Coelotes terrestris

Harika bir örümcek türü daha! Coelotes terrestris, Agelenidae familyasına (Huni Ağ Örümcekleri) ait, Avrupa genelinde oldukça yaygın bir örümcek türüdür. Bu tür de Coelotes cinsinin diğer üyeleri gibi genellikle yer altında veya oyuklarda tünel ağları kurmalarıyla bilinirler. "Toprak Huni Ağ Örümceği" olarak da adlandırılabilir.

Coelotes terrestris: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Coelotes terrestris için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Coelotes" cinsi, Yunanca "koilos" kelimesinden türemiş olup "oyuk" veya "çukur" anlamına gelir ve bu örümceklerin tünel şeklindeki ağlarına atıfta bulunur. "Terrestris" ise Latince'de "toprakla ilgili" veya "karasal" anlamına gelir, türün genellikle karasal habitatlarda, yer altında veya yere yakın yerlerde yaşamasına atıfta bulunur.

Coelotes terrestris, Agelenidae familyasına ait orta ila büyük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1834 yılında Adam White tarafından tanımlanmıştır. Batı ve Orta Avrupa genelinde, özellikle İngiltere, Fransa, Almanya, İsviçre gibi ülkelerde yayılış gösterir. Coelotes atropos gibi diğer Coelotes türleri ile oldukça benzerlik gösterir ve bu türlerin ayrımı genellikle genital morfolojinin detaylı incelenmesini gerektirir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Coelotes terrestris'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Agelenidae C. L. Koch, 1837 (Huni Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Coelotes Blackwall, 1841
• Tür (Species): Coelotes terrestris (Wider, 1834)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Coelotes terrestris, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Avrupa genelinde yayılış gösterir. Büyük Britanya (İngiltere, Galler, İskoçya), Fransa, Belçika, Hollanda, Almanya, İsviçre, Avusturya, Çek Cumhuriyeti, Polonya, Macaristan, Romanya ve Balkan ülkelerinden kayıtları bulunmaktadır.

