Alpiscorpius orgeli

Alpiscorpius orgeli, Akrepler (Scorpiones) takımına ait, Euscorpiidae familyasının bir üyesidir. Bu tür, ismini Türk zoolog Dr. Selçuk Orgel'den almıştır. Türkiye'ye özgü (endemik) bir tür olup, sınırlı yayılış alanı nedeniyle biyoçeşitlilik açısından özel bir öneme sahiptir. A. orgeli, tipik olarak nemli ve serin dağlık habitatlarda yaşar.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Alpiscorpius orgeli, Türkiye'nin güneybatısındaki Toros Dağları'nın yüksek bölgelerindeki endemik akrep faunasının bir temsilcisidir. Bu familyadaki tüm türler gibi, küçük boyutu ve nispeten zararsız zehri ile bilinir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

• Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Scorpiones (Akrepler)
• Aile (Family): Euscorpiidae
• Cins (Genus):: Alpiscorpius
• Tür (Species):: Alpiscorpius orgeli (Kovařík, Fet, Soleglad & Yagmur, 2020)

Coğrafi Dağılım ve Yayılış Alanları

• Endemizm: Tür, Batı Toros Dağları'nın belirli bölgelerine, özellikle Antalya çevresindeki dağlık kesimlere endemiktir.
• Habitat Tercihi: Tipik olarak yüksek rakımlı, nemli ormanlık alanlar, taşlık ve kayalık bölgeler ile toprak altındaki serin ve korunaklı çatlakları yaşam alanı olarak seçer.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

• Fiziksel Yapı: A. orgeli, küçük yapılı bir akreptir (genellikle 3-4 cm). Rengi, diğer Alpiscorpius türlerinde olduğu gibi koyu tonlarda; koyu kahverengi veya siyah renktedir.
• Morfografi: Akrebin kıskaçları (pedipalp) kalın ve güçlüdür, bu da avlanma ve savunmada kıskaçlarını daha çok kullandığını gösterir. Kuyruğu (metasoma) ise incedir.
• Davranış: Çoğu akrep türü gibi noktürnaldir (gece hareketlidir) ve gün ışığından korunmak için saklanır. Agresif olmayan, sakin bir türdür ve insanlar için doğrudan bir tehdit oluşturmaz.

3. Zehir ve İnsan Güvenliği

• Zehir Etkisi: Alpiscorpius orgeli'nin ait olduğu Euscorpiidae familyası, zehri insanlar için düşük toksisiteye sahip olan ve tıbbi olarak önemsiz kabul edilen akreplerden oluşur.
• Semptomlar: Sokma durumunda genellikle sokulan bölgede hafif ve lokalize ağrı, kızarıklık ve şişlik görülür.
• Tıbbi Önemi: Zehir, hayati tehlike arz etmez ve genel bir sağlık sorunu yaratmaz. Yine de, hassas bünyeli kişiler (çocuklar, yaşlılar) ve alerjisi olanlar için bir sağlık kuruluşuna başvurmak ihtiyati bir tedbirdir.
• Önlem: Doğal yaşam alanlarında, taşları veya kütükleri kaldırırken eldiven kullanmak ve saklanma yerlerine dikkat etmek yeterli önlemlerdir.

4. Ekolojik ve Koruma Önemi

• Ekolojik Rolü: Yaşam alanında, böcek ve diğer küçük eklembacaklıları avlayarak yerel ekosistemin dengelenmesinde rol oynar. Doğadaki besin zincirinin bir parçasıdır.
• Koruma Durumu: A. orgeli, endemik ve yayılış alanı sınırlı bir türdür. Bu nedenle, popülasyonu habitat tahribatına karşı yüksek risk altındadır. Turizm, yapılaşma, tarımsal faaliyetler ve iklim değişikliğinin neden olduğu çevresel bozulmalar, bu türün korunması için önemli tehditlerdir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Kovařík, F., Fet, V., Soleglad, M. E., & Yagmur, E. A. (2020). A new species of Alpiscorpius (Scorpiones: Euscorpiidae) from Turkey. Euscorpius - Occasional Publications in Scorpiology, 308, 1–11.
• Fet, V., Soleglad, M. E., & Yagmur, E. A. (2019). The Euscorpius species of Turkey. Euscorpius - Occasional Publications in Scorpiology, 290.
• Rein, J. O. (2024). The Scorpion Files. Norwegian University of Science and Technology.