Callophrys danchenkoi 

Callophrys danchenkoi

Callophrys danchenkoi, halk arasında Danchenko Zıpzıpı olarak bilinen, Lycaenidae ailesine ait endemik ve hassas bir kelebek türüdür. Kanatlarının alt yüzeyindeki canlı yeşil rengiyle dikkat çeker ve bu renk, onu yapraklar üzerindeyken etkili bir şekilde kamufle eder.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Danchenko Zıpzıpı, 25-30 mm kanat açıklığına sahip, nispeten küçük bir kelebektir. Kanatlarının üst yüzeyi kahverengi renktedir ve oldukça sadedir. Ancak alt kanat yüzeyleri, canlı parlak yeşil renkte olup, üzerinde beyaz benekli bir çizgi bulunur. Bu özelliği, türün tanınmasını kolaylaştırır.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Callophrys
Tür (Species): Callophrys danchenkoi (Zhdanko, 1998)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Kafkasya ve Kuzeydoğu Türkiye'nin dağlık bölgelerine endemik bir türdür. Sınırlı bir coğrafi yayılışa sahiptir ve genellikle yüksek rakımlı, dağlık alanlarda yaşar.

Habitat Tercihi: Genellikle alpin çayırları, dağ etekleri ve tırtılının besin bitkilerinin bulunduğu otlaklar gibi güneşli ve açık alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Callophrys danchenkoi'nin yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan geven (Astragalus) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yapraklarıyla beslenerek gelişir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Çok hızlı bir şekilde uçar ve genellikle toprağa veya bitki örtüsüne konar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Danchenko Zıpzıpı, dar bir alana endemik olması nedeniyle ekolojik açıdan büyük öneme sahiptir. Bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır ve hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur. Endemik bir tür olması, bulunduğu habitatın sağlığının bir göstergesi olarak kabul edilir.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Callophrys danchenkoi, sınırlı ve dar bir coğrafyada yaşadığı için oldukça hassas bir türdür. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) listesinde yer almaz, ancak dar yayılışı ve yüksek irtifa habitatının hassasiyeti nedeniyle korunması gereken bir tür olarak değerlendirilmektedir.
Tehditler: Bu türün karşılaştığı başlıca tehditler arasında habitat kaybı, iklim değişikliğine bağlı olarak yaşam alanının daralması, yasa dışı koleksiyonculuk ve aşırı otlatma gibi çevresel bozulmalar yer alır. Özellikle endemik türler, koleksiyonerlerin hedefi haline gelebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi