Berlandina plumalis

Berlandina plumalis, "Yer Örümcekleri" olarak bilinen Gnaphosidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak hızlı hareket eden, gece avlanan ve ipeksi yuvalar veya sığınaklar inşa eden türleri barındırır. Berlandina cinsi, 1922 yılında Dalmas tarafından tanımlanmış olup, özellikle kurak ve yarı kurak habitatlarda yayılış gösteren türleri içerir.

Berlandina plumalis, Gnaphosidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1872 yılında O. Pickard-Cambridge tarafından tanımlanmıştır. "Plumalis" tür adı Latince kökenli olup, "tüylü" veya "tüy benzeri" anlamına gelir ve muhtemelen örümceğin vücut yüzeyindeki tüylülüğe veya belirli yapıların görünümüne atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Berlandina plumalis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Gnaphosidae Pocock, 1898 (Yer Örümcekleri)
• Cins (Genus): Berlandina Dalmas, 1922
• Tür (Species): Berlandina plumalis (O. Pickard-Cambridge, 1872)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Berlandina plumalis, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Batı Afrika'dan Akdeniz'e, Orta Asya'ya, İran, Afganistan ve Myanmar'a kadar uzanan oldukça geniş bir yayılış gösterir. Bu geniş dağılım, türün farklı coğrafi koşullara uyum sağlayabildiğini göstermektedir. Arnavutluk, Cezayir, Kıbrıs, Mısır, Fransa (Korsika), Yunanistan (Girit dahil), İtalya ve Özbekistan gibi ülkelerde de kayıtlara sahiptir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve çeşitli bölgelerde bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Berlandina türüdür. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi'nde yapılan bir yüksek lisans tezi çalışmasında Berlandina plumalis'in sitogenetik özellikleri araştırılmıştır, bu da türün Türkiye'deki varlığını doğrular niteliktedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Berlandina plumalis küçük ila orta boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 7 ila 8.9 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 6 ila 7.2 mm arasındadır.
• Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel morfolojisi ve renklenmesi, Gnaphosidae familyasının diğer üyelerine benzerdir.
• Genel Görünüm: Vücut genellikle koyu kahverengi ila siyahımsı renkte, hafif parlak bir görünüme sahiptir.
• Karapaks (Baş-Göğüs Kısmı): Koyu kahverengi veya siyahımsı renkte olup, üzeri ince tüylerle kaplı olabilir. Prosoma ve bacaklar uzun ve incedir.
• Bacaklar: Genellikle vücutla aynı renkte veya hafifçe daha açık tonlarda, sağlam ve hızlı koşmaya adapte olmuşlardır. Metatarsus I ve II'de scopula (tutunmayı sağlayan kıl yastıkçıkları) bulunur.
• Karın (Opisthosoma): Karın oval şekillidir ve genellikle koyu kahverengi olup, dorsalde (üst kısımda) siyahımsı şevron benzeri şeritler ile işaretlidir. Yanlarda da iki koyu bant bulunabilir.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel renklenmesi ve vücut yapısı tipik bir yer örümceği görünümündedir. Erkek palpindeki tibial apofizin kancalı yapısı ve dorsalde bükülmüş olması, uzun membranöz embolusu gibi genital yapılar tür ayrımında önemlidir. Dişide ise epigynenin median kısmında genişlemiş bir skapum ve altındaki büyük, yuvarlak, çökük yapılar bulunur.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Berlandina plumalis, geniş bir coğrafi yayılıma sahip, tipik bir yer örümceği türüdür. Özellikle kuru ve kumlu habitatları tercih eder. Parlak ve koyu renkli vücuduyla dikkat çekerken, karnındaki şevron benzeri desenler bazı bireylerde belirgin olabilir. Gece avlanan bu hızlı örümcek, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının dengesini korumada önemli bir rol oynar. Zehri insanlar için herhangi bir tehdit oluşturmaz ve genellikle insanlardan uzak durmayı tercih eder."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Berlandina plumalis, diğer Gnaphosidae üyeleri gibi aktif ve gececil avcılardır. Ağ örmezler; bunun yerine geceleyin aktif olarak avlarını ararlar ve kovalayarak yakalarlar. Gündüzleri genellikle taşların altında, kaya çatlaklarında, kuru yaprakların veya bitki kalıntılarının arasında yaptıkları ipekten sığınaklarda gizlenirler.
• Avlanma Davranışı: Küçük böcekleri ve diğer omurgasızları avlarlar. Hızlı hareket edebilme yetenekleri, avlarını etkili bir şekilde yakalamalarına olanak tanır.
• Üreme: Üreme döngüsü diğer örümceklerinkine benzerdir. Dişiler, yumurtalarını genellikle bir ipek keseye sarar ve bu keseyi sığınaklarında korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle kurak ve yarı kurak habitatlarda, bozkırlarda, çöllerde, kumullarda ve taşlık alanlarda bulunurlar. Galeri ormanları (tugai woodlands) ve killi çöllerde de bulunabilirler. Özellikle kum tepeleri gibi kuru habitatlarda yaşamayı tercih ederler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Berlandina plumalis de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gnaphosidae familyasının genel olarak insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerdiği kabul edilir. Berlandina plumalis'in zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı düşüktür çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve tehdit altında hissetmedikçe ısırmazlar. Çeneleri insan derisini delebilecek kadar güçlü olsa da, zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Gnaphosidae familyasındaki diğer türler gibi, Berlandina plumalis de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekosistemdeki böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir ve nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu örümcekler, biyoçeşitliliğin ve ekolojik dengenin önemli birer parçasıdır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
• Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• araneae - Berlandina plumalis - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
• Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2923/Berlandina_plumalis (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
• Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2173516 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• T.C. NEVŞEHİR HACI BEKTAŞ VELİ ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BERLANDINA PLUMALIS (O. PICKARD-CAMBRIDGE, 1872) (ARANEAE:GNAPHOSIDAE) TÜRÜNÜN SİTOGENETİK ÖZELLİKLERİNİN ARAŞTIRILMASI: Türkiye'de yapılan bir tez çalışması ile türün sitogenetik özellikleri hakkında bilgiler.
• Kaynağa Erişim: https://acikerisim.nevsehir.edu.tr/bitstream/handle/20.500.11787/468/559924.pdf?sequence=1&isAllowed=y (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• New and poorly known species of Berlandina Dalmas, 1922 (Araneae: Gnaphosidae) from Uzbekistan | Acta Biologica Sibirica: Türün morfolojisi ve dağılımına dair detaylar.
• Kaynağa Erişim: https://journal.asu.ru/biol/article/view/17230/14898 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Paco (Faluke) - https://www.gbif.org/occurrence/4881805304