Neottiura uncinata

Neottiura uncinata, "Dolaşık Ağ Örümcekleri" veya "Tarak Ayaklı Örümcekler" olarak bilinen Theridiidae familyasına ait küçük ila orta boyutlu bir örümcek türüdür. Bu familya, tipik olarak düzensiz, yapışkan ağlar örerek avlanan türleri barındırır. Neottiura cinsi, genellikle bitki örtüsü arasında ağ kuran ve karınlarında belirgin desenler taşıyan türleri içerir.

Neottiura uncinata, Theridiidae familyasına ait küçük, zehirli bir örümcek türüdür. İlk olarak 1891 yılında Lucas tarafından tanımlanmıştır. "Uncinata" tür adı Latince'de "çengel şeklinde" veya "kancalı" anlamına gelen "uncinus" kelimesinden türetilmiştir. Bu ismin, örümceğin hangi özelliğine atıfta bulunduğu kesin olarak bilinmemektedir, ancak muhtemelen palp organlarındaki veya başka bir morfolojik yapıdaki çengel benzeri bir özelliğe işaret etmektedir.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Neottiura uncinata'nın bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

• Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
• Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
• Familya (Family): Theridiidae Sundevall, 1833 (Dolaşık Ağ Örümcekleri)
• Cins (Genus): Neottiura Menge, 1868
• Tür (Species): Neottiura uncinata (Lucas, 1846)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Neottiura uncinata, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Kuzey Afrika ve Kanarya Adaları'nda yayılış gösteren bir türdür. Bu durum, türün ana yaşam alanının bu bölgeler olduğunu göstermektedir.

Türkiye'de bu türün varlığına dair bilimsel kayıtlar bulunmamaktadır. World Spider Catalog ve Türkiye örümcek faunası listelerinde Neottiura uncinata için Türkiye'den herhangi bir gözlem kaydı yer almamaktadır. Bu nedenle, Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin belirttiği gibi, bu türün Türkiye'deki yayılımı veya varlığı hakkında kesin bilgi mevcut değildir ve Türkiye faunasında yer almadığı düşünülmektedir.

Fiziksel Özellikler

• Boyut: Küçük ila orta boyutlu bir örümcektir. Spesifik boyut bilgileri sınırlı olmakla birlikte, Neottiura cinsinin genel olarak küçük boyutlarda olduğu bilinmektedir.
• Gövde Yapısı ve Renk: Neottiura uncinata'nın genel renklenmesi ve desenleri hakkında detaylı bilgiler sınırlıdır.
• Genel Görünüm: Vücut renkleri ve desenleri, tür içi varyasyon gösterebilir.
• Karın (Opisthosoma): Karın genellikle oval veya şişkin bir yapıya sahip olabilir. Karın üzerindeki desenler, türün adını aldığı "çengel" veya "kanca" benzeri bir deseni içerebilir, ancak bu kesin değildir ve mikroskopik inceleme gerektirebilir.
• Ayırt Edici Özellikler: Görsel tanımlama için spesifik ayırt edici özellikler sınırlıdır. Kesin teşhis, özellikle benzer görünümlü türlerden ayırt etmek için erkek palpal organlarının ve dişi epigyne yapısının detaylı mikroskopik incelenmesiyle mümkündür. Bu, Theridiidae familyasındaki birçok küçük tür için geçerli bir durumdur.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Neottiura uncinata gibi küçük Theridiidae türlerinin sahada teşhisi oldukça zordur ve genellikle uzmanlık gerektirir. Morfolojik detaylar, özellikle de üreme organlarının yapısı, bu türlerin doğru tanımlanması için kritik öneme sahiptir. Bu tür, Kuzey Afrika ve Kanarya Adaları gibi Akdeniz iklimine sahip bölgelerde yaşar ve küçük böcekleri avlayarak ekosistemde rol oynar. Zehirleri insanlar için tehlikeli değildir ve doğada insanlarla temastan aktif olarak kaçınırlar."

Yaşam Biçimi ve Habitat

• Yaşam Tarzı: Neottiura uncinata, diğer Theridiidae üyeleri gibi pasif avcılardır. Düzensiz, yapışkan ağlarını kurar ve avlarının ağa takılmasını beklerler. Ağlarını genellikle bitki örtüsü arasına, yere yakın veya alçak çalılıklara kurarlar.
• Avlanma Davranışı: Ağlarını otların, kısa bitkilerin veya çalıların arasına kurarlar. Küçük böcekleri ve diğer eklembacaklıları avlarlar. Ağlarına takılan avları, Theridiidae familyasına özgü olan dördüncü bacak çiftindeki taraklı yapıyı kullanarak ipekle sarar ve zehirleyerek etkisiz hale getirirler.
• Yuva Yapısı ve Üreme: Dişiler, genellikle korunaklı bir yerde, bitki kalıntıları veya yapraklar arasına gizlenmiş küçük, ipekten yapılmış yuvalara yumurta keselerini (kokon) bırakırlar.
• Habitat Tercihi: Bu tür, doğal yayılış alanları olan Kuzey Afrika ve Kanarya Adaları'nda tipik olarak kurak ve yarı kurak çalılık alanları, bozkırları ve açık ormanlık alanları tercih eder.

Zehir ve Tıbbi Önem

• Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Neottiura uncinata da zehirlidir. Zehirleri, avlarını felç etmek ve sindirmek için kullanılır.
• İnsanlar İçin Tehlikesi: Theridiidae familyasındaki Karadul örümcekleri (Latrodectus spp.) hariç, çoğu türün zehri insanlar için ciddi bir tehdit oluşturmaz. Neottiura uncinata da insanlar için tehlikeli değildir. Isırık olasılığı çok düşüktür çünkü çeneleri küçüktür ve genellikle insanlardan kaçınma eğilimindedirler. Bir tehdit hissettiklerinde veya ezilme riski altında kaldıklarında ısırabilirler. Ancak ısırık olsa dahi, insan üzerinde ciddi bir toksik veya alerjik etki yarattığı belgelenmemiştir. Zehirleri, bal arısı sokması veya sivrisinek ısırığı gibi çok hafif lokal reaksiyonlara neden olabilir.
• Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Theridiidae familyasının büyük çoğunluğu gibi, Neottiura uncinata da insan sağlığı için bir tehdit oluşturmaz. Zehirleri, avladıkları küçük böcekler üzerinde etkilidir ve ekolojik dengenin önemli bir parçasıdır. Yanlışlıkla ısırılma durumunda bile, semptomlar genellikle hafif ve geçicidir. Bu küçük örümcekler, doğal yaşam alanlarında insanlarla doğrudan etkileşim kurmaktan kaçınırlar."
• Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir tedavi gerektirmez. Isırık bölgesi sabunlu suyla temizlenerek soğuk kompres uygulanabilir. Belirtiler 24 saatten fazla sürer veya kötüleşirse bir sağlık profesyoneline danışılması önerilebilir, ancak bu tür için genellikle gerekli değildir.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

1. World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
2. Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
3. araneae - Neottiura uncinata - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları, dağılımı ve erkek ile dişi özellikleri hakkında bilgi (Not: Bu kaynakta, türün Avrupa'daki dağılımı listelenirken, Türkiye'ye özgü bir kayıt belirtilmemiştir).
4. Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/508/Neottiura_uncinata (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
5. GBIF (Global Biodiversity Information Facility): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
6. Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2157703 (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
7. The checklist of the spiders of Turkey - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
8. Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 19 Haziran 2025).
9. https://www.inaturalist.org/photos/159609568