Nigma flavescens

Harika bir örümcek türü daha! Nigma flavescens, Dictynidae familyasına ("Ağ Örücü Örümcekler" veya "Örgülü Ağ Örümcekleri" olarak bilinirler) ait, Palearktik bölgede (Avrupa, Türkiye, Kafkasya ve Orta Asya dahil) geniş bir yayılışa sahip küçük bir örümcek türüdür. Bu familya, yapışkan ipliklerden oluşan, karışık, düzensiz ağ yapılarıyla bilinir.

Nigma flavescens: Detaylı Bilgiler

Türkçe Adlandırma: Nigma flavescens için yaygın olarak kabul görmüş spesifik bir Türkçe isim bulunmamaktadır. İngilizcede "Green Mesh-weaver" veya "Yellow-green Dictynid" gibi adlarla anılabilir. Bilimsel adıyla anılması daha yaygındır. "Nigma" cinsi, Jean-Jacques Kiefer tarafından 1937'de tanımlanmıştır. "Flavescens" epiteti ise Latince'de "sarıya çalan", "sarımsı" veya "açık sarımsı" anlamına gelir ve türün genel renk tonuna atıfta bulunur.

Nigma flavescens, Dictynidae familyasına ait küçük boyutlu, zehirli bir örümcek türüdür. İlk kez 1872 yılında Octavius Pickard-Cambridge tarafından tanımlanmıştır.

Taksonomik Sınıflandırma ve Dağılım

Taksonomik Konum

Nigma flavescens'in bilimsel sınıflandırması şu şekildedir:

Alem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
Sınıf (Class): Arachnida (Örümcekgiller)
Takım (Order): Araneae (Örümcekler)
Infra Takım (Infraorder): Araneomorphae (Gerçek Örümcekler)
Familya (Family): Dictynidae O. Pickard-Cambridge, 1871 (Ağ Örücü Örümcekler / Örgülü Ağ Örümcekleri)
Cins (Genus): Nigma Lehtinen, 1967
Tür (Species): Nigma flavescens (Walckenaer, 1802) (Bazı kaynaklarda eski adı Aranea flavescens olarak geçebilir.)

Coğrafi Dağılım ve Türkiye'deki Durumu

Nigma flavescens, Dünya Örümcek Kataloğu'na göre Avrupa, Türkiye, Kafkasya, Rusya (Avrupa'dan Uzak Doğu'ya kadar) ve Orta Asya'da geniş bir yayılış göstermektedir. Avrupa'da yaygın olarak bulunur ve İngiltere'de de geniş bir dağılıma sahiptir, ancak kuzeyde nadirdir.

Türkiye'de bu türün varlığına dair bilimsel kayıtlar bulunmaktadır. Türkiye örümcek faunası listelerinde Nigma flavescens adı geçmektedir. Örneğin, Bolu ve Karabük gibi illerden kayıtları mevcuttur. Bu durum, türün Türkiye'nin uygun habitatlara sahip (özellikle ağaçlar, çalılıklar, parklar ve bahçeler) çeşitli bölgelerinde yaygın olabileceğini göstermektedir. İstanbul'da şu anda bulunduğunuz yerde de parklarda, bahçelerde, ormanlık alanlarda ve çalılıklarda bulunması oldukça mümkündür.

