Metcalfa pruinosa
Telikeli olmasının sebebi aşırı popülasyonlara bağlı olarak oluşturdukları tarımsal zarardır.
Anavatanı Çin olan kivi, Actinidia deliciosa (A. Chev.) C.F. Liang et A.R. Fergusson, (Actinidiaceae), dünyanın ılıman iklime sahip birçok bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. Türkiye, dünya kivi üretiminde önemli bir yere sahip olma yolunda olup üretimini 1994’te 7 tondan 2012 de 36800 tona çıkarmayı başarabilmiş ve Çin, İtalya, Yeni Zelanda, Şili, Yunanistan ve Fransa’nın ardından yedinci sıraya yükselmiştir (Bano and Scrimgeour, 2012; FAO, 2014; TUİK, 2014). Türkiye geneli incelendiğinde ise Türkiye İstatistik Kurumu’nun 2013 yılı verilerine göre kivi üretiminde Yalova yaklaşık 18000 ton ile birinci, Rize yaklaşık 6270 ton ile ikinci ve Ordu yaklaşık 6070 ton ile üçüncü sırayı almaktadır (TÜİK, 2014). Türkiye’de 1988 yılında deneme aşamasında yetiştiriciliğine başlanan kivinin, günümüzde üretimi hızla artış göstermiş ve özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde vazgeçilmez olarak görülen çay ve fındığın yanında son yıllarda adından sıkça bahsettiren ekonomik getirisi yüksek bir meyve türü haline gelmiştir. Diğer tarımsal ürünlerde olduğu gibi kivi yetiştiriciliği de, önemli verim kaybına neden olan hastalık, zararlı ve yabancı otlar gibi sorunlarla karşı karşıyadır. Dünyada kivide zararlı olduğu saptanmış böcek sayısı yaklaşık 50 kadardır (Steven, 1999).
Türkiye’de tespit edilmiş zararlı böcek zararlıları ise; yazıcı böcekler Xyleborus dispar (Fabricius), Xyleborus xylographus (Say), Xylosandrus germanus (Blandford) ve Lymantor coryli (Perris) (Coleoptera: Scolytinae) (Ak ve ark., 2006; 2010; 2011) ve kabuklubitler Hemiberlesia rapax (Comstock), Pseudaulacaspis pentagona (Targioni Tozzetti), Ceroplastes sinensis Del Guercio, Coccus hesperidum L. 42 Güncan, A. olmak üzere kabuklubitler (Hemiptera: Coccoidea) (Ülgentürk ve ark., 2009) olmak üzere iki ana grup altında incelenebilir. Bunun dışında yine kivi de Ricania simulans (Walker) (Hemiptera: Ricaniidae) (Güçlü et al., 2010; Göktürk ve Aksu, 2014) ve Heliothrips haemorrhoidalis (Bouché) (Thysanoptera: Thripidae)’in (Ülgentürk ve ark., 2011) zararlı olduğu bildirilmektedir. Ordu ili kivi bahçelerinde bulunan kabuklubit türlerini tespit etmek amacı ile 2014 yılında yürütülen proje kapsamında yapılan incelemelerde kivi üretim alanlarında önemli bir istilacı tür olan Metcalfa pruinosa (Say, 1830) (Hemiptera: Flatidae) ile karşılaşılmıştır. Daha önce Karsavuran ve Güçlü (2004), tarafından İzmir ili mandarin bahçelerinde belirlenen bu tür kivi üretimi için yeni bir zararlı olması nedeni ile bu çalışmada ele alınarak zararlının Ordu ili kivi üretim alanlarındaki yayılış bilgileri verilmiş ve zararlıya karşı yürütülebilecek savaş yöntemleri yönünden tartışılmıştır.
Kaynak:Ali GÜNCAN
