Trochosa terricola

Harika bir örümcek türü daha! Trochosa terricola, Lycosidae familyasına (Kurt Örümcekleri) ait, Holarktik bölgede (Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika) oldukça yaygın bir örümcek türüdür. Kurt örümcekleri, ağ örmek yerine avlarını kovalayarak veya pusuya düşürerek avlanan aktif avcılardır.

Trochosa terricola: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Trochosa terricola için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Trochosa" cinsi, genellikle diğer kurt örümceklerine göre daha sağlam yapılı ve karasal habitatlarda yaşamayı tercih eden türleri içerir. "Terricola" ise Latince'de "toprakta yaşayan" veya "karasal" anlamına gelir, bu da türün genellikle zemin katmanında bulunmasına atıfta bulunur. İngilizcede "Ground Wolf Spider" (Toprak Kurt Örümceği) olarak da bilinir.

Trochosa terricola, Lycosidae familyasına ait orta ila büyük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. Bu tür, 1856 yılında Tamerlan Thorell tarafından tanımlanmıştır. Holarktik biyocoğrafik bölgesinde (Kuzey Amerika, Avrupa, Türkiye, Kafkaslar, Rusya, Orta Asya, Çin, Japonya) geniş bir yayılışa sahiptir. Genellikle ormanlık alanlar, çayırlar, fundalıklar, tarım alanları, bahçeler ve hatta endüstriyel alanlar gibi çeşitli karasal habitatlarda bulunur. Sıklıkla taşların, kütüklerin, yaprak döküntülerinin altında veya sığ toprak yuvalarında gizlenir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Trochosa terricola'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
• Familya (Family): Lycosidae Sundevall, 1833 (Kurt Örümcekleri)
• Cins (Genus): Trochosa C. L. Koch, 1847
• Tür (Species): Trochosa terricola Thorell, 1856

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Trochosa terricola, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Holarktik bölgede (Kuzey Amerika, Avrupa, Türkiye, Kafkaslar, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya), Orta Asya, Çin ve Japonya) yayılış gösteren çok yaygın bir türdür.

