Myocastor coypus

I. Taksonomik Sınıflandırma

• Takım (Order): Rodentia (Kemirgenler).
• İnfratakım (Infraorder): Hystricognathi (Oklu Kirpi Benzeri Kemirgenler).
• Familya (Family): Myocastoridae (Nutriagiller / Su Maymunugiller).
• Not: Bu familya, günümüzde yaşayan tek tür olan M. coypus'u içerir. Bazı kaynaklar türü Echimyidae ailesi içinde sınıflandırır.
• Cins (Genus): Myocastor
• Tür (Species): M. coypus
• Tanımlayan: Molina, 1782 (Orijinal adı: Mus coypus).
• Türkçe Adı: Koypu, Su Maymunu (yaygın halk adı), Nutria (uluslararası ticari adı).
• Latince Anlamı: Cins adı Myocastor, Eski Yunanca'daki mûs (fare/sıçan) ve kástōr (kunduz) kelimelerinin birleşimi olup, "fare-kunduz" anlamına gelir. Tür adı coypus ise Şili'deki yerli Mapuche dilinden türetilmiştir.

II. Temel Özellikler ve Ekoloji (İstilacı Tür)

• Anavatanı: Güney Amerika (Şili, Arjantin, Brezilya, Bolivya, Paraguay ve Uruguay'ın güney ve orta kesimleri).
• Yayılış Alanı: Kürk ticaretinden dolayı yirminci yüzyılın başlarında Avrupa, Asya, Kuzey Amerika ve Afrika'daki birçok ülkeye getirilmiştir. Kürk çiftliklerinden kaçarak veya kasıtlı bırakılarak istilacı bir tür haline gelmiştir.
• Türkiye'deki Yayılış: Türkiye'ye egzotik (yabancı) bir tür olarak girmiştir. İlk olarak Doğu Anadolu'da (Ermenistan ve İran sınırındaki Kars, Iğdır çevresindeki Arpaçay, Karasu, Aralık) ve daha sonra Batı Trakya'da (Edirne, Meriç Nehri çevresi, Gala Gölü Milli Parkı) popülasyonları tespit edilmiştir.
• Habitat Tercihi: Yarı sucul bir kemirgendir. Sazlıklar ve bataklıklar başta olmak üzere kalıcı su kütlelerinin (nehirler, göller, kanallar, acı bataklıklar) sığ ve sazlarla kaplı kesimlerinde yaşar.
• Morfoloji: Türkiye'de yayılış gösteren en büyük kemirgen türlerinden biridir (Hint Oklu Kirpisi ile birlikte).
• Boyut ve Ağırlık: Gövde uzunluğu 40 ila 60 cm, kuyruk uzunluğu 30 ila 45 cm olup, ağırlığı 5 ila 9 kg arasındadır.
• Dişler: En belirgin özelliği parlak turuncu-sarı renkli, büyük kesici dişleridir.
• Ayaklar: Arka ayakları uzundur ve suda yüzmeye yardımcı olan perdeli parmaklara sahiptir.
• Kürk: Kalın, kahverengi ve sarı-kahverengi renkte kürkü vardır; bu kürk, ticari olarak Nutria adıyla bilinir.
• Beslenme: Otçuldur. Sucul bitkilerin köklerini, yumrularını ve yapraklarını tüketir.
• Üreme: Yıl boyunca üreyebilir. Gebelik süresi 127 ila 138 gün arasında olup, ortalama 5 ila 6 yavru doğurur. Dişiler doğumdan kısa süre sonra tekrar çiftleşebilirler (doğum sonrası östrus).

III. Yanlış Bilinen ve Doğru Bilinen Mitolojik ve Ekolojik Bilgiler

• YANLIŞ (Zehirli Olma Miti): Su maymunu zehirlidir veya saldırgandır.
• Gerçeklik: Hayır. Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'ne göre, Myocastor coypus zehirli değildir ve doğası gereği insanlara saldırmaz. Ancak sıkıştırıldığında veya yavrularını korurken ısırabilir. Bu tür, tifüs ve kuduz gibi hastalıkların potansiyel taşıyıcısı olabilir, bu da insanlar için asıl tehlikenin kendisi değil, taşıdığı patojenler olduğunu gösterir.
• DOĞRU (İstilacı Tehdit Gerçeği): Su maymunu, bulunduğu yeni habitatlarda ciddi ekolojik zarar yaratır.
• Gerçeklik: Evet. Dünya genelinde "Dünyanın En Kötü 100 İstilacısından Biri" olarak adlandırılır. Aşırı otlama faaliyeti nedeniyle sulak alan bitki örtüsünü tüketir, nehir ve kanal kıyılarını oyarak zayıflatır (erozyona neden olur) ve yerel türlerle rekabet ederek biyoçeşitliliğe zarar verir.

IV. Korunma Durumu ve Bilimsel Notlar

• Küresel Korunma Durumu (IUCN): Asgari Endişe (Least Concern - LC) kategorisindedir.
• Not: Türün küresel yayılımı geniş ve popülasyonu sağlam olsa da, bulunduğu birçok ülkede (Türkiye dahil) istilacı tür olduğu için yerel biyoçeşitlilik yönetimi açısından mücadele edilmesi gereken bir türdür. Türkiye'de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından korunma altına alınmış olsa da, esasen istilacı olduğu kabul edilir.
• Eski İsimler: Tür, ilk tanımlandığında fare cinsi içinde Mus coypus adını almıştır. Daha sonra bağımsız bir cins olan Myocastor olarak kabul edilmiştir.