Fiziksel Özellikler

Boyut: Küçük örümceklerdir. Vücut uzunlukları genellikle 2.5 ila 4 mm arasında değişir; dişiler erkeklerden biraz daha büyüktür.
Renk: Adından da anlaşılabileceği gibi (flavescens: sarıya çalan), genellikle sarımsı yeşil veya parlak yeşil tonlardadır. Bu renk, genellikle yaşadıkları bitki örtüsüyle kamuflaj sağlamalarına yardımcı olur.
Karapaks (Ön Gövde): Yeşil veya sarımsı yeşildir.
Opisthosoma (Karın): Parlak yeşil renktedir. Üzerinde genellikle belirgin bir desen bulunmaz, ancak bazen hafif koyu çizgiler veya benekler görülebilir.
Bacaklar: Karapaks ve karın ile aynı renkte, yeşil veya sarımsı yeşildir.
Ayırt Edici Özellikler:Kribellum ve Kalkistrum: Dictynidae familyasının belirgin özelliklerinden biri, kribellum adı verilen özel bir iplik organına sahip olmalarıdır. Bu organ, tarak benzeri kalkistrum adı verilen yapıyla birlikte, çok ince ve yapışkan, taranmış (cribellate) iplikler üretmelerini sağlar. Bu iplikler avları etkili bir şekilde yakalamalarına yardımcı olur.
Ağ Yapısı: Tipik olarak "düzensiz ağlar" veya "ağ dokuma ağları" (mesh webs) örerler. Bu ağlar genellikle bitkilerin (özellikle geniş yapraklı ağaçlar ve çalılıklar) yapraklarının üst yüzeyinde, hafifçe dışbükey veya çukurlu bir yapıya sahip olacak şekilde kurulur. Ağ, çok ince ve şeffaf olup, genellikle gözle zor fark edilir. Genellikle bir yaprağın üzerinde, örümceğin saklanabileceği ipek astarlı bir tünel veya sığınak içerir.
Habitat Tercihi: Yaprak döken ağaçlar (meşe, akçaağaç, ela, dişbudak vb.) ve çalılıklar ana yaşam alanlarıdır. Parklar, bahçeler, orman kenarları ve açık ormanlık alanlarda bulunurlar.
Genital Morfoloji: Tür teşhisi için, özellikle erkek palpleri ve dişi epigyn (üreme organları) gibi kopulasyon organlarının morfolojisinin detaylı incelenmesi esastır. Bu tür, özellikle bu yapılarındaki kendine özgü özelliklerle diğer Nigma türlerinden ayrılır.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Nigma flavescens, parlak yeşil rengiyle dikkat çeken ve bitki örtüsü üzerinde mükemmel kamuflaj sağlayan bir örümcek türüdür. Kribellumları sayesinde ürettikleri, yaprak yüzeylerine gerilmiş ince ağlar, küçük böcekleri yakalamak için tasarlanmıştır. Genellikle ağaçlar ve çalılıklar üzerinde yaşarlar ve ekosistemdeki küçük böcek popülasyonlarının kontrolünde önemli bir rol oynarlar. İnsanlar için tamamen zararsızdırlar; küçük boyutları ve çekingen doğaları gereği insanlarla etkileşimleri çok nadirdir ve zehirleri klinik olarak önemsizdir."

Yaşam Biçimi ve Habitat

Yuva Yapısı: Nigma flavescens, ağaçların veya çalılıkların yaprakları üzerinde küçük, düz, düzensiz ve yapışkan ağlar inşa ederler. Bu ağlar, genellikle yaprağın doğal eğimini takip eder ve örümceğin saklandığı ipek astarlı küçük bir sığınak içerir.
Habitat Tercihi: Genellikle yaprak döken ağaçlar (örneğin meşe, akçaağaç, ela) ve çalılıklar ana yaşam alanlarıdır. Parklar, bahçeler, ormanlık alanlar ve yol kenarındaki bitki örtüsünde bulunabilirler.
Yaşam Tarzı: Ağlarına takılan küçük böcekleri (sinekler, yaprak bitleri gibi) avlayarak beslenirler. Yetişkinler genellikle ilkbahardan sonbahara kadar aktif olup, en yoğun dönemleri yaz aylarındadır.

Beslenme ve Üreme

Diyet: Etçil (karnivor) türlerdir. Başlıca avları, ağlarına takılan küçük böcekler ve diğer küçük eklembacaklılardır.
Üreme: Dişiler yumurta kesesi (kokon) üretirler ve genellikle bunu ağlarının içine veya yaprağın altına gizlerler.

