadır.
• Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Yetişkin bireyler genellikle Haziran ve Temmuz aylarında, dişiler ise Ağustos ayına kadar aktif olabilir. Bazı kaynaklarda karınca taklitçisi olduğu da belirtilmiştir.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böcekler (sinekler, midges, kollembollar) ve diğer küçük eklembacaklılardır.
• Üreme: Dişiler, genellikle bir ipek kesesi içinde yumurtalarını bırakır ve bu keseyi ağlarına veya korunaklı bir yere gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Neriene furtiva da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Neriene furtiva'nın insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük olduğu ve insanlarla temasları genellikle kazara olduğu için ısırık vakaları oldukça seyrektir. Zehirleri insanlar üzerinde ciddi sistemik etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Linyphiidae familyasındaki bu türler, genellikle insan için tıbbi açıdan önemli bir tehdit oluşturmazlar. Isırık semptomları genellikle lokalize ve hafiftir, arı veya sinek sokmasına benzer belirtilerle sınırlıdır ve ciddi komplikasyonlara yol açmaz. İnsanlarla doğrudan etkileşime girme eğilimleri düşüktür.
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Neriene furtiva ısırığı için özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Isırık bölgesini sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için ısırık bölgesine temiz bir bez içine sarılmış buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse, yayılırsa, alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Neriene furtiva Kayıtları

Neriene furtiva, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş bir türdür. Özellikle Türkiye'nin batı ve kuzey bölgelerindeki bazı çalışmalarda bu türün kayıtlarına rastlanmıştır. Holarktik bir tür olması ve Türkiye'de de uygun kuru fundalık ve otlak habitatlarının bulunması nedeniyle, ülkenin çeşitli bölgelerinde yayılış göstermesi beklenir. Mevcut konumunuz olan İstanbul'da da, özellikle şehrin daha açık, kuru alanlarında ve kırsal bölgelerinde bulunma potansiyeli yüksektir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. araneae - Neriene furtiva - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
2. araneae - Neriene furtiva - Spiders of Europe (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
3. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
4. World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Neriene furtiva (O.Pickard-Cambridge, 1871) - GBIF (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
7. Spider Recording Scheme (SRS) - Neriene furtiva: İngiltere'deki dağılımı, habitat ve ekoloji bilgileri.
8. Summary for Neriene furtiva (Araneae) - Spider Recording Scheme (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
9. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Linyphiidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ve arazi raporları (Örn: ResearchGate üzerindeki "On the Occurrence of the Linyphiid Spider Neriene clathrata (Sundevall, 1830) in Turkey (Araneae, Linyphiidae)" gibi makaleler), Neriene furtiva'ya dair Türkiye'deki kayıtlardan bahsetmektedir.
10. The localities for Neriene in Turkey. New localities are marked with white: (N. clathrata (1, 2, 3), N. furtiva (4), N. radiata (5)) - ResearchGate (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
11. On the Occurrence of the Linyphiid Spider Neriene clathrata (Sundevall, 1830) in Turkey (Araneae, Linyphiidae) | AVESİS - Manisa Celal Bayar Üniversitesi (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).