Lycaena candens 

Lycaena candens

Lycaena candens, halk arasında Parlak Bakır Kelebeği olarak bilinen, Lycaenidae ailesine ait göz alıcı bir kelebek türüdür. Adını, kanatlarının üst yüzeyindeki parlak ve ışıltılı bakır renginden alır. Bu tür, meşe ormanlarının açıklıklarında ve nemli çayırlıklarda bulunmasıyla tanınır.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Parlak Bakır Kelebeği, 30-35 mm kanat açıklığına sahip, orta büyüklükte bir kelebektir. Erkeklerin kanat üst yüzeyi parlak, yanardöner turuncu-bakır renkte olup, ince siyah bir dış kenar bandıyla çevrelenmiştir. Dişilerde de aynı renk tonları görülmekle birlikte, kanat üstlerinde daha belirgin siyah benekler bulunur. Alt kanat yüzeyi ise, gri-beyaz bir zemin üzerinde dağınık, küçük siyah benekler ve turuncu lekeler içerir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklem bacaklılar)
Sınıf (Class):: Insecta (Böcekler)
Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
Aile (Family): Lycaenidae
Cins (Genus): Lycaena
Tür (Species): Lycaena candens (Herrich-Schäffer, 1844)

Coğrafi Dağılım ve Yaşam Alanları

Bu kelebek, Orta ve Doğu Avrupa'dan Kafkaslar'a ve Orta Doğu'ya kadar uzanan geniş bir yayılış gösterir. Türkiye'de de özellikle Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerinde yaygın olarak görülür.

Habitat Tercihi: Genellikle nemli çayırlar, orman kenarları ve akarsu yatakları gibi, tırtılının besin bitkilerinin bulunduğu alanları tercih eder.

2. Fiziksel Özellikler ve Yaşam Alanları

Lycaena candens'ın yaşam döngüsü, ana besin kaynağı olan bitkilerle uyum içindedir.

Yaşam Döngüsü: Dişi kelebekler, yumurtalarını ana besin bitkisi olan çeşitli labada (Rumex) türleri üzerine bırakır. Tırtıl, bu bitkilerin yapraklarıyla beslenerek gelişir.
Davranış: Gündüzleri aktiftir. Çok hızlı bir şekilde uçar ve genellikle toprağa veya bitki örtüsüne konar.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

Ekolojik Rolü: Parlak Bakır Kelebeği, bulunduğu ekosistemin bir parçasıdır. Hem tırtıl hem de yetişkin evresinde besin zincirinde yer alır. Aynı zamanda, yetişkin kelebekler nektar emerken tozlaşmaya da katkıda bulunur.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

Koruma Durumu: Lycaena candens, geniş bir coğrafi dağılıma ve bolca bulunan bir besin kaynağına sahip olduğu için IUCN tarafından Asgari Endişe (Least Concern) statüsünde değerlendirilmektedir. Popülasyonu genel olarak istikrarlıdır ve nesli tehlike altında değildir.
Tehditler: Tür genel olarak güvenli olsa da, lokal popülasyonlar habitat kaybı, özellikle ana besin bitkisinin bulunduğu alanların yok olması ve pestisit kullanımı gibi çevresel bozulmalardan etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi