Lasaeola tristis

Lasaeola tristis, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Lasaeola cinsi, küçük boyutları, genellikle koyu renklenmeleri ve gizli yaşam tarzları ile bilinir. Bu örümcekler, genellikle yerde veya alçak bitki örtüsünde yaşarlar ve küçük böcekleri avlarlar.

Lasaeola tristis, Theridiidae familyasına ait küçük, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1844 yılında C.L. Koch tarafından tanımlanmıştır. "Tristis" tür adı Latince'de "üzgün" veya "kasvetli" anlamına gelir ve muhtemelen örümceğin genel olarak koyu, mat renklenmesine atıfta bulunur.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Lasaeola tristis'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Lasaeola Simon, 1881
• Tür (Species): Lasaeola tristis (C.L. Koch, 1844)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Lasaeola tristis, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Palearktik bölgenin geniş bir kısmında yayılış gösterir. Bu, Avrupa (İngiltere ve İskandinavya'dan güneye kadar), Kuzey Afrika, Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya'yı içeren geniş bir coğrafyayı kapsar. Özellikle Avrupa'da yaygın olarak bulunan türlerden biridir.

Türkiye'de bu türün varlığı bilimsel olarak kayıt altına alınmıştır ve yaygın olarak bulunur. Türkiye'nin örümcek faunası listelerinde yer almakta olup, Adana, Afyonkarahisar, Ankara, Antalya, Artvin, Balıkesir, Burdur, Bursa, Çanakkale, Denizli, Edirne, Erzincan, Eskişehir, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kayseri, Kilis, Kocaeli, Konya, Kütahya, Malatya, Manisa, Mardin, Mersin, Muğla, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sakarya, Samsun, Şanlıurfa, Tekirdağ ve Trabzon gibi çok çeşitli illerden gözlem kayıtları bulunmaktadır. Bu durum, türün Türkiye genelinde, farklı iklim ve coğrafi özelliklere sahip birçok habitatında yaygın olarak bulunduğunu göstermektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük boyutlu bir örümcektir.
• Dişi: Vücut uzunluğu genellikle 1.8 ila 2.8 mm arasındadır.
• Erkek: Vücut uzunluğu genellikle 1.5 ila 2.5 mm arasındadır. Erkekler dişilerden biraz daha küçük olabilir.
• Gövde Yapısı ve Renk: Lasaeola tristis, genellikle koyu renkli ve mat bir görünüme sahiptir.
• Genel Görünüm: Karapaks (baş-göğüs kısmı) genellikle koyu kahverengiden siyaha kadar değişen tonlardadır, parlak olabilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval, şişkin ve mat siyah veya çok koyu kahverengi renktedir. Üzerinde belirgin bir desen bulunmayabilir veya çok soluk, zor görünen koyu lekeler olabilir. Bazı bireylerde karın üzerinde hafif bir parlaklık görülebilir.
• Bacaklar: Bacaklar genellikle karapaksla aynı koyu renkte veya biraz daha açık tonlardadır. Eklem yerleri ve tarsus (ayak ucu) kısımları daha koyu olabilir.
• Ayırt Edici Özellikler: Genel koyu ve mat renklenmesi, türün görsel olarak tanınmasında yardımcı olabilir. Ancak, Lasaeola cinsindeki diğer türlerle ve hatta diğer Theridiidae türleriyle olan benzerlikler nedeniyle, kesin teşhis, özellikle erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Lasaeola tristis, adı gibi genellikle 'kasvetli' veya koyu renkli bir örümcektir. Küçük boyutları ve gizli yaşam tarzları nedeniyle doğada fark edilmeleri zordur. Genellikle yer seviyesine yakın, döküntülerin arasında veya alçak bitki örtüsünde yaşarlar. Diğer Theridiidae türleri gibi, küçük böcekleri avlayarak ekosistemde faydalı bir rol oynarlar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınırlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Lasaeola tristis, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağlarını genellikle yere yakın, bitki döküntülerinin, taşların veya kütüklerin altında kurmayı tercih ederler.
• Avlanma Davranışı: Ağlarını genellikle alçak bitki örtüsü, yosunlar veya toprak yüzeyindeki çatlaklar arasına kurarlar. Küçük böcekleri ve diğer eklembacaklıları avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
• Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, genellikle korunaklı bir yerde, bitki döküntüleri veya taşların arasına gizlenmiş küçük, ipekten yapılmış yuvalara yumurta keselerini (kokon) bırakırlar. Yetişkinlere genellikle ilkbahar ve yaz aylarında rastlanır.
• Habitat Tercihi: Bu tür, çeşitli habitatlara adapte olabilir. Genellikle orman zeminleri, yaprak döşekleri, bahçeler, parklar, taşlık alanlar ve nemli ormanlık bölgeler gibi yerlerde bulunur. Kuru ve açık alanlarda da görülebilir, ancak genellikle gizlenmeyi tercih ederler.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Lasaeola tristis de zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridiidae familyasındaki Karadul örümcekleri (Latrodectus spp.) hariç, çoğu türün zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Lasaeola tristis de insanlar için tehlikeli değildir. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde hafif kaşıntı, kızarıklık veya lokal ağrı dışında herhangi bir toksik ya da alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Lasaeola tristis de insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Bu küçük örümcekler, doğadaki böcek popülasyonlarının kontrolünde faydalı bir role sahiptir."
• Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Çok nadir bir ısırık durumunda, arı sokmasına benzer, geçici bir kızarıklık veya hafif kaşıntı görülebilir. Belirtiler genellikle birkaç saat içinde iyileşir.
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
3. araneae - Lasaeola tristis - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi.
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/498/Lasaeola_tristis (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157580 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
7. The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
8. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
9. https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Ssiltane&action=edit&redlink=1