Giriş Yap / Kayıt Ol
Hızlı Arama

Xysticus macedonicus

  1. Anasayfa
  2. Xysticus macedonicus

    Xysticus macedonicus

    Xysticus macedonicus, halk arasında "Yengeç Örümcekleri" olarak bilinen Thomisidae familyasına ait, genellikle bitki örtüsü ve toprak üzerinde kamufle olarak avlanan küçük bir örümcek türüdür. Bu familyanın üyeleri, avlarını yakalamak için ağ örmek yerine pusu kurma stratejisini benimsemişlerdir. Xysticus cinsi, genellikle yassı, tıknaz gövdeleri ve kamuflaj sağlayan kahverengi tonlarıyla bilinir.

    Xysticus macedonicus, Thomisidae familyasına ait zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1944 yılında Çek araknolog Karel Šilhavý tarafından tanımlanmıştır. Tür, adını ilk keşfedildiği coğrafi bölge olan Makedonya'dan almıştır.


    Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

    Taksonomik Konum

    Xysticus macedonicus'un bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

    • Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
    • Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
    • Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
    • Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
    • Familya (Family): Thomisidae Sundevall, 1833 (Yengeç Örümcekleri)
    • Cins (Genus): Xysticus C. L. Koch, 1835
    • Tür (Species): Xysticus macedonicus Šilhavý, 1944

    Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

    Xysticus macedonicus, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgede dağılım göstermektedir. Bilinen dağılımı arasında Almanya, İsviçre, Avusturya, İtalya, Kosova, Arnavutluk, Kuzey Makedonya, Yunanistan ve Türkiye bulunmaktadır. Özellikle Avrupa Alpleri gibi dağlık bölgelerde ve Akdeniz çevresindeki ülkelerde görüldüğü belirtilmektedir.

    Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde Xysticus macedonicus yer almaktadır. Bazı kaynaklar, bu türün Uludağ (Bursa) gibi bölgelerde de bulunduğunu belirtir. Ancak, Xysticus cristatus ve Xysticus audax gibi benzer türlerle karıştırılma olasılığı nedeniyle, bazı tarihi kayıtların yeniden incelenmesi gerektiği de vurgulanmaktadır.


    Fiziksel Özellikler

    • Boyut: Xysticus macedonicus küçük ila orta büyüklükte bir yengeç örümceğidir.
    • Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 4.3 ila 7.8 milimetre arasındadır.
    • Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 4.2 ila 6.1 milimetre arasındadır. Erkekler genel olarak dişilerden daha koyu renklidir.
    • Gövde Yapısı ve Renk: Bu tür, Xysticus cinsinin tipik özelliği olan yassı ve tıknaz bir gövde yapısına sahiptir. Vücutları genellikle yoğun tüylü ve dikenli tüylerle kaplıdır, bu da kamuflajına yardımcı olur.
    • Genel Görünüm: Renkleri oldukça değişken olabilir. Genellikle kahverengi, grimsi kahverengi veya bej tonlarında olup, üzerinde karmaşık, koyu lekeler ve desenler bulunur. Dağlık bölgelerdeki türlerin genellikle daha koyu olduğu belirtilir. Bu renk ve desenler, örümceğin bulunduğu toprak, taşlar veya bitki döküntüsü arasında mükemmel bir kamuflaj sağlar.
    • Karapaks (Prosoma / Baş-Göğüs Kısmı): Karapaksın yanlarında geniş, siyah çizgiler bulunur. Geniş bir orta üçgen kısım ve arka kısmında belirgin siyah bir nokta veya parlak çizgilerle çevrili kemer benzeri bir kenar olabilir.
    • Sternum: Açık bejden kahverengiye kadar değişebilir, ortası kısmen parlak veya kenarları sarımsı-sarımsı kahverengi olabilir.
    • Keliserler: Kahverengi olup, her iki cinsiyette de önde daha uzun bir diken, dişilerde ek olarak küçük güçlü dikenler bulunur.
    • Bacaklar: Uzun ve incedir (dişilerde daha kalın olabilir), opisthosomaya benzer renktedir. İlk iki çift bacak diğer yengeç örümceklerinde olduğu gibi daha kalın ve güçlüdür, avı yakalamak için yana doğru uzanır.
    • Karın (Opisthosoma): Açık kahverengi-toprak sarısı üçgenlerin koyu bir arka plan üzerinde belirgin şekilde desenlenmiş olması ayırt edicidir. Örü memeleri kahverengidir ve beyaz bir çizgiyle çevrelenmiştir.
    • Ayırt Edici Özellikler: Xysticus macedonicus, özellikle Xysticus cristatus ve Xysticus audax gibi yakın akraba türlerle çok benzerdir ve sıklıkla karıştırılır. Kesin teşhis için erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının benzersiz morfolojisinin mikroskop altında incelenmesi kritik öneme sahiptir. Erkek palpi, ucu sivri, çekiç şeklinde bir orta apofiz, kürek benzeri genişlemiş bir lateral apofiz ve iki parçalı tibial apofiz ile karakterizedir. Dişi epigyne ise ince bir median septum ve septumu her iki taraftan saran uzun, geniş lateral plakalarla ayırt edilir.
    • Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Xysticus macedonicus, genellikle dağlık ve ormanlık alanlarda bulunan, kamuflaj yeteneği sayesinde doğal ortamında oldukça iyi gizlenebilen bir yengeç örümceği türüdür. Hem Avrupa'da hem de Türkiye'de yayılış göstermekle birlikte, yakın akraba türleriyle benzerlikleri nedeniyle teşhisi uzmanlık gerektirir. Bu türler, ekosistemdeki küçük böcek popülasyonlarının dengelenmesinde önemli bir rol oynayan faydalı avcılardır. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir; bu canlılar, doğanın karmaşık ağının ve biyolojik çeşitliliğimizin önemli birer bileşenidir."

