Chelon auratus
Liza aurata, yaygın olarak Altınbaş Kefal (Golden Grey Mullet) olarak bilinen, Kefaller (Mugilidae) familyasına ait bir balık türüdür.
Taksonomik Sınıflandırma ve İsim Geçmişi
SeviyeSınıflandırma AdıAçıklamaTürkçe AdıAltınbaş Kefal, Topbaş KefalSolungaç kapağındaki karakteristik altın sarısı lekeden dolayı bu adı almıştır.Güncel Bilimsel AdıChelon auratus (Risso, 1810)Türün şu an kabul edilen geçerli adıdır.Eski Bilimsel AdıLiza aurata (Risso, 1810)Yaygın olarak bilinen ve kullanılan bir sinomini (eş adı) olup, sorgunuzda kullandığınız addır.Diğer SinomimlerMugil auratus, Planiliza aurataGeçmişte kullanılan diğer bilimsel adlarıdır.Latince AnlamıChelon: "Kaplumbağa" ya da "dudak" anlamına gelebilir (kefal cinslerine atıfta bulunur). Aurata: Latince'de "altın renginde" anlamına gelir, solungaç kapağındaki lekeye atıfta bulunur.Âlem (Kingdom)Animalia (Hayvanlar)Şube (Phylum)Chordata (Kordalılar)Aile (Family)Mugilidae (Kefaller)Cins (Genus)Chelon
Genel Özellikler ve Ekoloji
Fiziksel Özellikler:
- Boyut: Maksimum 60 cm uzunluğa ve 1.5 kg ağırlığa ulaşabilir, ancak genellikle 30 cm civarındadır.
- Görünüm: Vücudu hidrodinamik, uzun ve silindirik bir yapıdadır. Sırtı koyu gri, karnına doğru gümüşi beyaza dönüşür ve yanlarında birkaç tane belirgin olmayan gri yatay çizgi bulunur.
- Ayırt Edici Özellik: En belirgin özelliği, solungaç kapaklarının üzerinde yer alan altın sarısı lekedir. Yüzgeçleri daha uzundur.
Habitat ve Dağılım:
- Dağılım: Atlantik Okyanusu'nun doğusu (İskoçya'dan Cape Verde'ye kadar), Akdeniz ve Karadeniz'de yayılış gösterir.
- Yaşam Alanı: Kıyısal deniz sularını tercih eder, genellikle 1−10 metre derinliklerde bulunur, ancak 20 metreye kadar inebilir. Acı su lagünlerine, limanlara ve nehir ağızlarının alt kısımlarına girer ancak nadiren tatlı suya geçer. Öritermal (geniş sıcaklık toleransı) ve örihalin (geniş tuzluluk toleransı) bir türdür. Kumlu zeminleri ve çeşitli bitki örtüsünü sever.
Beslenme ve Üreme:
- Diyet: Küçük bentik organizmalar (dip canlıları), detritus (organik kalıntılar) ve bazen böcekler ve planktonlarla beslenir. Yavrular yalnızca zooplankton ile beslenir.
- Üreme: Üreme, deniz ortamında gerçekleşir ve genellikle Temmuz'dan Kasım'a kadar sürer. Yumurtaları pelajiktir (suda yüzer) ve yapışkan değildir. Dişiler çok sayıda yumurta bırakabilir.
Zehirlilik ve Korunma Durumu
- Zehirlilik: Chelon auratus zehirli değildir ve insanlar için herhangi bir tehdit oluşturmaz.
- Korunma Durumu (IUCN): Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi'nde Tehdit Altına Yakın (Near Threatened - NT) olarak listelenmiştir (2022 değerlendirmesi).
- Ticari Değeri: Ticari balıkçılık ve su ürünleri yetiştiriciliğinde öneme sahip bir türdür. Eti orta kalitededir.
Araştırma ve Kaynaklar: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
(Bilgiler, Ichthyoloji, FishBase ve IUCN Red List veri tabanlarından derlenmiştir.)
