Diaea livens

Diaea livens, halk arasında "Yengeç Örümcekleri" olarak bilinen Thomisidae familyasına ait küçük ila orta büyüklükte bir örümcek türüdür. Bu familya üyeleri, ağ örmek yerine avlarını pusu kurarak yakalamalarıyla tanınır. Diaea cinsi, genellikle bitki örtüsü üzerinde iyi kamufle olabilen ve renkli türleri içerir.

Diaea livens, Thomisidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1876 yılında Fransız araknolog Eugène Simon tarafından tanımlanmıştır. "Livens" tür adı, muhtemelen örümceğin soluk veya kurşun rengi tonlarına atıfta bulunabilir, ancak örümceğin renkleri meşelerde kamuflaj sağlamak üzere değişebilir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Diaea livens'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Familya (Family): Thomisidae Sundevall, 1833 (Yengeç Örümcekleri)
Cins (Genus): Diaea Thorell, 1869
Tür (Species): Diaea livens Simon, 1876

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Diaea livens, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Güney ve Orta Avrupa, Türkiye, Kafkasya ve İran'da yayılış gösteren bir türdür. Ayrıca, ABD'ye de insanlar aracılığıyla (introduced) taşındığı belirtilmektedir. Avrupa'da oldukça yaygın bir türdür ancak Büyük Britanya'da bulunmaz.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde Diaea livens yer almakta olup, ülkenin çeşitli bölgelerinden kayıtları mevcuttur. Gaziantep gibi illerden de kayıtları bulunmaktadır. İstanbul'da da uygun habitatlarda, özellikle meşe ağaçlarının bulunduğu alanlarda karşılaşılması mümkündür.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Diaea livens küçük ila orta büyüklükte bir yengeç örümceğidir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 5.8 mm civarındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 4.2 mm civarındadır.
Gövde Yapısı ve Renk: Bu tür, kamuflaj yeteneği ile bilinir ve habitatına göre renk değişiklikleri gösterebilir.
Karapaks (Prosoma / Baş-Göğüs Kısmı): Dişilerde kırmızımsı (alkolde sarı-kahverengi), erkeklerde ise iki koyu uzun çizgili olabilir. Göz bölgesi genellikle beyazdır.
Bacaklar: Bacaklar koyu renk halkalıdır, bu da tür için ayırt edici bir özelliktir. Ön bacakları tipik yengeç örümceklerinde olduğu gibi avı kavramak için daha kalındır.
Karın (Opisthosoma): Genellikle krem sarısı renktedir ve yanları ile arkasında kızıl-kahverengi desenler bulunur. Bu desenler erkeklerde daha belirgin olabilir ve alkolde kaybolabilir. Karın yapısı ovaldir.
Ayırt Edici Özellikler: Kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle belirlenir. Erkek palpinin tibial apofizi (çıkıntısı) iki uzantı arasında V biçiminde çentiklidir ve embolusu açılı sivridir. Dişinin epigynesi ise dile benzeyen çıkıntılı bir kısma sahiptir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Diaea livens, özellikle meşe ağaçları gibi belirli habitatlara adapte olmuş, iyi kamufle olabilen bir yengeç örümceği türüdür. Vücut renkleri ve desenleri, yaşadıkları ortama uyum sağlayarak avlanmalarını kolaylaştırır ve avcılardan korunmalarını sağlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir; doğadaki böcek popülasyonlarının dengesinde önemli bir rol oynarlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yaşam Tarzı: Diaea livens, diğer yengeç örümcekleri gibi aktif avcılar değildir, pusu avcılarıdır. Ağ örmezler. Bunun yerine, özellikle meşe ağaçları üzerinde gizlenerek avlarını beklerler. Kaliforniya'da Quercus agrifolia türü meşe ağaçlarında yaşadıkları gözlemlenmiştir.
Avlanma Davranışı: Küçük sinekler, böcek larvaları ve diğer küçük omurgasızlarla beslenirler. Güçlü ön bacakları sayesinde avlarını hızla kavrarlar.
Habitat Tercihi: Neredeyse sadece meşe ağaçları üzerinde bulunur. Bu tercih, türün avlanma stratejisi ve kamuflaj yeteneğiyle yakından ilişkilidir. Ormanlık ve ağaçlık alanlarda, özellikle meşelerin yaygın olduğu bölgelerde bulunurlar.
Üreme ve Yaşam Döngüsü: Dişiler, yumurta keselerini genellikle bir ipek tabakasıyla sararak meşe yapraklarının arasına veya kabuklarının altına yerleştirir ve yavrular çıkana kadar bu keseyi koruyabilirler.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Diaea livens de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Thomisidae familyasının zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Diaea livens da dahil olmak üzere bu örümcekler genellikle küçük boyutludur ve zehirleri, avladıkları böcekler üzerinde etkili olacak şekilde evrimleşmiştir. İnsanlar tarafından ısırılma olasılığı oldukça düşüktür; çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve ancak sıkıştırıldıklarında veya kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar. Isırsalar bile, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık, lokal ağrı veya şişlik dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Yengeç örümcekleri, doğadaki ekolojik denge için önemli bir rol oynayan faydalı avcılardır. Özellikle Diaea livens gibi ağaçlarda yaşayan türler, orman ekosistemlerindeki böcek popülasyonlarını dengelemeye yardımcı olur. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada karşılaşıldığında gereksiz yere rahatsız edilmemeleri en doğrusudur. Onlar, biyoçeşitliliğin değerli bir parçasıdır."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde kendiliğinden iyileşir.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
araneae - Diaea livens - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı, habitatı ve fenolojisi hakkında bilgi.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2872/Diaea_livens (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2165383 (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunası için güncel bir kaynak.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 22 Haziran 2025).
Vikipedi - Diaea livens: Türkçe Vikipedi'deki tür bilgileri.
https://www.inaturalist.org/observations/269394099