Martes martes
Genel Özellikler ve Ekoloji
Martes martes, Mustelidae (Sansargiller) ailesine ait orta büyüklükte bir memeli türüdür ve yetişkin erkekler 1.5–2 kg, dişiler 1–1.5 kg ağırlığa ulaşır; omuz yüksekliği 20–25 cm civarındadır. Vücut uzun ve çeviktir, kürk rengi genellikle koyu kahverengi ile kırmızımsı kahverengi tonlarında olup boğaz kısmında belirgin krem veya sarımsı bir leke bulunur. Martes martes omnivordur; böcekler, küçük memeliler, kuşlar, meyveler ve yumurtalarla beslenir. Tür ZEHİRLİ DEĞİLDİR.
Taksonomik Sınıflandırma
Âlem (Kingdom): Animalia
Şube (Phylum): Chordata
Sınıf (Class): Mammalia
Takım (Order): Carnivora
Aile (Family): Mustelidae
Cins (Genus): Martes
Tür (Species): Martes martes (Linnaeus, 1758)
Davranış ve Üreme
Martes martes çoğunlukla yalnız yaşar ve genellikle ormanlık alanlarda, ağaç kovuklarında ve kayalık bölgelerde barınır. Gececilik eğilimindedir. Üreme dönemi kış sonu ve ilkbaharda gerçekleşir; dişiler genellikle 2–5 yavru doğurur ve yavrular birkaç hafta boyunca anneden süt emerek beslenir. Tür tırmanma yeteneğine sahiptir ve yiyecek ararken çevik ve dikkatli hareket eder.
Korunma Durumu ve İnsanlarla İlişkisi
IUCN Kırmızı Listesi’nde “En Az Endişe Veren (Least Concern – LC)” kategorisindedir. Habitat kaybı ve insan yerleşimleri bazı popülasyonları etkileyebilir. İnsanlara nadiren yaklaşır ve toksik değildir; ekosistemde küçük memeli ve kuş popülasyonlarını dengede tutarak kritik rol oynar.
Mitoloji ve Halk İnanışları
Avrupa sansarı, Avrupa halk kültüründe zeka, çeviklik ve gece avcılığı ile özdeşleştirilmiştir. Folklorda gizli, kurnaz ve hızlı bir avcı olarak anılır. Bazı efsanelerde ormanların koruyucusu veya kötü ruhları uzaklaştıran bir hayvan olarak tasvir edilmiştir.
Doğru ve Yanlış Bilinenler
Yanlış Bilinenler: Martes martes insanlara saldıran tehlikeli bir türdür.
Doğru Bilinenler: Martes martes genellikle insanlardan uzak durur, tamamen zararsız ve toksik olmayan bir türdür; ekosistem dengesinde kritik rol oynar.
Araştırma ve Kaynak
Araştırma : Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi
Macdonald, D. W., & Barrett, P. (1993). Mammals of Britain and Europe. HarperCollins.
IUCN Red List (2020). Martes martes.
Linnaeus, C. (1758). Systema Naturae, 10th Edition.
Fotoğraf: https://www.inaturalist.org/photos/192797246
© tpa63