Türkiye'de bu türün yaygın olarak bulunduğuna dair açık ve yaygın bir bilimsel kayıt bulunmamaktadır. Türkiye'deki Coelotes cinsine ait diğer türler (Coelotes luculli gibi) veya Coelotes ile yakın akraba olan Eurocoelotes gibi cinsler daha yaygındır. Dolayısıyla, İstanbul da dahil olmak üzere Türkiye'de bu türle karşılaşmanız düşük bir ihtimaldir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta ila büyük boyutlu bir örümcektir. Dişiler genellikle erkeklerden daha büyüktür.
• Dişi: Vücut uzunluğu yaklaşık 9-15 mm civarındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu yaklaşık 7-12 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle koyu kırmızımsı kahverengi, kahverengi veya siyahımsı tonlarda olup, bazen karın kısmında daha açık desenler görülebilir. Vücutları sağlam ve belirgin kıllarla kaplıdır.
• Prosoma (Ön Gövde/Karapaks): Koyu kırmızımsı kahverengi.
• Opisthosoma (Karın): Gri-kahverengi veya daha koyu renkte olup, genellikle belirsiz bir kalp işareti ve hafifçe belirgin yanal noktalara sahip olabilir.
• Bacaklar: Koyu kahverengi veya kırmızımsı kahverengi, kalın ve tüylüdür.
• Ayırt Edici Özellikler:Tünel Ağları: Coelotes terrestris, tipik olarak taşların, kütüklerin altında veya ağaç kütüklerindeki çürük deliklerde ipek kaplı bir tünel ağı inşa eder. Bu tünel, av için bir tuzak ve örümcek için bir sığınak görevi görür. Tünelin ağzında genellikle dışarıya doğru uzanan düz bir ipek ağı bulunur.
• Benzer Türlerden Ayırım: Coelotes atropos ile morfolojik olarak oldukça benzerdir. Ayırım genellikle erkek palplerindeki patellar apofiz (erkek palplerdeki küçük çıkıntı) ve dişi epigyn (dişi üreme organı) gibi genital yapılardaki ince farklara dayanır. C. terrestris'te patellar apofiz genellikle daha uzun ve daha belirgin bir yapıya sahiptir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Coelotes terrestris, Avrupa'nın ormanlık ve ağaçlık alanlarında, özellikle de yaprak döküntülerinin bol olduğu nemli bölgelerde yaygın olarak bulunan bir huni ağ örümceğidir. Ağlarını toprağın veya kütüklerin altına, gizli bir şekilde kurmalarıyla bilinirler. Zehirleri insanlar için genellikle endişe verici değildir; ekosistemdeki böcek kontrolünde önemli rol oynayan faydalı canlılardır. Türkiye faunasında doğrudan yaygın bir kayıtları bulunmasa da, benzer türlerin varlığı dikkat çekicidir."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Coelotes terrestris, diğer Coelotes türleri gibi, genellikle yer altında, taşların, kütüklerin altında, yaprak döküntülerinde veya ağaç oyuklarında ipek kaplı bir tünel ağı inşa eder. Ağın girişi genellikle genişler ve zeminde bir örtü oluşturur.
• Habitat Tercihi: Bu türler genellikle aşağıdaki gibi habitatlarda bulunur:
• Ormanlık Alanlar: Özellikle nemli, geniş yapraklı ormanlarda ve ağaçlık alanlarda.
• Fundalıklar ve Çalılıklar: Yoğun bitki örtüsü olan bölgeler.
• Taşlık Alanlar: Taşların altındaki boşluklar.
• Bahçeler: Nadiren bahçelerde de görülebilirler, özellikle bol yaprak döküntüsü veya uygun saklanma yerleri varsa.
• Yaşam Tarzı: Ağlarının içinde pusu kurarak avlanan pasif avcılardır. Gün boyunca tünelin içinde gizlenirler ve av (küçük böcekler, karıncalar, diğer omurgasızlar) ağa düştüğünde veya ağda titreşim oluşturduğunda hızla dışarı fırlayarak onu yakalarlar. Erginler genellikle ilkbahar ve yaz aylarında daha aktif olarak gözlemlenebilirler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan sinekler, böcekler, karıncalar ve diğer küçük omurgasızlardır.
• Üreme: Dişiler, yumurtalarını ipekten yapılmış bir yumurta kesesi (kokon) içine bırakır ve bunu genellikle yuvalarının içine, korunaklı bir yere yerleştirirler. Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra bir süre annelerinin ağında kalabilir ve anne tarafından getirilen avlarla beslenebilirler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Coelotes terrestris de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Coelotes terrestris'in insanlar için tehlikesi düşüktür ve genellikle zararsız kabul edilir. Zehirlerinin insanlar üzerinde klinik olarak önemli sistemik etkilere yol açtığına dair herhangi bir rapor bulunmamaktadır. Isırıkları nadirdir ve genellikle sadece örümcek kendini tehdit altında hissettiğinde (örn. yanlışlıkla ezildiğinde veya ele alındığında) savunma amaçlı gerçekleşir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Coelotes terrestris'in zehri, insan için genellikle bir arı veya sivrisinek sokmasına benzer, hafif lokal reaksiyonlara neden olur. Ağrı, kızarıklık ve şişlik gibi semptomlar görülebilir, ancak bunlar genellikle kısa sürede geçer. Bu örümcekler doğal ortamlarında yaşar ve insanlardan uzak durmayı tercih ederler. Ekosistem için faydalı canlılardır ve gereksiz yere paniğe kapılmaya gerek yoktur."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya hafif bir rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle kısa sürede (birkaç saat ila birkaç gün içinde) kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Coelotes terrestris Kayıtları

Coelotes terrestris, Türkiye'de doğal olarak yaygın olduğu netleşmiş bir örümcek türü değildir. Dünya Örümcek Kataloğu'na göre öncelikli olarak Batı ve Orta Avrupa'da yayılış gösterir. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan bazı çalışmalarda Coelotes cinsinden bahsedilse de, spesifik olarak C. terrestris türünün kesin ve yaygın bir kaydı bulunmamaktadır. Bu nedenle, İstanbul'da veya Türkiye'nin başka bir yerinde bu türle karşılaşma olasılığınız düşüktür.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
3. araneae - Coelotes terrestris - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, boyutları ve Avrupa'daki dağılım bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/247/Coelotes_terrestris (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
5. NatureSpot - Coelotes terrestris: Birleşik Krallık'taki dağılımı, habitatı ve yaşam döngüsü hakkında bilgiler.
6. Kaynağa Erişim: https://www.naturespot.org.uk/species/coelotes-terrestris (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
7. Spider Recording Scheme (SRS) - Summary for Coelotes terrestris: Birleşik Krallık'taki dağılımı, habitatı ve ekolojisi hakkında detaylı bilgi.
8. Kaynağa Erişim: https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Coelotes+terrestris (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
9. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
10. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2141341 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
11. Wider, F. (1834): Türün orijinal tanımlamasını içeren bilimsel yayın. Wider, F. (1834). Arachniden. In: Reuss, A. (Ed.) Zoologische Miscellen. Museum Senckenbergianum, Abhandlungen aus dem Gebiete der beschreibenden Naturgeschichte 1: 195-276, pl. 13-17. (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).