Buthoidea

Buthoidea: Zehirli Akreplerin Üst Familyası

Buthoidea, akreplerin taksonomik sınıflandırmasında yer alan, tıbbi açıdan en önemli ve en çok türü barındıran bir üst familyadır. Bu grup, zehirlerinin potansiyel ölümcül etkisiyle bilinen türleri içerir ve bilim dünyasında, zehirlerinin biyokimyasal özellikleri nedeniyle yoğun olarak incelenmektedir. Buthoidea üst familyası, genellikle ince kıskaçlara ve kalın kuyruklara sahip akreplerden oluşur.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Buthoidea, Neoscorpionina alt takımı içinde yer alan bir üst familyadır. Bu üst familya, dünya üzerinde 1000'den fazla akrep türünü barındırır ve en tehlikeli zehirlere sahip türlerin çoğunu içerir. Bu familyaya mensup türlerin zehirleri, genellikle sinir sistemini hedef alan güçlü nörotoksinler içerir.

• Taksonomik Seviye: Neoscorpionina (Alt Takım) altında bir üst familyadır.
• Morfolojik Özellikler: Buthoidea üst familyasındaki akrepler, genellikle avlarını zehirle felç etmeye odaklandıkları için ince kıskaçlara ve güçlü, kalın kuyruklara sahiptir. Bu özellik, genellikle zehrin gücünün bir göstergesi olarak kabul edilir.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Buthoidea'ya ait türler, ekosistemlerinde etkin birer yırtıcıdır.

• Beslenme: Etoburdurlar. Böcekler, örümcekler ve diğer küçük omurgasızları avlarlar.
• Yaşam Alanı: Çoğu tür, sıcak ve kurak iklimli bölgelerde, çöllerden yarı kurak alanlara kadar geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.
• Zehir Mekanizması: Zehirleri, sinir sistemini felç ederek avlarını etkisiz hale getirir. Bu özellik, onları diğer akrep familyalarından ayırır ve insanlar için de en tehlikeli grup haline getirir.

3. Sınıflandırma ve Familyalar

Buthoidea üst familyası, güncel taksonomik çalışmalara göre tek bir familyadan oluşmaktadır:

• Buthidae Familyası: (Yaşlı Akrepler) Bu familya, Buthoidea üst familyasının tek üyesi olup, en büyük akrep familyasıdır. Zehirlerinin insan sağlığı için en büyük tehdidi oluşturduğu bilinir. En bilinen ve tehlikeli türler bu familya içinde yer alır.
• Tanınan Cinsler ve Türler:
• Androctonus: Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da bulunur. İçinde, Türkiye'de de bulunan, zehri ölümcül olabilen A. crassicauda gibi türler yer alır.
• Leiurus: Ortadoğu'nun çöl bölgelerinde yaşar. En tehlikeli türlerden biri olan L. quinquestriatus ve Türkiye'ye özgü L. abdullahbayrami bu cinstedir.
• Hottentotta: Genellikle Afrika ve Asya'da bulunur. Türkiye'de görülen türlerden biri de H. saulcyi'dir.
• Mesobuthus: Avrupa, Asya ve Afrika'da yaygındır. Türkiye'de en çok rastlanan türlerden biri olan M. eupeus bu cinsin bir üyesidir.

4. Koruma Durumu ve Ekolojik Önem

Buthoidea üst familyası, genel olarak ekolojik olarak başarılı ve yaygın bir gruptur. Bu nedenle üst familyanın kendisi tehlike altında değildir. Ancak, bu üst familya içindeki birçok spesifik tür, dar yayılışı, habitat kaybı ve iklim değişikliği gibi nedenlerle nesli tehlike altında olabilir. Zehirlerinin biyomedikal araştırmalardaki potansiyeli nedeniyle bu grup, bilim dünyası için büyük bir öneme sahiptir. Akrepler, doğal ekosistemlerde haşere kontrolü sağlayarak ve besin zincirinde yer alarak ekolojik dengeye katkıda bulunurlar.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Fet, V., Soleglad, M. E., & Marmol, J. (2018). A taxonomic review of the scorpions of the family Buthidae.
• Prendini, L. & Wheeler, W. C. (2005). Phylogeny of the scorpions (Chelicerata: Scorpiones).
• The Scorpion Files - Jan Ove Rein.
• Yağmur, Y. E. (2020). Türkiye Akrep Faunası.
• Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.
• Fotoğraf:Dalik Klavalav