Nerophis maculatus

Genel Özellikler

Nerophis maculatus, Türkçede “Benekli Yılan Boru Balığı” olarak bilinen, Syngnathidae familyasına ait ince ve uzun bir türdür. Vücudu yılan gibi uzun ve silindirik yapıya sahiptir. Ortalama boyu 15–20 cm’dir. Gövde rengi genellikle yeşilimsi, kahverengimsi veya sarımsı tonlarda olup, vücut üzerinde belirgin koyu benekler bulunur. Burun kısmı ince ve boru şeklindedir. Erkek bireyler karın kısmındaki kuluçka kesesi sayesinde yumurtaları taşır ve yavruların gelişiminde aktif rol oynar.

Taksonomi

Alem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Actinopterygii
Takım: Syngnathiformes
Familya: Syngnathidae
Cins: Nerophis
Tür: Nerophis maculatus

Eski ve Yeni Adları

Geçerli Adı: Nerophis maculatus
Eski Adları / Sinonimler: Bazı kaynaklarda Syngnathus maculatus olarak da geçmiştir.

Dağılım ve Habitat

Nerophis maculatus, Kuzeydoğu Atlantik, Akdeniz ve Karadeniz’de yayılış gösterir. Türkiye’de özellikle Ege ve Karadeniz kıyılarında gözlemlenmiştir. Sığ kıyı bölgelerinde, deniz çayırları ve yosunluk alanlarda yaşar. 0–15 metre derinlik aralığında bulunur ve kamuflaj yeteneği sayesinde avcılardan korunur.

Mitolojik ve Kültürel Bilgiler

Denizatlarıyla akraba olan yılan boru balıkları, eski denizci kültürlerinde uğur ve koruyucu sembol olarak kabul edilmiştir. Erkek bireylerin yavru taşıması, türün doğadaki dikkat çekici özelliklerinden biri olup bilim insanlarının ilgisini çekmiştir.

Ekoloji ve Davranış

Küçük kabuklular, plankton ve balık larvaları ile beslenir. Yavaş hareket eder ve su bitkilerinin arasında gizlenir. Erkek bireylerin kuluçka kesesi sayesinde yavruların yüksek bir yaşama oranı vardır, bu da popülasyonun devamlılığı için kritik öneme sahiptir.

Doğru Bilinenler ve Yanlış Bilinenler

Doğru: Erkek bireyler yumurtaları kuluçka kesesinde taşır ve yavruların gelişimini sağlar.
Yanlış: Halk arasında denizatlarıyla karıştırılır; oysa yılan boru balıkları yatay şekilde yüzer ve daha ince vücut yapısına sahiptir.

Zehir Durumu

ZEHİRLİ DEĞİLDİR. İnsan sağlığı açısından toksik bir etkisi yoktur.

Araştırma ve Kaynak

Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Froese, R. & Pauly, D. (eds.) (2025). FishBase.
Dawson, C.E. (1986). Syngnathidae. In: Smiths’ Sea Fishes. Springer.
Whitehead, P.J.P. et al. (1986). Fishes of the North-eastern Atlantic and the Mediterranean. UNESCO.
Fotoğtaf: https://www.inaturalist.org/observations/147537177