Zehir ve Tıbbi Önem

Zehirli Olup Olmadığı: Evet, tüm gerçek örümcekler gibi Nigma flavescens de zehirlidir. Avlarını felç etmek ve sindirmek için zehir kullanırlar.
İnsanlar İçin Tehlikesi: Nigma flavescens'in insanlar için tehlikesi düşüktür ve genellikle tıbbi açıdan önemsiz kabul edilir. Çok küçük boyutları ve çekingen doğaları nedeniyle insan derisini ısırmaları olası değildir veya çok nadirdir. Bir ısırık durumunda dahi, ciddi bir etki beklenmez.
Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi'nin görüşleri: "Nigma flavescens'in zehri, insanlar için herhangi bir klinik önem taşımaz. Boyutları o kadar küçüktür ki, bir insanı ısırmaları pratik olarak imkansızdır ve ekosistemdeki faydalı canlılardır. Onlarla karşılaştığınızda herhangi bir endişe duymanıza gerek yoktur."
Isırık Durumunda Beklenen Etkiler: Olası bir ısırık durumunda dahi (ki bu çok nadirdir), semptomlar önemsiz düzeyde olacaktır:
Isırık bölgesinde hafif bir batma hissi veya kaşıntı.
Görsel bir belirti olmayabilir veya çok hafif bir kızarıklık görülebilir.
Bu semptomlar genellikle kısa sürede kendiliğinden geçer ve tıbbi müdahale gerektirmez.
Tedavi Prosedürü (İlk Yardım): Özel bir antidot bulunmamaktadır. Tedavi genellikle semptomatik ve destekleyicidir:

Sakin Kalın: Panik yapmaktan kaçının.
Isırık Bölgesini Temizleyin: Sabun ve su ile nazikçe yıkayın.
Soğuk Uygulayın: Rahatsızlığı azaltmak için buz paketi veya soğuk kompres uygulanabilir.
Tıbbi Yardım: Semptomlar beklenenden farklı veya şiddetli olursa (ki bu bu tür için imkansız denecek kadar nadirdir) bir sağlık profesyoneline başvurulabilir.

Türkiye'deki Nigma flavescens Kayıtları

Nigma flavescens, Türkiye'de bulunan ve kaydedilmiş bir örümcek türüdür. Türkiye örümcek faunası listelerinde yer almaktadır. Bolu ve Karabük gibi illerden kayıtları bulunmaktadır.

Bilgi ve Araştırma: Ahmet Taşçı – Yaban Hayatı Bilimcisi

Kaynaklar

World Spider Catalog (WSC): Örümcek taksonomisi, familya, cins ve tür bilgileri, dağılımları için en güncel ve kapsamlı veritabanlarından biridir.
Kaynağa Erişim: World Spider Catalog (2024). World Spider Catalog. Version 25.5. Natural History Museum Bern, online at http://wsc.nmbe.ch. doi: 10.24436/2 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
araneae - Nigma flavescens - Spiders of Europe: Türün morfolojik detayları ve Avrupa'daki dağılım bilgileri.
Kaynağa Erişim: https://araneae.nmbe.ch/data/484/Nigma_flavescens (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
Global Biodiversity Information Facility (GBIF): Türün taksonomik bilgileri ve dünya üzerindeki gözlem kayıtları.
Kaynağa Erişim: https://www.gbif.org/species/2144795 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
Spider Recording Scheme (SRS) - Nigma flavescens: İngiltere'deki dağılım ve habitat bilgileri.
Kaynağa Erişim: https://srs.britishspiders.org.uk/portal.php/p/Summary/s/Nigma+flavescens (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
"Biological Diversity and Conservation (BioDiCon) - Dictyna" - DergiPark: Türkiye'deki Dictynidae familyası ve ilgili türler hakkında bilimsel makale.
Kaynağa Erişim: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1191868 (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).
"The checklist of the spiders of Turkey" - Danışman T, Kunt K B, Özkütük R S, Coşar İ (2024a): Türkiye örümcek faunası güncel listesi.
Kaynağa Erişim: http://www.spidersofturkey.info (Erişim tarihi: 16 Haziran 2025).