Theridion hemerobium
Theridion hemerobium, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Theridion cinsi, dünya genelinde oldukça yaygın ve tür çeşitliliği yüksek olan bir cinstir.
Theridion hemerobium, Theridiidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1914 yılında Simon tarafından tanımlanmıştır. "Hemerobium" tür adı Yunanca kökenli olup, "gündüz yaşayan" veya "gündüz ortaya çıkan" anlamına gelir ve bu örümceğin bazı diğer gececil türlerin aksine gündüz saatlerinde de aktif olabileceğine veya gözlemlenebileceğine işaret ediyor olabilir.
Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım
Taksonomik Konum
Theridion hemerobium'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:
- Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
- Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
- Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
- Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
- Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
- Cins (Genus): Theridion Walckenaer, 1805
- Tür (Species): Theridion hemerobium Simon, 1914
Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu
Theridion hemerobium, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgenin batı ve güneybatı kesimlerinde yayılış gösterir. Bu, İspanya, Portekiz ve Kuzey Afrika (Fas, Cezayir) gibi Batı Akdeniz ve Kuzey Afrika ülkelerini kapsayan bir coğrafyadır. Bazı kaynaklar daha geniş bir Palearktik yayılımdan bahsetse de, esas olarak bu bölgede yoğunlaşmıştır.
Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer alan bir Theridion türüdür. Bu durum, türün Türkiye genelinde, belirli habitatlarda yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.
Fiziksel Özellikler
- Boyut: Theridion hemerobium küçük boyutlu bir örümcektir.
- Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 2 ila 3 mm arasındadır.
- Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 1.8 ila 2.5 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçük veya benzer boyutta olabilir.
- Gövde Yapısı ve Renk: Bu türün renklenmesi ve desenleri, Theridion cinsindeki diğer türler gibi değişkenlik gösterebilir, ancak genellikle karakteristik özelliklere sahiptir.
- Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) sarımsı kahverengiden açık kahverengiye kadar değişen renkte olup, bazen ortasında daha koyu bir şerit veya lekelenmeler bulunabilir. Bacaklar da benzer renkte olup, genellikle hafif koyu bantlara veya halkalara sahiptir.
- Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval ve açık renkte (beyazımsı, sarımsı veya açık kahverengi) olup, üzerinde belirgin, koyu kahverengi veya siyah renkte düzensiz lekeler, benekler veya ince bir orta çizgi bulunur. Bu desenler bazen noktalı bir görünüm sergileyebilir.
- Ayırt Edici Özellikler: Karnındaki düzensiz koyu lekeler veya benekler ve genel açık renkli gövde bu türün görsel olarak tanınmasında yardımcı ipuçlarıdır. Ancak, Theridion cinsindeki birçok tür birbirine benzerlik gösterdiğinden, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
- Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridion hemerobium, küçük boyutlu ve genellikle karnındaki benekli veya lekeli desenlerle ayırt edilen bir Theridiidae türüdür. Batı Akdeniz ve Kuzey Afrika'dan Türkiye'ye kadar uzanan geniş bir coğrafyada yayılış gösterir. Genellikle bitki örtüsü içinde, ağaçların ve çalılıkların üzerinde ağlarını kurarlar. Diğer Theridiidae türleri gibi, küçük böcekleri avlayarak ekosistemdeki zararlı popülasyonların kontrolünde önemli bir rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınma eğilimindedirler."
Yaşam Biçimi ve Habitat
- Yaşam Tarzı: Theridion hemerobium, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağları genellikle bitki örtüsü içinde, yaprakların altlarında, çalılıkların arasında veya ağaç dallarında bulunur.
- Avlanma Davranışı: Bu örümcekler genellikle ormanlık alanlar, çalılıklar, makilikler, bahçeler ve parklar gibi çeşitli habitatlarda bulunurlar. Küçük böcekleri (sinekler, yaprak bitleri, diğer küçük eklembacaklılar vb.) avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
- Üreme: Dişiler, ağlarının içinde veya yakınında, korunaklı bir yere ipekten yapılmış yumurta keseleri bırakırlar. Yetişkin bireylere genellikle ilkbahar ve yaz aylarında rastlanır.
- Habitat Tercihi: Bitki örtüsünün yoğun olduğu, korunaklı ve böceklerin bol olduğu yerleri tercih ederler. Bu durum onları evlerin içinde değil, daha çok dış ortamda görülen türlerden biri yapar.
Zehir ve Tıbbi Önem
- Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Theridion hemerobium de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
- İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridion cinsi, genellikle insanlar için tıbbi önemi olmayan türleri içerir. Theridion hemerobium'un zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
- Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Theridion hemerobium da insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Nadiren ciddi tıbbi müdahale gerektiren bir durum söz konusu olmaz. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
- Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
- Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.
Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Kaynaklar
- World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
- Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- araneae - Theridion hemerobium - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve fiziksel özellikleri hakkında bilgi.
- Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/2205/Theridion_hemerobium (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
- Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157147 (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
- Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- Theridion (Araneae: Theridiidae) of the Iberian Peninsula and Canary Islands, with descriptions of two new species: İber Yarımadası ve Kanarya Adaları'ndaki Theridion türleri hakkında detaylı bilgi, Theridion hemerobium dahil.
- Kaynağa Erişim: https://www.researchgate.net/publication/232675685_Theridion_Araneae_Theridiidae_of_the_Iberian_Peninsula_and_Canary_Islands_with_descriptions_of_two_new_species (Erişim tarihi: 20 Haziran 2025).
- https://www.inaturalist.org/photos/384699200









