Drassodes serratichelis

Drassodes serratichelis: Detaylı Bilgiler

Drassodes serratichelis, "Yer Örümcekleri" olarak bilinen Gnaphosidae familyasına ait orta ila büyük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak hızlı hareket eden, gece avlanan ve ipeksi yuvalar veya sığınaklar inşa eden türleri barındırır. Drassodes cinsi, 1834 yılında Carl Ludwig Koch tarafından tanımlanmıştır ve cinsin üyeleri genellikle güçlü yapılı bacakları ve karakteristik genital yapılarıyla ayırt edilir. Dünya genelinde geniş bir yayılışa sahip, bilinen ve sık rastlanan bir yer örümceği cinsidir.

Drassodes serratichelis, Gnaphosidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1948 yılında Roewer tarafından tanımlanmıştır. "Serratichelis" tür adı Latince kökenli olup, "testereli çeneler" anlamına gelir ve muhtemelen örümceğin keliser (çene) yapısındaki testere benzeri çıkıntılara atıfta bulunur. Bu özellik, türün teşhisinde önemli bir morfolojik ipucu olabilir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Drassodes serratichelis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Gnaphosidae Pocock, 1898 (Yer Örümcekleri)
• Cins (Genus): Drassodes Westring, 1851
• Tür (Species): Drassodes serratichelis (Roewer, 1928) (Bazı kaynaklarda Roewer, 1948 olarak da geçebilir.)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Drassodes serratichelis, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre bilinen dağılımı Yunanistan (Girit dahil), Türkiye ve Kıbrıs ile sınırlıdır. Bu dağılım, türün Doğu Akdeniz bölgesine özgü olduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve bazı bölgelerde bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Drassodes türüdür. Özellikle Akdeniz Bölgesi'nden, örneğin Mersin ve Adana gibi illerden kayıtları bulunmaktadır. Bu durum, türün Türkiye'nin kuru ve sıcak iklime sahip bölgelerinde yayılış gösterdiğini düşündürmektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Drassodes serratichelis orta ila büyük boyutlu bir örümcektir.
• Dişi ve Erkek: Spesifik boyut bilgileri genel kaynaklarda yaygın olarak belirtilmemiştir. Ancak, Drassodes cinsi üyeleri genellikle 5 mm'den büyük olabilir.
• Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel morfolojisi ve renklenmesi diğer Gnaphosidae üyelerine benzerdir.
• Genel Görünüm: Genellikle mat veya hafif parlak, kahverenginin çeşitli tonlarında bir görünüme sahiptir.
• Karapaks (Baş-Göğüs Kısmı): Genellikle tekdüze kahverengi veya koyu kahverengi olup, üzeri kısa tüylerle kaplı olabilir.
• Bacaklar: Karapaks ile aynı renkte veya hafifçe daha açık tonlarda, oldukça sağlam ve hızlı koşmaya adapte olmuşlardır. Bacaklarda belirgin dikenler (spines) bulunabilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın oval şekillidir ve genellikle tekdüze kahverengi, gri-kahverengi veya sarımsı kahverengi renkte olup, belirgin desenler içermez.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel renklenmesi ve vücut yapısı tipik bir yer örümceği görünümündedir. En belirgin ayırt edici özelliği, tür adından da anlaşılacağı gibi, keliser (çene) yapılarındaki testere benzeri dişler veya çıkıntılardır. Bu özellik, türün mikroskop altında incelenmesiyle net bir şekilde görülebilir. Kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle belirlenir. Bu yapılar, Drassodes cinsindeki türlerin ayırt edilmesinde en güvenilir özelliklerdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Drassodes serratichelis, Doğu Akdeniz bölgesine özgü, yani Yunanistan, Türkiye ve Kıbrıs'ta bulunan bir yer örümceği türüdür. İsmini 'testereli çenelerinden' alan bu örümcek, diğer Drassodes türleri gibi güçlü yapılı, kahverengi tonlarında ve gece aktif avlanan bir örümcektir. Genellikle taşların altında veya kuru bitki örtüsü içinde saklanır. Ekosistemdeki böcek popülasyonlarının dengesini korumada önemli bir role sahiptirler. Zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz ve doğal ortamlarında insanlardan uzak durmayı tercih ederler."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Drassodes serratichelis, diğer Gnaphosidae üyeleri gibi aktif ve gececil avcılardır. Ağ örmezler; bunun yerine geceleyin aktif olarak avlarını ararlar ve kovalayarak yakalarlar. Gündüzleri genellikle taşların altında, kaya çatlaklarında, ağaç kabuklarının altında veya kuru yaprakların arasında yaptıkları ipekten sığınaklarda gizlenirler. Bu sığınaklar, genellikle ipekle döşeli küçük tüneller veya odacıklar şeklindedir.
• Avlanma Davranışı: Küçük böcekleri ve diğer omurgasızları avlarlar. Hızlı hareket edebilme yetenekleri, avlarını etkili bir şekilde yakalamalarına olanak tanır.
• Üreme: Üreme döngüsü diğer örümceklerinkine benzerdir. Dişiler, yumurtalarını genellikle bir ipek keseye sarar ve bu keseyi sığınaklarında korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle kurak ve yarı kurak bölgelerde, makiliklerde, çalılıklarda, açık arazilerde, taşlık alanlarda ve orman altı zeminlerinde bulunurlar. Akdeniz iklimine sahip bölgelerin tipik türlerindendir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Drassodes serratichelis de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gnaphosidae familyasının genel olarak insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerdiği kabul edilir. Drassodes serratichelis'in zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı düşüktür çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve tehdit altında hissetmedikçe ısırmazlar. Çeneleri insan derisini delebilecek kadar güçlü olsa da, zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Gnaphosidae familyasındaki diğer türler gibi, Drassodes serratichelis de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekosistemdeki böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir ve nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu örümcekler, biyoçeşitliliğin ve ekolojik dengenin önemli birer parçasıdır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
• Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• araneae - Drassodes serratichelis - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
• Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/3086/Drassodes_serratichelis (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
• Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2134372 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunasını içeren güncel bir kaynak.
• Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• A review of the Gnaphosidae of Cyprus with additional notes on the Gnaphosidae of Greece and Turkey (Arachnida: Araneae) - ResearchGate: Kıbrıs, Yunanistan ve Türkiye'deki Gnaphosidae familyası üzerine yapılan bir inceleme ve D. serratichelis hakkında bilgiler.
• Kaynağa Erişim: https://www.researchgate.net/publication/262505676_New_data_on_the_spider_fauna_Arachnida_Araneae_of_Armenia_with_a_new_species_record_for_the_Caucasus (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).