Graphosama italicum

Graphosoma italicum – Kırmızı Çizgili Kokarca Böceği

(Canlı kırmızı-siyah çizgileriyle tanınan, kalkan şeklindeki vücudu ve bitki özsuyu emici özelliğiyle bilinen bir Pentatomidae türü)

Bilimsel Sınıflandırma

• Alem: Animalia (Hayvanlar)
• Şube: Arthropoda (Eklem Bacaklılar)
• Sınıf: Insecta (Böcekler)
• Takım: Hemiptera (Gerçek böcekler)
• Alt takım: Heteroptera
• Familya: Pentatomidae (Kokarca böcekleri)
• Cins: Graphosoma
• Tür: Graphosoma italicum (Müller, 1766)

Yayılış ve Habitat

• Doğal Yayılış: Güney Avrupa, Akdeniz havzası, Orta Avrupa, Batı Asya
• Türkiye’deki Durumu:
• Türkiye’nin hemen her bölgesinde yaygındır – özellikle Ege, Akdeniz ve Marmara bölgelerinde sık görülür
• Habitat:
• Otlaklar ve çayırlık alanlar
• Tarla ve yol kenarları
• Maydanozgiller (Apiaceae) bulunan alanlar (örn. yabani rezene, havuç, anason)

Morfolojik Özellikler

• Boyut: 8–12 mm
• Vücut Şekli: Geniş, oval ve hafif kubbeli (kalkan biçiminde)
• Renk ve Desen:
• Kırmızı zemin üzerinde siyah dikey çizgiler
• Pronotum (baş arkasındaki sırt parçası) da çizgilidir
• Bacaklar ve antenler siyahtır
• Ayırt Edici Özellik:
• Çizgili görünümüyle kolayca tanınır
• Graphosoma lineatum ile uzun yıllar karıştırılmış, fakat G. italicum günümüzde ayrı tür olarak kabul edilmektedir

🧬 Yaşam Döngüsü

1. Yumurta

• Dişiler, yumurtalarını maydanozgillerin yaprak altına kümeler hâlinde bırakır
• Yumurtalar sarımsı veya kahverengimsi tonlardadır
• Birkaç gün içinde nimfler çıkar

2. Nimf (Genç birey)

• Nimfler ilk başta siyahımsı, sonra kırmızımsı ve desenli hâle gelir
• 5 gelişim evresi (instar) geçirirler
• Yaz aylarında aktif gelişir

3. Ergin (Yetişkin)

• Nisan–Ekim arasında görülebilir
• Genellikle yaz ortasında en yüksek sayıya ulaşır
• Kışı ergin evrede geçirir (yaprak altlarında veya taş aralarında)

Beslenme ve Ekoloji

• Besin:
• Bitki özsuları – özellikle maydanozgillerin (Apiaceae) meyve ve çiçeklerinden beslenir
• Delici-emici ağız yapısıyla özsuyu emer
• Ekosistem Rolü:
• Tozlayıcı böcekleri kendine çekmesiyle dolaylı etkileşimler yaratır
• Yırtıcılar için (kuşlar, kertenkeleler) görsel uyarı (aposematizm) örneğidir

Koruma Durumu ve İnsanla Etkileşim

• Zehirli mi? ❌ Hayır
• Isırır mı? ❌ Hayır
• Kokar mı? Tehlike anında tipik “kokarca” kokusu salgılayabilir
• Tarım zararlısı mı?
• ❗ Özellikle kişniş, anason ve rezene gibi aromatik bitkilerde kalite kaybına yol açabilir
• ❗ Ancak ekonomik zararı genellikle sınırlıdır
• Koruma Durumu:
• Yaygın ve tehdit altında değildir
• Popülasyonları doğal dengesini korumaktadır

Gözlem Notları

• Gündüz saatlerinde bitki üstlerinde açıkta görülür
• Renkleri sayesinde dikkat çekici ve fotojeniktir
• Grup hâlinde bulunabilirler
• Yaz aylarında en aktif dönemidir

🧪 Bilimsel Not

• Graphosoma italicum, aposematik (uyarıcı) renkliliği ile yırtıcılardan korunma stratejisi sergiler
• Kimyasal savunması (koku bezleri) ve parlak renkleri, ekolojik çalışmaların ilgisini çeker
• Graphosoma lineatum ile tarihsel olarak aynı tür sayılmış, morfolojik ve genetik farklılıklar nedeniyle ayrılmıştır