Türkiye'deki örümcek faunası kayıtlarında da yer alan oldukça yaygın bir türdür. Trochosa cinsi, Türkiye'de birçok türle temsil edilmektedir. Trochosa terricola'nın Türkiye'de varlığı çeşitli akademik çalışmalarda ve saha gözlemlerinde sıkça rapor edilmiştir. Doğu Anadolu, Marmara, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden kaydedilmiştir. İstanbul da dahil olmak üzere, Türkiye'nin çeşitli karasal habitatlarında (ormanlık alanlar, otluklar, çalılıklar, bahçeler, parklar) bulunma potansiyeli çok yüksektir. Türkiye'ye özgü (endemik) değildir, ancak geniş bir coğrafyaya yayılmış ve oldukça başarılı bir türdür.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Orta ila büyük boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 7-14 mm civarındadır. Bazı kaynaklarda 15 mm'ye kadar ulaşabildiği belirtilir.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 7-9 mm civarındadır.
• Renk: Genellikle kahverengi veya grimsi kahverengi tonlarında olup, üzerinde belirsiz açık ve koyu desenler bulunur. Kamuflaj sağlar.
• Karapaks (Prosoma): Koyu kahverengi veya siyaha yakın bir renge sahiptir. Ortasında, genellikle öne doğru hafifçe genişleyen, soluk, sarımsı veya grimsi bir orta bant (median band) bulunur. Bu orta bantta genellikle iki koyu, uzunumsu oval çizgi veya leke bulunur.
• Karın (Opisthosoma): Karapaks rengine benzer, kırmızımsı kahverengi olup, üzerinde belirgin olmayan koyu veya açık lekeler görülebilir. Kalp işaretinin rengi karın ile benzer olup, belirsiz bir şekilde ayrılır.
• Bacaklar: Karapaks rengine uygun, genellikle tek renk veya hafif halkalı desenlere sahiptir. Genellikle sağlam ve tüylü görünürler.
• Ayırt Edici Özellikler:Koşucu Avcı: Ağ örmezler; avlarını aktif olarak kovalayarak veya pusuya düşürerek yakalarlar. Hızlı ve çevik hareket ederler.
• Göz Dizilimi: Kurt örümceklerinin tipik göz dizilimine sahiptirler: önde dört küçük göz, onların arkasında daha büyük iki göz ve en arkada daha da büyük iki göz. Bu dizilim onlara geniş bir görüş alanı sağlar ve avlanmalarına yardımcı olur.
• Habitat Tercihi: Çeşitli karasal ve genellikle daha kuru habitatlarda bulunur. Taşların, kütüklerin veya yaprak döküntülerinin altında gizlenmeyi severler.
• Genital Morfoloji: Trochosa cinsindeki türler morfolojik olarak birbirine çok benzer olduğundan, kesin tür teşhisi genellikle erkek ve dişinin üreme organlarının (palp ve epigyn) mikroskop altında detaylı incelenmesini gerektirir. Özellikle yaygın olan T. ruricola ile ayrımında dikkatli olunmalıdır. T. terricola'nın erkek palpındaki embolus'un dairesel olarak kıvrık ucu belirleyici bir özelliktir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Trochosa terricola, Türkiye'nin birçok bölgesinde rastlanabilen, geniş habitat toleransına sahip bir kurt örümceği türüdür. Renklenme ve desenleri, yaşadığı zemine uyum sağlamasına yardımcı olur. Geceleri aktif avlanan bu tür, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde önemli bir rol oynar. İnsanlar için bilinen ciddi bir tehdit oluşturmazlar; zehirleri genellikle hafif lokal semptomlara neden olur ve ekosistem için faydalı canlılardır."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yuva Yapısı: Trochosa terricola, ağ örmeyen bir kurt örümceği türüdür. Genellikle toprağın altına sığ, ipek bir astarla kaplı dikey yuvalar kazarlar veya taşların ve kütüklerin altındaki doğal boşlukları kullanırlar. Gündüzleri yuvalarında veya gizli yerlerde saklanırlar.
• Habitat Tercihi: Bu türler çok çeşitli karasal habitatlarda bulunur:
• Ormanlık Alanlar ve Çayırlar: Ağaçlık alanların zemin katmanı ve açık çimenlikler.
• Fundalıklar ve Çalılıklar: Yoğun bitki örtüsüne sahip alanlar.
• Tarım Alanları, Bahçeler ve Parklar: İnsan yerleşimlerine yakın, bitki örtüsü bulunan yerler.
• Genel olarak daha kuru ve fundalık benzeri koşulları tercih etseler de, bataklık ve sulak alanlardaki çukur tuzaklarında da bulunabilirler.
• Yaşam Tarzı: Güçlü bacakları sayesinde hızlı koşuculardır ve avlarını kovalayarak yakalarlar. Genellikle geceleri aktif (noktürnal) olup, avlanmak için yuvalarından çıkarlar. Görme yetenekleri avlanmalarına yardımcı olur. Ana besin kaynakları küçük böcekler ve diğer omurgasızlardır. Yetişkin bireyler genellikle Mart ayından Kasım ayına kadar, ağırlıklı olarak ilkbahardan yaz ortasına kadar görülürler.

