Papilio demoleus

Papilio demoleus, Papilionidae familyasının Papilioninae alt familyasına ait, geniş bir coğrafi yayılışa sahip, ikonik bir kelebek türüdür. Halk arasında Limon Kelebeği veya Narenciye Kırlangıçkuyruğu olarak bilinir ve narenciye bitkileri üzerindeki tırtıl aşamasıyla tarımsal açıdan önemli bir böcek olarak kabul edilir.

1. Genel Bilgiler ve Taksonomik Konum

Papilio demoleus, orta ile büyük boyutta bir kelebek olup, kanat açıklığı genellikle 80-100 mm'ye ulaşabilir. Kanatlarının üst yüzeyi, geniş ve karmaşık siyah-sarı desenleriyle dikkat çeker. Özellikle arka kanatlardaki belirgin kırmızı ve mavi benekler, türün en karakteristik özelliklerindendir.

Taksonomik sınıflandırması şöyledir:

• Âlem (Kingdom): Animalia (Hayvanlar)
• Şube (Phylum): Arthropoda (Eklembacaklılar)
• Sınıf (Class): Insecta (Böcekler)
• Takım (Order): Lepidoptera (Kelebekler ve güveler)
• Aile (Family): Papilionidae (Kırlangıçkuyruklu kelebekler)
• Cins (Genus): Papilio
• Tür (Species): Papilio demoleus (Linnaeus, 1758)

Coğrafi Dağılım ve Yayılış Alanları

Papilio demoleus, Hindistan alt kıtası, Güneydoğu Asya, Avustralya ve Arabistan Yarımadası'ndan geniş bir alana yayılmıştır. Türkiye'de de özellikle Güneydoğu Anadolu ve Akdeniz bölgelerinde görülür.

2. Fiziksel Özellikler ve Biyolojik Davranışlar

Papilio demoleus kelebekleri, yıl boyunca birden fazla nesil verebilir. Uçuş dönemleri ilkbahardan sonbahara kadar sürebilir.

• Yaşam Döngüsü: Tırtılları, ana besin bitkileri olan Turunçgiller (Citrus) familyasına ait bitkilerle beslenir. Bu durum, onların narenciye tarlalarında bir tarım zararlısı olarak görülmesine neden olur.
• Davranış: Bu kelebekler hızlı ve çevik uçuşlara sahiptir. Sık sık açık alanlarda, çiçekler üzerinde nektar emerken veya su birikintileri çevresinde mineral alırken gözlemlenebilirler.

3. Ekolojik ve Biyolojik Önemi

• Ekolojik Rolü: Yaşadığı ekosistemlerde tozlaşmaya katkıda bulunur.
• Ekonomik Önemi: Tırtılları, limon, portakal, mandalina gibi narenciye ağaçlarının yapraklarına zarar verdiği için ekonomik açıdan önemli bir zararlı olarak kabul edilir.

4. Koruma Durumu ve Tehditleri

• Koruma Durumu: Papilio demoleus türü, geniş yayılışı ve hızlı üreme döngüsü nedeniyle nesli tükenme tehlikesi altında değildir. Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) tarafından Asgari Endişe (Least Concern) kategorisinde listelenmektedir.
• Tehditler: Tür için ciddi bir tehdit bulunmamaktadır. Aksine, tarımsal alanlarda kimyasal mücadele yöntemleri nedeniyle popülasyonları etkilenebilir.

Araştırma: Ahmet Taşçı Yaban Hayatı Bilimcisi

• Kaynaklar:
• Tolman, T., Lewington, R. (2020). Collins Butterfly Guide: The Most Complete Field Guide to the Butterflies of Britain and Europe.
• Kudrna, O., Fric, Z. F., & Hula, V. (2011). Butterflies of Europe: A Guide to the Species and Their Distribution.
• European Environment Agency.
• Uluslararası Doğa Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi.