Tetragnatha obtusa

Harika bir örümcek türü daha! Tetragnatha obtusa, Tetragnathidae familyasına (Uzun Çeneli Küre Ağ Örümcekleri veya Esneyen Örümcekler) ait bir örümcek türüdür. "Obtusa" Latince'de "künt" veya "yuvarlak" anlamına gelir, bu da türün vücut şeklindeki veya spesifik morfolojik yapılarındaki bir özelliğe atıfta bulunabilir.

Tetragnatha obtusa: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Tetragnatha obtusa için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Familyasının genel adı olan "Uzun Çeneli Küre Ağ Örümceği" veya bilimsel adıyla anılması daha yaygındır.

Tetragnatha obtusa, Tetragnathidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, literatürdeki kayıtlara göre Holarktik bölgede (Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'nın bir kısmı) geniş bir yayılışa sahiptir. İlk olarak 1834 yılında C. L. Koch tarafından tanımlanmıştır. Genellikle ormanlık alanlarda, orman kenarlarında, çalılıklarda ve alçak bitki örtüsünde, özellikle nemli ve gölgeli yerlerde bulunurlar.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Tetragnatha obtusa'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
Familya (Family): Tetragnathidae Menge, 1866 (Uzun Çeneli Küre Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Tetragnatha Latreille, 1804
Tür (Species): Tetragnatha obtusa C. L. Koch, 1837 (Bazı kaynaklarda Blackwall, 1834 olarak da geçebilir ancak güncel WSC'ye göre C. L. Koch, 1837'dir.)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Tetragnatha obtusa, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Holarktik bölgede (Avrupa, Türkiye, Kafkaslar, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya), Orta Asya, Çin, Japonya, Kuzey Amerika) geniş bir yayılışa sahiptir.

Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer alan bir türdür. Örneğin, Türkiye'nin farklı bölgelerinde yapılan faunistik çalışmalarda kaydedilmiştir. Mevcut konumunuz olan İstanbul'da da, uygun habitatlarda (örn. nemli ormanlık alanlar, çalılıklar, parklar ve bahçelerdeki gölgeli ve nemli alanlar) bulunma potansiyeli oldukça yüksektir, çünkü bu tür nemli ve gölgeli ortamları tercih eder. Türkiye'ye özgü (endemik) değildir, geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Küçük ila orta boyutlu, ince ve uzun bir vücuda sahiptir.
Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 5-8 mm civarındadır.
Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 4.5-7 mm civarındadır.
Renk: Genellikle sarımsı, kahverengimsi veya gri tonlardadır.
Karapaks (Prosoma): Sarımsı kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişir, bazen metalik bir parlaklığa sahip olabilir.
Karın (Opisthosoma): Karakteristik olarak oldukça geniştir ve belirgin bir şekilde yuvarlak veya "künt" bir uca sahiptir. Renk açık sarımsı-kahverengiden koyu kahverengiye kadar değişebilir ve genellikle üzerinde koyu, düzensiz bir yaprak deseni veya lekelenmeler bulunur. Yanlarda ve alt kısımda gümüşi veya altın rengi lekeler olabilir. Karının bu daha geniş ve yuvarlak yapısı, diğer birçok Tetragnatha türünün daha ince ve uzun karın yapısından ayrılmasını sağlar ve türün "obtusa" ismini açıklayabilir.
Bacaklar: Uzun, ince ve narin olup, sarımsı kahverengidir. Tetragnatha cinsinin genel bir özelliğidir.
Keliserler (Çene Yapıları): Karakteristik olarak oldukça uzundur ve öne doğru uzanır. Erkeklerin keliserleri dişilere göre daha belirgin ve uzun olabilir.
Ayırt Edici Özellikler:Uzun, İnce Bacaklar ve Nispeten Kısa, Geniş Karın: Bu, onu diğer Tetragnatha türlerinden ayıran önemli bir morfolojik özelliktir.
Kamuflaj Duruşu: Diğer Tetragnatha türleri gibi, bu tür de dinlenirken bacaklarını vücudunun önüne ve arkasına doğru gererek ince bir bitki sapı veya yaprak damarı üzerinde kamufle olma yeteneğine sahiptir.
Küre Ağı (Orb Web): Tipik olarak yatay veya hafif eğimli, gevşekçe örülmüş küre ağları kurarlar. Bu ağlar genellikle bitki örtüsü arasına gerilir.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Tetragnatha obtusa'nın karın bölgesindeki "künt" veya "yuvarlak" görünüm, onu diğer Tetragnatha türleri arasında ayırt edici kılar. Geniş habitat yayılışı, bu türün farklı ekolojik koşullara uyum sağlama yeteneğini gösterir. Bu örümcekler, böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar.

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yuva Yapısı (Küre Ağı): Tetragnatha obtusa, tipik olarak yatay veya hafif eğimli, gevşek yapılı küre ağları (orb web) örer. Bu ağlar genellikle ormanlık alanlarda, orman kenarlarında, çalılıklarda ve alçak bitki örtüsü arasına kurulur. Ağlarının ipekleri oldukça incedir.
Habitat Tercihi: Bu türler çeşitli nemli ve gölgeli alanları tercih eder:
Ormanlık Alanlar ve Orman Kenarları: Ağaçların alt kısımları, çalılıklar.
Çalı ve Bitki Örtüsü Yoğun Alanlar: Özellikle yüksek nem oranına sahip bitki örtüsü.
Parklar ve Bahçeler: Gölgeli ve nemli kısımlar.
Su Kenarları: Nadiren de olsa su kenarlarında da bulunabilirler, ancak T. extensa kadar suya bağımlı değillerdir.
Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan uçan böcekler (sinekler, küçük güveler) ve diğer küçük eklembacaklılarla beslenen avcılardır. Yetişkin bireyler genellikle ilkbahardan sonbahara kadar (Mayıs-Eylül arası) aktif olarak görülürler.

Beslenme ve Üreme

Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük uçan böceklerdir.
Üreme: Dişiler, yumurtalarını ipek bir kese içinde bırakır ve bu keseyi genellikle yapraklara veya bitki saplarına gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Tetragnatha obtusa da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Tetragnatha obtusa'nın insanlara karşı tehlikesi çok düşüktür. Boyutları küçük ila orta seviyede olması ve zehirlerinin insanlar üzerinde ciddi etkilere yol açtığına dair hiçbir bilimsel rapor bulunmamaktadır. Genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve sadece sıkıştırıldıklarında veya tahrik edildiklerinde ısırırlar. Kamuflaj duruşları nedeniyle genellikle fark edilmezler.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: Bu türün zehri, temel olarak avlarını etkisiz hale getirmeye yöneliktir ve insan sağlığı için bir risk oluşturmaz. Isırık durumunda ortaya çıkan semptomlar genellikle hafif ve lokalizedir, arı sokmasına benzer. Çok yaygın olmalarına rağmen, insanlarla direkt etkileşimleri azdır ve ekolojik açıdan faydalı canlılardır.
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
Kaşıntı veya rahatsızlık hissi.
Bu semptomlar genellikle birkaç saat veya birkaç gün içinde kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Tetragnatha obtusa Kayıtları

Tetragnatha obtusa, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş bir türdür. Geniş bir Holarktik yayılışa sahip olması nedeniyle Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde bulunabilir. İstanbul'da da, özellikle parklar, bahçeler, ormanlık alanlar ve diğer nemli/gölgeli yeşil habitatlarda bulunma potansiyeli oldukça yüksektir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
araneae - Tetragnatha obtusa - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/391/Tetragnatha_obtusa (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2196661 (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
Spider Recording Scheme (SRS) - British Spiders: İngiltere'deki örümcekler hakkında detaylı bilgi, habitat ve ekoloji.
Kaynağa Erişim: https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Tetragnatha+obtusa (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Tetragnathidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ile Türkiye'nin örümceklerini konu alan araştırmalar, Tetragnatha obtusa'nın Türkiye'deki varlığına ve habitatlarına dair bilgi sağlamıştır.
Örn: Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a) The checklist of the spiders of Turkey. Version 2024. http://www.spidersofturkey.info. (Erişim tarihi: 15 Haziran 2025).
Koch, C. L. (1837a). Die Arachniden. Nürnberg, Dritter Band, pp. 1-104, pl. 73-108. (Bu kaynakta T. obtusa'nın orijinal tanımı yer almaktadır).
Fotoğraf:Rainer Altenkamp, Berlin