Beslenme ve Üreme

• Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, yaşadıkları ortamda bulunan küçük böcekler (örn. böcek larvaları, karıncalar, küçük güveler) ve diğer omurgasızlardır. Ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde önemli bir rol oynarlar.
• Üreme: Dişi, yumurtalarını yuvarlak, ipekten yapılmış bir yumurta kesesi (kokon) içine bırakır ve bu keseyi genellikle karnının arkasındaki örü memelerine (spinnerets) bağlı olarak taşır. Bu, yumurtaları yırtıcı hayvanlardan korur ve dişi hareket ederken onları yanında götürür. Yumurta keseleri genellikle yaprak döküntülerine veya taşların altına gizlenir. Yavru örümcekler yumurtadan çıktıktan sonra bir süre annelerinin sırtında toplanır ve korunurlar. Bu dönemde anne örümcek yavru bakımına büyük özen gösterir.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Trochosa terricola da zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Trochosa terricola'nın insanlar için tehlikesi çok düşüktür ve genellikle zararsız kabul edilir. Zehirlerinin insanlar üzerinde klinik olarak önemli etkilere yol açtığına dair herhangi bir rapor bulunmamaktadır. Boyutları ve insanlarla temastan kaçınma eğilimleri nedeniyle ısırıkları çok nadirdir. Bir ısırık, savunma amaçlı gerçekleşir ve genellikle sıkıştırıldığında veya ciddi şekilde tahrik edildiğinde (örn. yanlışlıkla ezildiğinde veya ele alındığında) meydana gelir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Kurt örümcekleri, agresif avcılar olsalar da insanlara karşı genellikle çekingen davranırlar ve ısırıkları nadirdir. Trochosa terricola'nın zehri, bilinen kadarıyla insanlarda hafif ve geçici semptomlara neden olur; genellikle bir arı veya sivrisinek sokmasına benzer lokal reaksiyonlar görülür. Ciddi bir sağlık riski oluşturmazlar ve ekosistemde faydalı canlılardır."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda görülebilecek semptomlar şunları içerebilir:
• Isırık bölgesinde hafif ağrı, kızarıklık ve şişlik.
• Kaşıntı veya hafif bir rahatsızlık hissi.
• Bu semptomlar genellikle kısa sürede (birkaç saat içinde) kendiliğinden geçer ve çoğu zaman tıbbi müdahale gerektirmez.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

1. Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
2. Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
3. Soğuk Uygulayın: Ağrı ve şişliği azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulayın.
4. Ağrı Kesici: Ağrı ve rahatsızlık için reçetesiz satılan ağrı kesiciler (örneğin parasetamol veya ibuprofen) kullanılabilir.
5. Tıbbi Yardım: Semptomlar şiddetlenirse (örn. aşırı şişlik, yayılan kızarıklık, şiddetli ağrı), alerjik bir reaksiyon belirtileri (nefes darlığı, kurdeşen, yüz veya boğazda şişlik) ortaya çıkarsa veya ısırık bölgesinde enfeksiyon belirtileri varsa bir sağlık profesyoneline başvurulmalıdır. Ancak bu durumlar, bu tür örümcekler için oldukça nadirdir.

Türkiye'deki Trochosa terricola Kayıtları

Trochosa terricola, Türkiye örümcek faunası içinde kaydedilmiş yaygın bir türdür. Çeşitli akademik çalışmalarda ve gözlem verilerinde Türkiye'deki varlığı sıkça belirtilmiştir. Doğu Anadolu, Marmara, İç Anadolu ve Akdeniz bölgelerinden kaydedilmiştir. İstanbul da dahil olmak üzere, Türkiye'nin çeşitli karasal habitatlarında (ormanlar, otlaklar, bahçeler, tarlalar) uygun habitatlar bulunduğunda sıklıkla karşılaşma olasılığı çok yüksektir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, tür bilgileri ve dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
3. araneae - Trochosa terricola - Spiders of Europe: Avrupa örümcek faunası içindeki yeri, morfolojik detayları, boyutları ve habitat bilgileri.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/1208/Trochosa_terricola (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2147017 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
7. Spider Recording Scheme - Summary for Trochosa terricola (Araneae): İngiltere'deki dağılımı, habitatı ve durumu hakkında detaylı bilgi.
8. Kaynağa Erişim: https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Trochosa+terricola (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
9. Wikipedia - Trochosa terricola (Türkçe ve İngilizce): Türün genel bilgileri, habitatı ve Türkiye'deki yayılışı.
10. Kaynağa Erişim: https://tr.wikipedia.org/wiki/Trochosa_terricola ve https://en.wikipedia.org/wiki/Trochosa_terricola (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
11. Türkiye'deki örümcek faunası üzerine yapılan akademik yayınlar: Özellikle Lycosidae familyası üzerine yapılan faunistik ve sistematik çalışmalar ile Türkiye'nin örümceklerini konu alan araştırmalar.
12. Örn: Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a) The checklist of the spiders of Turkey. Version 2024. http://www.spidersofturkey.info. (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
13. Thorell, T. (1856). Recensio critica Aranearum suecicarum quas descripserunt Clerck, Linnaeus, De Geer. Nova Acta Regiae Societatis Scientiarum Upsaliensis (3) 2(1): 61-176. (Bu kaynakta T. terricola'nın orijinal tanımı yer almaktadır).
14. Fotoğraf:Krochmal