Arnoglossus laterna

Arnoglossus laterna, Yassı Balıklar takımı Pleuronectiformes içinde, Sol Gözlü Pisi Balığıgiller familyası Bothidae'ye ait yaygın bir türdür. Halk arasında Lambalık İnce Pisi Balığı veya Fener Pisi Balığı olarak bilinir. Akdeniz'de ve Atlantik'in doğusunda en sık rastlanan ince pisi balığı türlerinden biridir ve küçük, narin yapısıyla dikkat çeker.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Lambalık İnce Pisi Balığı, Norveç'ten başlayarak Batı Afrika'ya uzanan Doğu Atlantik Okyanusu kıyılarında ve tüm Akdeniz'de geniş bir dağılım alanına sahiptir. Türkiye'nin tüm denizlerinde (Ege, Marmara, Akdeniz) kıta sahanlığı sularında yaygın olarak bulunur ve bulunduğu cinsin (Arnoglossus) bölgedeki en yaygın temsilcisidir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Chordata (Kordalılar)
Sınıf (Class):: Actinopterygii (Işınsal Yüzgeçliler)
Takım (Order):: Pleuronectiformes (Yassı Balıklar)
Aile (Family):: Bothidae (Sol Gözlü Pisi Balığıgiller)
Cins (Genus):: Arnoglossus
Tür (Species):: Arnoglossus laterna (Walbaum, 1792)

2. Fiziksel Özellikler ve Morfoloji

Boyut: Küçük bir yassı balıktır; genellikle 15–25 cm uzunluğa ulaşır.
Vücut: Vücudu uzun, ince ve oldukça kırılgan bir yapıdadır; bu hassas deri yapısı nedeniyle İngilizce'de "Scaldfish" (Haşlanmış Balık) olarak adlandırılır.
Gözler: Tüm Bothidae familyası üyeleri gibi, her iki göz de başın sol tarafında yer alır.
Yüzgeçler (Ayırt Edici Özellik): Sırt yüzgeci, gözlerin ilerisinden başlar. Bu türde, sırt yüzgecinin ilk birkaç ışını belirgin şekilde uzamış ve serbest olabilir, ancak bu özellik balığın yaşına ve cinsiyetine göre değişebilir. Pektoral yüzgeçler uzundur.
Renk: Gözlü tarafı (üst taraf) genellikle açık grimsi kahverengi veya kum rengindedir. Vücudu ince olduğu için, iskelet yapısı alttan görülebilir. Kör tarafı (alt taraf) beyazdır.

3. Ekolojik ve Biyolojik Davranışlar

Habitat: Kıta sahanlığının kumlu, çamurlu ve yumuşak deniz diplerini tercih eder. Sığ sulardan başlayarak 200 metreye kadar olan derinliklerde yaygın olarak bulunur.
Davranış: Kesinlikle bentik (dipte yaşayan) bir türdür. Kırılgan ve ince yapısı sayesinde kumlu zeminle kolayca bütünleşir ve kamufle olur.
Diyet: Diyeti, yaşadığı yumuşak deniz tabanında bulunan küçük bentik omurgasızlardan (deniz kurtları, küçük kabuklular) ve zooplanktondan oluşur.
Üreme: Yumurtlayarak çoğalır.

4. Ticari Önemi ve Koruma Durumu

Ticari Değer: Küçük boyutu ve ince yapısı nedeniyle ticari bir değeri yoktur. Balıkçılıkta genellikle dip trolü avcılığında yan av (bycatch) olarak yakalanır ve nadiren değerlendirilir.
Koruma Durumu: Geniş coğrafi dağılımı, yüksek popülasyon yoğunluğu ve ticari avcılık için hedef olmaması nedeniyle popülasyonları genel olarak sağlıklı kabul edilir. Küresel olarak IUCN tarafından "Asgari Endişe" (Least Concern - LC) kategorisinde sınıflandırılmıştır.
Ekolojik Rolü: Bulunduğu sığ sulardaki bentik besin zincirinde önemli bir rol oynar.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:
Froese, R. and D. Pauly. Editors. (2024). FishBase. World Wide Web electronic publication.
Quéro, J.-C. (2001). Bothidae. In P. J. P. Whitehead et al. (eds.), Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean, Vol. 3. UNESCO.
Tous, P., Harrison, L. & A. F. G. S. M. Serena. (2015). Arnoglossus laterna. The IUCN Red List of Threatened Species 2015.
Serena, F. (2005). Field Identification Guide to the Sharks and Rays of the Mediterranean and Black Sea. FAO.
Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/96972272