Rhinolophus mehelyi
Genel Özellikler ve Ekoloji
Rhinolophus mehelyi, Avrupa, Türkiye ve Orta Doğu’nun bazı bölgelerinde yaşayan nadir bir yarasa türüdür. Vücut uzunluğu 5–6 cm, kanat açıklığı 32–38 cm ve ağırlığı 15–25 gram arasındadır. Gövde kısa tüylü ve kahverengi tonlarında, burun yapısı at nalına benzeyen özel bir yapıdadır (horseshoe nose), gözler küçüktür. Böcekçil bir türdür ve genellikle gece avlanır; böcek popülasyonlarını kontrol ederek ekosistemde önemli bir rol oynar. Mağara, tünel ve eski binalarda koloniler halinde yaşar. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Chiroptera
Aile (Family): Rhinolophidae
Cins (Genus): Rhinolophus
Tür (Species): Rhinolophus mehelyi (Matschie, 1901)
Davranış ve Üreme
Rhinolophus mehelyi gece aktiftir ve gündüzleri dinlenmek için karanlık ve serin alanlarda (mağara, tünel, eski binalar) toplanır. Sosyal bir tür olup koloniler halinde yaşar. Üreme yılda bir kez, genellikle ilkbahar sonu ve yaz başında gerçekleşir. Dişi bir batında tek bir yavru doğurur. Yavrular doğduğunda kör ve tüysüzdür; anne onları bakım ve besleme ile korur.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “Tehdit Altında (Endangered – EN)” kategorisindedir. İnsan faaliyetleri ve habitat kaybı türün en önemli tehditlerindendir. İnsanlara doğrudan zarar vermez ve toksik değildir. Böcek popülasyonlarını kontrol ederek ekosistemde kritik bir rol oynar.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Yarasalar, özellikle nadir türler olarak Anadolu ve Balkan kültürlerinde gizemli ve geceyle ilişkili varlıklar olarak görülür. Rhinolophus mehelyi, mağara kolonilerinde yaşayan nadir bir tür olduğu için halk arasında uğur ve felaket sembolü olarak efsanelere konu olmuştur. Gece uçuşları ve sessiz avlanma yetenekleri nedeniyle gizemli ve doğaüstü varlıklarla ilişkilendirilir.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Tüm yarasalar insanlara saldırır, zehirlidir veya hastalık taşır.
Doğru Bilinenler: Rhinolophus mehelyi tamamen zararsızdır, toksik değildir; doğrudan insanlara saldırmaz ve ekosistemde böcek kontrolüne katkı sağlar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Simmons, N. B. (2005). Order Chiroptera. In D. E. Wilson & D. M. Reeder (Eds.), Mammal Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference (pp. 312–529). Johns Hopkins University Press.
Fahr, J., & Hutterer, R. (2020). Rhinolophus mehelyi. The IUCN Red List of Threatened Species 2020.
Kingdon, J. (1997). The Kingdon Field Guide to African Mammals. Academic Press.
