Trichoplusia ni

Trichoplusia ni – Küçük Lahana Güvesi (Yalancı Ölçer Güve)

(Çok sayıda sebzeye zarar veren, esnek hareketli tırtılı ile tanınan, hızlı üreyen ve dünya çapında yaygın bir tarım zararlısı)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Lepidoptera (Kelebekler ve Güveler)
• Familya: Noctuidae (Gece güveleri)
• Alt familya: Plusiinae
• Cins: Trichoplusia
• Tür: Trichoplusia ni (Hübner, 1800)

Yayılış ve Habitat

• Küresel Yayılış: Tüm kıtalarda – özellikle ılıman ve subtropikal iklimlerde
• Türkiye’deki Durumu:
• Ege, Akdeniz, Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde, özellikle sera ve açık alan sebzeciliğinde yaygındır
• Habitat:
• Tarım arazileri
• Seralar
• Marul, lahana, ıspanak, brokoli gibi sebze bahçeleri

Morfolojik Özellikler

Ergin (Güve)

• Kanat Açıklığı: 28–38 mm
• Renk: Ön kanatlar zeytin yeşili veya kahverengimsi, üzerinde gümüşi “Y” ya da “8” şekline benzeyen leke
• Arka Kanatlar: Soluk gri-beyaz
• Anten: İpliksi
• Yaşam süresi: 1–2 hafta

Tırtıl (Larva)

• Boy: 25–30 mm’ye kadar
• Renk: Açık yeşil; yanlarında beyaz çizgi bulunur
• Hareket: Yalancı ölçer hareketi yapar (arka ve ön ayaklarını gövde altına çekerek yay gibi yürür)
• Tüyler: Seyrek, kısa

Yaşam Döngüsü

• Dönem: Uygun koşullarda yılda 4–6 nesil (seralarda 8’e kadar çıkabilir)

1. Yumurta

• Dişiler yumurtalarını tek tek, yaprak altlarına bırakır
• Yumurtalar 2–5 gün içinde açılır

2. Tırtıl

• 4–5 larva evresi geçirir
• Beslenme süresi 2–3 hafta
• Genellikle gece aktiftir, gündüz yaprak kıvrımı içinde saklanır

3. Pupa

• Toprakta, yaprak altında veya çiçek tablasında ince ipek kılıf içinde gelişir
• 7–10 günde ergin çıkar

Konak Bitkiler ve Zarar

• Konaklar:
• Lahana, karnabahar, brokoli, ıspanak, pazı, marul, roka
• Ayrıca pamuk, domates, salatalık, tütün gibi geniş bir konak yelpazesi
• Zarar:
• Yapraklarda delikler,
• Genç bitkilerde gövde kırılması,
• Ürün kalitesinde ciddi düşüş
• Meyve ve baş kısmında bozulma (özellikle marul ve lahanada)

Ekonomik Önemi ve Mücadele

Kültürel Önlemler

• Hasat sonrası artıkların temizlenmesi
• Nöbetleşe ekim
• Yabancı ot kontrolü (özellikle hardalgiller)

Biyolojik Mücadele

• Doğal düşmanlar:
• Trichogramma spp. (yumurta parazitoitleri)
• Bacillus thuringiensis kurstaki (Bt)
• Cotesia marginiventris gibi parazitoit arılar

Kimyasal Mücadele

• Direnç gelişimine dikkat edilmeli
• Seçici ve döngüsel insektisit uygulamaları önerilir
• Pestisit uygulamaları, erken larva döneminde daha etkilidir

Gözlem Notları

• Tırtıllar, bitki yaprağının altını gece kemirir
• Güve gece uçtuğundan ışık tuzakları ile izlenebilir
• Hasat öncesi %5’ten fazla bulaşma saptanırsa acil mücadele gerekir

Bilimsel Not

• Trichoplusia ni, özellikle sera tarımı yapılan bölgelerde en dirençli gece güvelerinden biridir
• Entomolojik ve biyoteknolojik çalışmalarda model organizma olarak kullanılır
• Bitki savunma tepkilerini baskılayan tükürük proteinleriyle ilgili araştırmalarda rol oynar