Tegenaria percuriosa

Harika bir örümcek türü daha! Tegenaria percuriosa, Agelenidae familyasına (Huni Ağ Örümcekleri) ait, Bulgaristan ve Türkiye'de yayılış gösteren bir örümcek türüdür. Bu tür de Tegenaria cinsinin diğer üyeleri gibi genellikle tünel ağları kurmalarıyla bilinirler.

Tegenaria percuriosa: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Tegenaria percuriosa için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Tegenaria" cinsi, ev örümceklerini de içeren bilinen bir cinstir. "Percuriosa" epiteti Latince kökenli olup "çok meraklı" veya "çok sıra dışı" gibi anlamlara gelebilir, ancak türün bu ismi almasının spesifik nedeni genellikle orijinal tanımlama makalelerinde belirtilir.

Tegenaria percuriosa, Agelenidae familyasına ait orta boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1972 yılında İtalyan araknolog Paolo Marcello Brignoli tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Tegenaria percuriosa'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum):: Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Agelenidae C. L. Koch, 1837 (Huni Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Tegenaria Latreille, 1804
• Tür (Species): Tegenaria percuriosa Brignoli, 1972

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Tegenaria percuriosa, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Bulgaristan ve Türkiye'de yayılış gösterir.

Türkiye'de bu türün varlığına dair bilimsel kayıtlar bulunmaktadır. Türkiye örümcek faunası listelerinde Tegenaria percuriosa adı geçmektedir. Bursa (Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçeleri) gibi Batı Anadolu bölgelerinden ve Batı Karadeniz (Karabük) gibi bölgelerden kayıtları mevcuttur. Bu, türün Türkiye'de geniş bir coğrafi alanda bulunabileceğini düşündürmektedir. Dolayısıyla, Türkiye'nin uygun habitatlara sahip çeşitli bölgelerinde bu türle karşılaşmanız oldukça olasıdır.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta boyutlu bir örümcektir. Genel vücut uzunluğu Tegenaria cinsinin diğer üyeleri gibi 8-15 mm arasında değişebilir.
• Renk: Genellikle kahverengi, grimsi veya açık kahverengi tonlarında olup, üzerinde kamuflaj sağlamaya yardımcı olan desenler bulunabilir. Tegenaria türleri genellikle grimsi-kahverengi tonlarındadır ve karınlarında "balık kılçığı" benzeri desenler bulunabilir. Bacakları genellikle gövdesine göre daha uzun ve tüylüdür.
• Ayırt Edici Özellikler:Huni Ağları: Tegenaria percuriosa, diğer Agelenidae üyeleri gibi, tipik olarak zemin seviyesinde, taşların, kütüklerin altında, kaya çatlaklarında veya korunaklı diğer yerlerde huni şeklinde ipek ağlar inşa eder. Ağın geniş kısmı avı yakalamak için bir tuzak görevi görürken, dar tünel kısmı örümceğin saklandığı ve pusuya yattığı yerdir.
• Genital Morfoloji: Tür teşhisi için, özellikle erkek palpleri ve dişi epigyn (üreme organları) gibi kopulasyon organlarının morfolojisinin detaylı incelenmesi esastır. Bu tür, diğer Tegenaria türlerinden morfolojik özellikleriyle ayırt edilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Tegenaria percuriosa, Türkiye ve Bulgaristan'da yayılış gösteren bir huni ağ örümceğidir. Genellikle doğal habitatlarında, taşların ve kütüklerin altında veya kaya çatlaklarında, bazen de mağara girişlerinde bulunabilirler. Zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz; ekosistemdeki böcek popülasyonlarının dengelenmesinde önemli rol oynayan faydalı canlılardır. Bu türün Türkiye'deki yayılışı ve ekolojik rolü üzerine yapılan çalışmalar, biyoçeşitliliğimizin anlaşılmasına katkı sağlamaktadır."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Tegenaria percuriosa, tipik olarak zemin seviyesinde, taşların, kütüklerin, yaprak döküntüsünün altında, kaya çatlaklarında veya diğer korunaklı yerlerde huni şeklinde ipek ağlar inşa eder. Mağara girişleri gibi nemli ve korunaklı yerlerde de rastlanabilir.
• Habitat Tercihi: Kırsal alanlar, ormanlık alanlar, taşlık araziler ve mağaralar gibi çeşitli habitatları tercih edebilirler. Genellikle nemli ve karanlık, gözden uzak yerleri severler.
• Yaşam Tarzı: Ağlarının içinde pusu kurarak avlanan pasif avcılardır. Gündüzleri genellikle yuvalarının içinde gizlenirler ve av için gece veya alacakaranlıkta aktif hale gelebilirler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer omurgasızlardır.
• Üreme: Üreme döngüleri ve spesifik detaylar hakkında sınırlı bilgi bulunmakla birlikte, diğer Tegenaria ve Agelenidae üyelerinde olduğu gibi dişilerin yumurta kesesi (kokon) ürettiği ve yavrulara bir süre bakıcılık yaptığı düşünülmektedir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Tegenaria percuriosa da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Tegenaria percuriosa'nın insanlar için tehlikesi düşüktür ve genellikle tıbbi açıdan önemsiz kabul edilir. Boyutları nedeniyle ürkütücü görünseler de, genellikle agresif değillerdir ve sadece sıkıştırıldıklarında veya kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar. Isırık vakaları nadirdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Tegenaria percuriosa'nın zehri, insanlar için ciddi bir sağlık riski taşımaz. Bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer şekilde lokal ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi hafif semptomlar görülebilir. Bu semptomlar genellikle kendiliğinden kısa sürede geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez. Bu örümcekler doğal yaşamın bir parçasıdır ve insanlarla temasları genellikle nadirdir. Korkulacak bir durumları yoktur ve faydalı canlılardır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya hafif bir rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle kısa sürede (birkaç saat ila birkaç gün içinde) kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Tegenaria percuriosa Kayıtları

