Phyllomorpha laciniata

Tür: Phyllomorpha laciniata (Villers, 1789)

(Phyllomorpha laciniata – Dantel Kenarlı Bitki Böceği)

Familya: Coreidae – Yaprak Ayaklılar

Cins: Phyllomorpha Laporte, 1833

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia – Hayvanlar
• Şube: Arthropoda – Eklem Bacaklılar
• Sınıf: Insecta – Böcekler
• Takım: Hemiptera – Yarımkanatlılar
• Alt takım: Heteroptera – Gerçek Böcekler
• Familya: Coreidae – Yaprak Ayaklılar
• Cins: Phyllomorpha
• Tür: Phyllomorpha laciniata

Genel Özellikler

• Gövde yapısı oldukça özgün; yaprak benzeri çıkıntılarla kaplıdır ve bu nedenle kamuflaj konusunda çok başarılıdır.
• Renk genellikle kahverengi-yeşilimsi, çevre bitki örtüsüne uyumludur.
• Boyu ortalama 10–13 mm civarındadır.
• Ön kanatlar yarım uzunlukta olup, yarısı sert (corium), yarısı zardır.
• Bacakları uzun, yassı ve dikenli olabilir; tarsus 3 segmentlidir.

Habitat ve Yayılım

• Akdeniz havzasına özgüdür.
• Özellikle kurak çalılık alanlar, makilikler ve alçak bitki örtüsüne sahip kayalık araziler yaşama alanıdır.
• Türkiye'de, özellikle Batı ve Güney Anadolu bölgelerinde kaydedilmiştir.

Türkiye’de Görüldüğü Bölgeler:

• İzmir, Muğla, Antalya, Isparta, Mersin, Aydın, Burdur
• Özellikle Ferula ve Daucus türleri gibi bitkilerin üzerinde görülür.

İnsana Zararlılık Durumu

• İnsan için tehlikeli değildir.
• Isırmaz, sokmaz, zehirli değildir.
• Tarım açısından da genellikle zararsız kabul edilir; evcil hayvanlar ve insanlar için risk oluşturmaz.

Beslenme ve Ekoloji

• Fitofagdır (bitki özsuyu ile beslenir).
• Özellikle maydanozgiller (Apiaceae) üzerine çıkarak bitki özsuyu emer.
• Bitki üzerinde genellikle hareketsizce kamufle olur.
• Doğal düşmanları için görünürlüğü çok düşüktür.
• Bazı gözlemler, feromon temelli eş bulma davranışları olabileceğini gösterir.

Üreme Bilgisi

• Dişiler yumurtalarını genellikle diğer bireylerin sırtına bırakır.
• Bu davranış, Hemiptera'da çok nadir görülür ve taşıyıcı ebeveynlik (pseudo-parental care) olarak bilinir.
• Erkekler de dahil olmak üzere, bireyler başka bireylerin yumurtalarını sırtlarında taşır.
• Yavrular çıkana dek yumurtalar bu şekilde korunmuş olur.
• Üreme dönemi: İlkbahar sonu – yaz başı.

Zehir Durumu

• Zehirli değildir.
• Hem yetişkin hem de nimf formu insanlar veya hayvanlar için tehlike oluşturmaz.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler

1. Efsane: Bu böcek dikenlidir ve iğnesiyle ısırır.
2. Gerçek: Ağız yapısı delici-emicidir, ancak insan cildine zarar vermez.
3. Efsane: Sırtında yumurta taşıdığı için parazitlenmiştir.
4. Gerçek: Yumurtaları taşıyan bireyler normal bireylerdir; bu bir tür içi stratejik taşıyıcılık davranışıdır.
5. Efsane: Zehirli bitkilerde yaşar, kendisi de zehirlidir.
6. Gerçek: Zehirli değildir; evrimsel olarak bitkilerin biçimine benzer şekilde kamuflaj geliştirmiştir.
7. Efsane: Tarım ürünlerine zarar verir.
8. Gerçek: Kültür bitkilerine değil, çoğunlukla yabanıl bitkilere yöneliktir; tarım zararlısı değildir.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:

• Faucheux, M.J. (2014). Morphological adaptations in Coreidae
• Carayon, J. (1980). Parental egg-carrying behavior in Phyllomorpha
• Türkiye Entomoloji Bülteni (2020)
• Rider, D.A. (2006). Coreidae of the Western Palearctic Region
• Fauna Europaea Database (2024 güncellemesi)