Drassyllus vinealis

Drassyllus vinealis, "Yer Örümcekleri" olarak bilinen Gnaphosidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak hızlı hareket eden, gece avlanan ve ipeksi yuvalar veya sığınaklar inşa eden türleri barındırır. Drassyllus cinsi, 1895 yılında Chamberlin tarafından tanımlanmıştır ve cinsin üyeleri genellikle karınlarının parlak, pürüzsüz görünümü ve belirli genital yapılarıyla ayırt edilir. Dünya genelinde yaygın bir yer örümceği cinsidir.

Drassyllus vinealis, Gnaphosidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1878 yılında Kulczyński tarafından tanımlanmıştır. "Vinealis" tür adı Latince kökenli olup, "bağlara ait" veya "üzüm bağlarında bulunan" anlamına gelir. Bu isim, muhtemelen örümceğin üzüm bağları veya benzeri tarım alanları gibi habitatlarda yaygın olarak bulunmasına atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Drassyllus vinealis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Gnaphosidae Pocock, 1898 (Yer Örümcekleri)
• Cins (Genus): Drassyllus Chamberlin, 1922
• Tür (Species): Drassyllus vinealis (Kulczyński, 1897)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Drassyllus vinealis, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik Bölge'de geniş bir yayılış gösterir. Bu, Avrupa'nın büyük bir kısmı (Batı Avrupa'dan Doğu Avrupa'ya), Kafkasya, Orta Asya ve Sibirya'yı kapsayan geniş bir coğrafyadır. Bu geniş dağılım, türün farklı ekolojik koşullara uyum sağlayabildiğini göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan önemli bir Drassyllus türüdür. Ülkemizin çeşitli bölgelerinden, özellikle tarım alanları (özellikle bağlar), ormanlık ve fundalık alanlar, kuru otlaklar ve insan yerleşim yerlerinin yakınından kayıtları bulunmaktadır. Bu da Drassyllus vinealis'in Türkiye'deki en yaygın ve bilinen yer örümceklerinden biri olduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Drassyllus vinealis küçük ila orta boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 4 ila 7 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 3 ila 6 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçük olabilir.
• Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün genel morfolojisi ve renklenmesi diğer Gnaphosidae üyelerine benzerdir, ancak Drassyllus cinsine özgü bazı özellikler gösterir.
• Genel Görünüm: Genellikle mat veya hafif parlak, kahverenginin çeşitli tonlarında (açık kahverengiden koyu kahverengiye veya siyaha yakın) bir görünüme sahiptir.
• Karapaks (Baş-Göğüs Kısmı): Genellikle tekdüze kahverengi veya koyu kahverengi olup, üzeri seyrek tüylerle kaplı olabilir.
• Bacaklar: Karapaks ile aynı renkte veya hafifçe daha açık tonlarda, sağlam ve hızlı koşmaya adapte olmuşlardır. Bacaklarda belirgin dikenler (spines) bulunabilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın oval şekillidir ve genellikle parlak, pürüzsüz ve tekdüze koyu renklidir (koyu kahverengi veya siyahımsı). Bu parlaklık, birçok Drassyllus türü için ayırt edici bir özelliktir. Belirgin desenler içermez.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel renklenmesi ve vücut yapısı tipik bir yer örümceği görünümündedir. Karın bölgesinin parlak ve pürüzsüz yapısı Drassyllus cinsine özgüdür. Kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle belirlenir. Bu yapılar, Drassyllus cinsindeki türlerin ayırt edilmesinde en güvenilir özelliklerdir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Drassyllus vinealis, Palearktik bölgede ve Türkiye'de sıkça rastlanan bir yer örümceği türüdür. İsmi 'bağlarda yaşayan' anlamına gelir ve bu habitatlarda yaygın olarak bulunurlar. Karın kısmının parlak ve koyu renkli olmasıyla tipik Drassyllus özelliklerini gösterir. Gece aktif avlanan bu örümcek, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde önemli bir rol oynar. Zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz; ısırıkları genellikle lokal ve hafif semptomlara neden olur."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Drassyllus vinealis, diğer Gnaphosidae üyeleri gibi aktif ve gececil avcılardır. Ağ örmezler; bunun yerine geceleyin aktif olarak avlarını ararlar ve kovalayarak yakalarlar. Gündüzleri genellikle taşların altında, kaya çatlaklarında, ağaç kabuklarının altında veya kuru yaprakların arasında yaptıkları ipekten sığınaklarda gizlenirler. Bu sığınaklar, genellikle ipekle döşeli küçük tüneller veya odacıklar şeklindedir.
• Avlanma Davranışı: Küçük böcekleri ve diğer omurgasızları avlarlar. Hızlı hareket edebilme yetenekleri, avlarını etkili bir şekilde yakalamalarına olanak tanır.
• Üreme: Üreme döngüsü diğer örümceklerinkine benzerdir. Dişiler, yumurtalarını genellikle bir ipek keseye sarar ve bu keseyi sığınaklarında korurlar.
• Habitat Tercihi: Genellikle açık arazilerde, kuru otlaklarda, çayırlıklarda, tarlalarda, orman altı zeminlerinde ve özellikle üzüm bağları gibi tarım alanlarında bulunurlar. Çok çeşitli habitatlara uyum sağlayabilirler ve genellikle toprak seviyesine yakın yerlerde, taşların veya diğer objelerin altında yaşamayı tercih ederler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Drassyllus vinealis de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Gnaphosidae familyasının genel olarak insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerdiği kabul edilir. Drassyllus vinealis'in zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı düşüktür çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve tehdit altında hissetmedikçe ısırmazlar. Çeneleri insan derisini delebilecek kadar güçlü olsa da, zehirleri insanlar üzerinde ciddi bir etki yaratmaz. Bir ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Gnaphosidae familyasındaki diğer türler gibi, Drassyllus vinealis de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekosistemdeki böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir ve nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu örümcekler, biyoçeşitliliğin ve ekolojik dengenin önemli birer parçasıdır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

• World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
• Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• araneae - Drassyllus vinealis - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
• Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/3097/Drassyllus_vinealis (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
• Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2134309 (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).
• Türkiye Örümcekleri Kontrol Listesi (spidersofturkey.info): Türkiye'deki örümcek faunasını içeren güncel bir kaynak.
• Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 21 Haziran 2025).