Tegenaria percuriosa, Türkiye'de bulunan ve kaydedilmiş bir örümcek türüdür. Türkiye örümcek faunası listelerinde yer almaktadır. Bursa (Karacabey ve Mustafakemalpaşa ilçeleri) ve Karabük gibi illerden kayıtları mevcuttur. Bu da türün Türkiye'nin farklı coğrafi bölgelerinde bulunabildiğini göstermektedir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
3. araneae - Tegenaria percuriosa - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları ve dağılım bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/4699/Tegenaria_percuriosa (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
5. Global Biodiversity Information Facility (GBIF): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/5800550 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
7. "Checklist of the spiders of Turkey" - N. Topçu, M. Demir, O. Seyyar, İ. D. Aktaş (2005) ve daha yeni güncellemeler: Türkiye örümcek faunası kapsamlı listesi.
8. Kaynağa Erişim: https://www.munisentzool.org/yayin/vol12/issue2/vol12issue2-5839655.pdf (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
9. Brignoli, P. M. (1972): Türün orijinal tanımlamasını içeren bilimsel yayın.
10. Brignoli, P. M. (1972). Ragni di Turchia I. Il genere Tegenaria Latreille (Araneae, Agelenidae). Revue Suisse de Zoologie 79(2): 687-717. (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
11. BURSA İLİ KARACABEY ve MUSTAFAKEMALPAŞA İLÇELERİ ÖRÜMCEK (ARACHNIDA, ARANEAE) FAUNASININ BELİRLENMESİ - Hatice Burcu ER (2019): Türkiye'deki lokal kayıtlar ve türün morfolojik detaylarına dair bilgiler içerebilir.
12. Kaynağa Erişim: https://acikerisim.uludag.edu.tr/bitstreams/2761ba25-28f0-4d97-8ee2-418b92ef2ea9/download (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
13. KIRIKKALE ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ BĠYOLOJĠ ANABĠLĠM DALI YÜKSEK LĠSANS TEZĠ BATI KARADENĠZ BÖLGE... (2014): Karabük'ten Tegenaria percuriosa kayıtları.
14. Kaynağa Erişim: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/204177/yokAcikBilim_10066816.pdf?sequence=-1&isAllowed=y (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).