Zoropsidae

Zoropsidae – Sahte Kurt Örümcekleri

Bilimsel Sınıflandırma:

• Alem: Animalia
• Şube: Arthropoda
• Sınıf: Arachnida
• Takım: Araneae
• Alt takım: Araneomorphae
• Familya: Zoropsidae Bertkau, 1882

Genel Özellikler

Zoropsidae, morfolojik olarak Lycosidae (kurt örümcekleri) familyasına benzerliğiyle tanınan, ancak yapısal ve davranışsal olarak farklılaşan örümceklerden oluşur. Genellikle orta–büyük boyutlu, tüylü ve kuvvetli görünümlü vücut yapısına sahiptirler.

Ana ayırt edici özellikleri:

• Sekiz göz, genellikle iki yatay sıra hâlinde dizilidir (Lycosidae’ye benzese de düzen farklıdır).
• Bacakları uzun, dikenli ve sıklıkla koyu bantlı desenlerle süslüdür.
• Vücut renkleri genellikle kahverengi, sarımsı ya da grimsi tonlarda olup doğal ortama mükemmel uyum sağlar.
• Bazı türler çok iyi tırmanıcıdır; ağaç kabuklarında, taşlık alanlarda ve duvar çatlaklarında yaşarlar.

Ağ kurmazlar. Avlarını aktif şekilde izler, pusu kurar ya da doğrudan saldırırlar.

Türkiye’deki Varlığı

Türkiye’de Zoropsidae familyasının varlığı nispeten yenidir. 2000'li yıllardan itibaren Zoropsis spinimana türü özellikle İstanbul, İzmir, Bursa ve Antalya gibi şehirlerde yayılmaya başlamıştır. Bu tür, başlangıçta Akdeniz orijinli kabul edilse de kentleşme ve küresel ısınma nedeniyle kuzeye doğru yayılım göstermiştir.

Zoropsis spinimana, Türkiye’nin kentsel ekosistemlerinde gözlenen nadir büyük örümceklerden biridir.

Beslenme

Zoropsidae üyeleri küçük böcekler, diğer örümcekler, sinekler, karafatmalar ve bazen yavru akrepler gibi yumuşak vücutlu canlılarla beslenir.

• Avlarını gece aktif olarak yakalarlar.
• Görme yetileri güçlüdür ve geceleri ortamda ışık varsa avlarını uzaktan fark edebilirler.
• Ağ kullanmadan, doğrudan saldırı ve kıstırma tekniğiyle avlanırlar.

Üreme Bilgisi

Dişi örümcekler yumurtalarını korunaklı yerlere bırakır.

• Yumurtalar ipekle kaplanır ve bazen taş, duvar çatlağı ya da ağaç kovuğuna saklanır.
• Yavrular yumurtadan çıktıktan sonra kısa süreli grup hâlinde kalır, sonra dağılır.
• Üreme dönemi ilkbahar sonu–yaz başı dönemine denk gelir.
• Erkekler dişiyle çiftleşmeden sonra genellikle ortamı terk eder; yamyamlık davranışı nadirdir.

Zehir Yapısı ve İnsan İçin Tehlikesi

Zoropsidae üyeleri zehirlidir; zehirleri avları hızlı şekilde etkisiz hâle getirmek için kullanılır.

İnsanlar için risk düzeyi düşük olmakla birlikte, Zoropsis spinimana gibi türlerin ısırığı aşağıdaki etkilere neden olabilir:

• Hafif–orta düzeyde yanma ve acı
• Kızarıklık, şişme (1–3 gün sürebilir)
• Alerjik bünyelerde kaşıntı ya da hafif sistemik tepki (nadir)
• Tıbbi müdahale genellikle gerekmez, sadece antiseptik uygulama ve soğuk kompres önerilir

Ekolojik Rol

• Zoropsidae, gece avcısı olarak böcek popülasyonlarını kontrol eder.
• Kent içi biyolojik çeşitliliğin göstergesi olarak kabul edilir.
• Kırsal ve kentsel ortamlarda av–avcı dengesi açısından faydalıdır.

Yanlış Bilinenler ve Efsaneler

1. Efsane: Zoropsis örümcekleri evde yuva yapar ve yayılır.
2. Gerçek: Bu türler tesadüfen evlere girer ama içeride yuvalanmaz; dış ortama aittir.
3. Efsane: Kurt örümceklerinden biridir.
4. Gerçek: Benzer görünürler ama farklı familyalardandır; Zoropsidae ayrı bir gruptur.
5. Efsane: Geceleri insanlara saldırır.
6. Gerçek: Geceleri aktiftirler ama insanlardan kaçar; yalnızca avını arar.
7. Efsane: Isırığı ölümcüldür.
8. Gerçek: Isırık hafif etkili olup lokal reaksiyonla sınırlıdır; tıbbi aciliyet oluşturmaz.
9. Efsane: Sadece Akdeniz’de yaşar.
10. Gerçek: Zoropsis spinimana gibi türler şehirlerde ve kuzey bölgelerde de yayılmaktadır.

Bilgi ve araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar:

• World Spider Catalog (2025), Natural History Museum Bern
• Nentwig, W. et al. (2019). Zoropsis spinimana – An expanding species in Europe
• Foelix, R.F. (2011). Biology of Spiders
• Bayram, A. & Danışman, T. (Türkiye örümcek kayıtları ve yayılım haritaları)
• Wunderlich, J. (2008). Contribution to the taxonomy and biogeography of the Zoropsidae
• Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/169909377