Ranidae
Genel Bilgi
Ranidae familyası, halk arasında “gerçek kurbağalar” olarak bilinir ve Anura takımının en geniş familyalarından biridir. Yaklaşık 380’den fazla türü içerir ve dünyanın büyük bölümünde yayılış gösterirler. Avrupa, Asya, Afrika ve Amerika’da temsilcileri bulunur. Türkiye’de de bu familyaya ait çeşitli türler vardır (örneğin Rana ridibunda, Rana macrocnemis, Rana holtzi).
Ranidae üyeleri genellikle suya bağımlı, iyi sıçrayan ve kuvvetli arka bacaklara sahip kurbağalardır. Birçok tür tatlı su gölleri, akarsular ve bataklıklarla ilişkilidir.
Taksonomi
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Amphibia
Takım: Anura
Familya: Ranidae Rafinesque, 1814
Morfolojik Özellikler
Vücutları ince yapılı ve uzun bacaklıdır
Parmaklarında gelişmiş yüzme zarları bulunur
Derileri genellikle düzgün ve nemlidir; renkleri çevreye uyum sağlamak için kahverengi, yeşil, lekeli desenlerde olabilir
Diğer bazı kurbağalara göre daha uzun arka bacaklı olduklarından iyi sıçrarlar
Erkeklerde çiftleşme döneminde ses keseleri belirginleşir
Habitat ve Ekoloji
Çoğunlukla tatlı su ekosistemlerinde (göl, dere, bataklık, gölet) yaşarlar
Karasal ortama çıkabilseler de çoğu tür suya bağımlıdır
Hem larva (iribaş) hem de erginler farklı ekolojik roller üstlenir
Larvalar genellikle otçuldur (alg ve detritus tüketir)
Erginler etçildir (böcek, solucan, küçük omurgasızlar)
Üreme
Çiftleşme genellikle ilkbahar ve yaz aylarında suda gerçekleşir
Dişiler yumurtalarını suya bırakır; binlerce yumurta bırakabilen türler vardır
Larvalar (iribaşlar) metamorfoz geçirerek ergin kurbağalara dönüşür
Türkiye’deki Ranidae Türleri
Rana ridibunda (Ova Kurbağası)
Rana macrocnemis (Dağ Kurbağası)
Rana tavasensis (Tavas Kurbağası – endemik)
Rana holtzi (Toros Kurbağası – mikroendemik)
Rana dalmatina (Gece Kurbağası)
Koruma Durumu
Ranidae familyasının birçok türü yaygın olsa da, endemik ve sınırlı dağılıma sahip türler (örn. Rana holtzi, Rana tavasensis) ciddi tehdit altındadır.
Başlıca tehditler:
Habitat kaybı ve kirlilik
İklim değişikliği
Aşırı toplanma (özellikle Avrupa’da gastronomi için)
Zehirlilik Durumu
ZEHİRLİ DEĞİL
Ranidae familyası üyelerinin insanlara karşı bilinen bir zehirlenme riski bulunmamaktadır.
Kaynaklar
IUCN Red List of Threatened Species. Ranidae familyası kayıtları
Baran, İ. & Atatür, M. (1998). Türkiye Amfibileri ve Sürüngenleri
Frost, D. (2023). Amphibian Species of the World. American Museum of Natural History
Çiçek, K. & Ayaz, D. (2011). "Türkiye’deki Endemik Kurbağalar ve Koruma Durumları"
Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/3000413
© Roberto Sindaco
