Berinda ensigera

Berinda ensigera, "Yer Örümcekleri" olarak bilinen Gnaphosidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak hızlı hareket eden, gece avlanan ve ipeksi yuvalar veya sığınaklar inşa eden türleri barındırır. Berinda cinsi, 1928 yılında Roewer tarafından tanımlanmış olup, başlıca Doğu Akdeniz bölgesinde yayılış gösteren türleri içerir.

Berinda ensigera, Gnaphosidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1874 yılında O. Pickard-Cambridge tarafından tanımlanmıştır. "Ensigera" tür adı Latince kökenli olup, "kılıç taşıyan" anlamına gelir ve muhtemelen erkek pedipalpindeki veya epigynesindeki belirli yapıların şekline atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Berinda ensigera'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Gnaphosidae Pocock, 1898 (Yer Örümcekleri)
• Cins (Genus): Berinda Roewer, 1928
• Tür (Species): Berinda ensigera (O. Pickard-Cambridge, 1874)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Berinda ensigera, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Doğu Akdeniz Bölgesi'nde sınırlı bir yayılış gösterir. Başlıca Yunanistan adaları ve Türkiye'de kaydedilmiştir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve çeşitli bölgelerde bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Berinda türüdür. Özellikle Marmara, İç Anadolu (Kayseri), Karadeniz (Bolu, Zonguldak) ve Akdeniz (Adana, Kahramanmaraş) bölgelerinden kayıtlara sahiptir. Simon (1932) gibi erken dönem araştırmacılar da Türkiye'den Berinda ensigera türünü bildirmişlerdir. Bu durum, türün Türkiye'nin geniş bir coğrafyasında yayılış gösterdiğini ve bazı bölgelerde yaygın olabileceğini göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Berinda ensigera küçük ila orta boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 6.4 ila 9.0 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 6.2 ila 7.0 mm arasındadır.
• Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel morfolojisi diğer Gnaphosidae üyelerine benzerdir.
• Genel Görünüm: Genellikle koyu renkli, parlak bir görünüme sahiptir.
• Karapaks (Baş-Göğüs Kısmı): Koyu kahverengi veya siyahımsıdır.
• Bacaklar: Vücutla aynı renkte veya hafifçe daha açık tonlarda, sağlam ve hızlı koşmaya adapte olmuşlardır.
• Karın (Opisthosoma): Karın oval şekillidir ve genellikle tekdüze koyu renkte olup, belirgin desenler içermez.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel renklenmesi ve vücut yapısı tipik bir yer örümceği görünümündedir. En belirgin ayırt edici özellikler erkek palpal organları ve dişi epigyne yapısının morfolojik detaylarıdır. Erkek palpinde tibial apofiz düz ve cymbium kadar uzun olabilir. İletken (conductor) güçlü bir şekilde gelişmiş olup üç elementten oluşur: membranöz ön kese, orak şeklinde bir kılavuz yapı ve posterior kanca. Dişinin epigyne yapısı, anterior başlığa sahip bir sapa ve paralel lateral kenarlara sahip olabilir. Bu yapılar, tür ayrımında en güvenilir özelliklerdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Berinda ensigera, Türkiye'de de yaygın olarak bulunan, Gnaphosidae familyasının tipik bir üyesidir. Koyu renkli ve hızlı hareket eden bu örümcek, özellikle geceleri aktif avlanır. Diğer Gnaphosidae türleri gibi böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynar. İnsanlar için bilinen bir tehlikesi yoktur ve genellikle doğal ortamlarında insanlardan uzak durmayı tercih eder."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Berinda ensigera, diğer Gnaphosidae üyeleri gibi aktif ve gececil avcılardır. Ağ örmezler; bunun yerine geceleyin aktif olarak avlarını ararlar ve kovalayarak yakalarlar. Gündüzleri genellikle taşların altında, kaya çatlaklarında, kuru yaprakların veya bitki kalıntılarının arasında yaptıkları ipekten sığınaklarda gizlenirler.
• Avlanma Davranışı: Küçük böcekleri ve diğer omurgasızları avlarlar. Hızlı hareket edebilme yetenekleri, avlarını etkili bir şekilde yakalamalarına olanak tanır.
• Üreme: Üreme döngüsü diğer örümceklerinkine benzerdir. Dişiler, yumurtalarını genellikle bir ipek keseye sarar ve bu keseyi sığınaklarında korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde, makiliklerde, çalılıklarda, orman altı zeminlerinde, taşlık alanlarda ve açık arazilerde bulunurlar. Toprak seviyesine yakın yerlerde, taşların veya diğer objelerin altında yaşarlar. Bolu, Gerede ve Mengen çevresinde kısa boylu bitkiler, çalılar ve taşlık alanlardan toplandığı belirtilmiştir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Berinda ensigera de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gnaphosidae familyasının genel olarak insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerdiği kabul edilir. Berinda ensigera'nın zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı düşüktür çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve tehdit altında hissetmedikçe ısırmazlar. Çeneleri insan derisini delebilecek kadar güçlü olsa da, zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Gnaphosidae familyasındaki diğer türler gibi, Berinda ensigera de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekosistemdeki böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir ve nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu örümcekler, biyoçeşitliliğin ve ekolojik dengenin önemli birer parçasıdır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
• Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• araneae - Berinda ensigera - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
• Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2906/Berinda_ensigera (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
• Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2133647 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Revision of the genus Berinda (Araneae, Gnaphosidae) in the East Mediterranean with the description of two new species - Zootaxa: Berinda cinsinin revizyonu ve B. ensigera hakkında ayrıntılı bilgiler içeren bilimsel yayın.
• Kaynağa Erişim: https://www.mapress.com/zt/article/view/7698 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunasını içeren güncel bir kaynak.
• Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• T.C. NİĞDE ÖMER HALİSDEMİR ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI KARADENİZ BÖLGESİ G: Türkiye'deki bazı bölgelerden Berinda ensigera kayıtlarını içeren tez çalışması.
• Kaynağa Erişim: https://acikbilim.yok.gov.tr/bitstream/handle/20.500.12812/266610/yokAcikBilim_10290827.pdf?sequence=-1&isAllowed=y (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).