    Yaşam Biçimi ve Habitat

    • Yaşam Tarzı: Xysticus macedonicus, diğer yengeç örümcekleri gibi aktif avcılar değildir, pusu avcılarıdır. Ağ örmezler. Bunun yerine, avlarını beklemek için dağlık bölgelerdeki kısa bitki örtüsünde, çalıların üzerinde, taşların altında veya toprak yüzeyinde gizlenerek kamufle olurlar. Özellikle kireçtaşı ve dolomit yataklarından oluşan bazik topraklara sahip alanları tercih edebilirler.
    • Avlanma Davranışı: Yavaş hareket ederler ve genellikle böceklerin geçtiği bir alanda kendilerini konumlandırarak, yakından geçen küçük böcekleri (sinekgiller, karıncalar, küçük böcekler vb.) ani ve hızlı bir hareketle güçlü ön bacaklarıyla yakalarlar. Avlarını zehir enjekte ederek felç ederler ve ardından sindirirler.
    • Habitat Tercihi: Dağlık bölgeler, çayırlar, açık ormanlık alanlar ve kayalıklı araziler tipik habitatlarıdır. Özellikle Alp dağları gibi yüksek rakımlı yerlerde de bulunabilirler.
    • Üreme ve Yaşam Döngüsü: Yetişkin bireylere genellikle ilkbahardan yaza kadar rastlanır. Dişiler yumurta keselerini genellikle korunaklı bir yere, örneğin bir taşın altına veya bitki yaprakları arasına, ipekten bir yuvaya bırakır ve yavrular çıkana kadar onları koruyabilirler.

    Zehir ve Tıbbi Önem

    • Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Xysticus macedonicus da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
    • İnsanlar İçin Tehlikesi: Thomisidae familyasının zehirleri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Xysticus macedonicus da dahil olmak üzere bu örümcekler genellikle küçük boyutludur ve zehirleri, avladıkları böcekler üzerinde etkili olacak şekilde evrimleşmiştir. İnsanlar tarafından ısırılma olasılığı oldukça düşüktür; çünkü genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler ve ancak sıkıştırıldıklarında veya kendilerini tehdit altında hissettiklerinde ısırırlar. Isırsalar bile, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık, lokal ağrı veya şişlik dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
    • Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Yengeç örümcekleri, ekosistemdeki böcek popülasyonlarının doğal kontrolünde önemli bir rol oynayan faydalı canlılardır. Xysticus macedonicus gibi türlerin zehirleri insanlar için zararsızdır. Onlar doğanın dengesinin bir parçasıdır ve rahatsız edilmedikçe insanlara zarar vermezler. Bu türlerin doğal habitatlarının korunması, biyoçeşitliliğimiz için büyük önem taşımaktadır."
    • Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kaşıntı, kızarıklık ve lokal ağrı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde kendiliğinden iyileşir.
    • Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Gerekirse ağrı kesici alınabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

    Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

    Kaynaklar


    0 Yorum

    Henüz yorum yapılmamış...

    Yorum yapabilmek için giriş yapmanız gerekmektedir. Giriş yap