Aricia anteros 

Aricia anteros

Aricia anteros, halk arasında Mavi Çokgözlü olarak bilinen, Lycaenidae ailesine ait yaygın bir kelebek türüdür. Adını, kanatlarının üst yüzeyindeki belirgin mavi-mor parlaklıktan alır. Bu kelebek, hızlı ve ani uçuşlar sergilemek yerine, alçak ve yavaş bir şekilde uçar.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Mavi Çokgözlü, 25-30 mm kanat açıklığına sahip, nispeten küçük bir kelebektir. Kanatlarının üst yüzeyi kahverengi renktedir ve kanat kenarlarına yakın kısımlarda turuncu-kırmızı lekeler bulunur. En önemli ayırt edici özelliği, özellikle erkeklerin kanat üst yüzeyinde bulunan ve ışık açısına göre değişen parlak mavi-mor ışıltıdır. Alt kanat yüzeyinde ise, kahverengi veya gri zemin üzerinde belirgin turuncu lekelerin ve beyaz halkalı siyah beneklerin oluşturduğu karakteristik bir desen vardır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Aricia
Tür (Species): Aricia anteros (Freyer, 1838)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Güneydoğu Avrupa'dan Orta Doğu'ya kadar geniş bir yayılış gösterir. Türkiye'de de farklı rakımlarda ve habitatlarda yaygın olarak görülür.

Habitat Tercihi: Genellikle çiçekli çayırlar, otlaklar, yol kenarları, kalkerli yamaçlar ve bozkırlar gibi güneşli ve açık alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Aricia anteros'un yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli Turnagagası (Erodium) ve Çoban Otu (Helianthemum) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yapraklarıyla beslenerek gelişir. Yılda birden fazla döl verebilir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Güneşlenmeyi sever ve genellikle alçaktan uçar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Mavi Çokgözlü, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Aricia anteros, çok geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle ana besin bitkisinin bulunduğu alanların yok olması ve pestisit kullanımı gibi çevresel bozulmalardan etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi